Ona göre Batı, Almanya’nın son ana kadar idrakine varamadığı bir fikir, özgürlük ve demokrasi fikri. Almanya’nın en tanınan tarihçilerinden Heinrich August Winkler, küresel krizin ardından, Avrupa demokrasilerinin önündeki riskler ve fırsatlar hakkındaki düşüncelerini paylaştı.
Sigrid Ulrich, euronews:
‘Bazı manşetlerle başlamak istiyorum:
‘İnsanlar kendileriyle dalga geçildiğine inanıyor’
“Para dünyayı yönetiyor- parayı kim yönetiyor’
‘Küresel kriz bir demokrasi sınavı’
‘Kapitalizm için demokrasinin değeri nedir’
Son zamanlarda üzerinde demokratik konuşma yapılmayan çok konu birikti. Bankalar, Euro, Yunanistan. Mali krizin Avrupa demokrasisine ne gibi etkisi oldu?”
Heinrich August Winkler:
“Mali kriz, siyaset birliği olmadan para birliği kurmanın sorunlu olacağını bize gösterdi. 1989’da Berlin Duvarı’nın yıkılışından sonra yaşanan büyük tarihi değişimin ardından 1990’da bu yol seçildi. Birleşik Almanya mümkün hale geldi. Ardından, dönemin Fransa cumhurbaşkanı François Mitterrand herkesin istediği ortak para biriminin hayata geçirilmesini önerdi. Siyasi birlik bekleyebilir dedi. Almanya’daki Kohl hükümeti yeşil ışık yaktı. Şimdi kaybolan zamanı yakalamaya çalışıyoruz. Eğer para biriminde istikrar sağlamak istiyorsak, uzun vadede hükümetlerarası işbirliği yeterli değil. Avrupa’nın demokratik şemsiye altında yeni bütünleştirici ivmeye ihtiyacı var.
Kriz, Avrupa’da tartışmalar doğurdu. Avrupa iç politikasını keşfediyoruz. Ülkelerdeki emeklilik yaşları ilgimizi çekiyor. Kaç yaşında emekli olunacak? Mali disiplin var mı? Borç miktarı ne kadar? Eğer Avrupa sadece Avrupa Parlamentosu’nda değil ulusal meclislerde de tartışma konusuysa, yeni bir demokrasi dalgasını bile tetikleyebilir.”
euronews:
Siyasetçiler hala bağımsız kararlar alabiliyor mu veya çok fazla dış baskı altındalar mı?
Heinrich August Winkler:
“Avrupa hükümetleriyle Avrupa Komisyonu üzerinde müthiş bir baskı var. Asya’daki borsalara çok tedirgin yaklaştılar. Avrupa Birliği’nde finans piyasalarını gözlemleme için uluslararası çerçeve oluşturulması bilincinin oluştuğunu farkediyoruz. Maalesef şu anda bir uzlaşı yok.”
euronews:
“Sizce finans piyasaları Avrupa’ya nasıl şekil verecek?”
Heinrich August Winkler:
“Siyasi bütünleşmenin son adımı olarak, ara konfederasyonu uzun süredir benimsedik. Federal Avrupa yönünde gelişim gerekli mi diye düşünmeyi bıraktık. Eğer hedef hız kazanmaksa daha fazla bütünleşmeye ihtiyacımız olacak. Para birliğini, siyasi, ekonomik, mali ve sosyal birlikle tamamlamamız gerekecek. Siyasi birliğin doğası budur.”
euronews:
“Öyleyse, ne federal, ne de federasyon olan yenilikçi bir Avrupa var. Buna karşın finans piyasaları muhafazakar. Avrupa’yı ciddiye almaları için ne kadar zaman gerekecek?”
Heinrich August Winkler:
“Avrupa bir gün önemli meseleler hakkında tek ses olursa, o zaman dünya sahnesinde ciddiye alınacaktır. Bunun kaplanılan alanla ilgisi yok. Avrupa, dünya siyaseti üzerinde güçlü bir role sahip. Bu, Avrupa kimliği, Avrupa kamuoyu oluşturmada ruh gücü ve kurumsal şartlar yaratmadaki arzu meselesidir. Avrupa Birliği’nin dış politika kararlarını üye ülke parlamentoları seviyesinden çıkarıp, çoğunluk kararı prensibiyle hareket etmesi hayatidir.
Avrupa’nın farklı bölgeleri, farklı hızlarda büyüyor. Tahminimce bu, aynı şekilde gidecek. Fakat, federasyon olmasa da, bazıları federalizme doğru ilerliyor. Temennim, bir gün federasyon benzeri bir yapı oluşacak. Fakat bu yukarıdan diretilmemeli, alttan gelişmeli.”
euronews:
“Siz 1938 doğumlusunuz ve 2.Dünya Savaşı’nda Avrupa’nın tepetakla oluşunu gördünüz. Daha sonra siz ve diğer Alman entelektüeller için ağır yük olan Alman tarihi gibi çok sayıda kitap yazdınız. Avrupa’ya hangi noktadan itibaren yeniden inanmaya başladınız?”
Heinrich August Winkler:
“Berlin Duvarı’nın yıkılması, Avrupa bütünleşmesi yolunda önemli bir olaydı. 2004’te doğu ve orta Arupa ülkelerinin Avrupa Birliği’ne katılması da bir çeşit Avrupa bütünleşmesiydi. Şu anda Avrupalı devletlerin hangi ortak konuda buluşacaklarını tahmin etmek büyük mesele.
Bu, Avrupa’nın tahammül ettiği ve farklılıkları nedeniyle ortaya çıkan dehşeti gözönünde bulundurmadan yapılamaz. Sömürge ve imparatorluk dönemlerinde Avrupa kudretinin diğerlerine verdiği hasardan da ders çıkarmalıyız.”
euronews:
“Bundan kaçınılabir miydi? Yoksa gelişmelerin parçası mıydı? Başka yol yok muydu?”
Heinrich August Winkler:
“Dürüst olmak gerekirse, bunun, kazara bir hata değil de yanlış yönlendirilen Avrupa ve Batı misyonu kaynaklı olduğu sonucuna varılmasından korkuyorum. Evet, Avrupa’nın tecrübelerinden ders çıkarmak mümkün. Başkaları da çıkarabilir. Ama herşeyden önce biz, kendimiz çıkarmalıyız.”