Fas Dışişleri Bakanı, Batı Sahra’daki durumla ilgili Fas’ın bakış açısını Avrupa’ya anlatmak üzere Çarşamba günü Brüksel’e geldi. Muhabirimiz, Faslı bakana Laayoune yakınlarındaki bir protesto kampında, güvenlik güçlerinin müdahalesi sonrası yaşanan gerginliği sordu.
Fas Dışişleri Bakanı Taib Fassi Fihri:
‘‘Güvenlik güçlerimiz o gün kampa sadece koruyucu kıyafetleri ve coplarla donanımlı bir şekilde müdahalede bulundu. Ne yazık ki müdahalenin hemen ardından molotof kokteylleri, gaz tüpleri ve kocaman bıçaklarla saldırıya uğradılar. Bir polisin boğazı kesildi. Bugün Avrupa Parlamentosu’ndaki bir kısım insanlar da dahil olmak üzere artık bu manipülasyonun kurbanı olduklarını anladılar. Gerçekleri bilmedikleri için olanlardan etkilenmişlerdi. O gün Batı Sahra’da yaşananlardan ne parlamento üyeleri ne de gazeteciler haberdardı.’‘
Eeuronews:
‘‘Bu doğru değil. Çünkü Fransız, İspanyol, Amerikan, Alman ve diğer Avrupalı gazetecilerin bölgeye girişini izin verilmedi.’‘
Taib Fassi Fihri:
‘‘Elbette oradalardı. Fransız, İspanyol, Alman ve Amerikalı gazeteciler kamp kurulduğundan bu yana bölgede konuşlandılar ve kampın güvenli olduğunu söylüyorlardı. Ama yaklaşık bin civarında kişi abluka altındaydı ve bunlar açlıktan ölmek üzerelerdi. Bugün size 400 ile 600 arasında aracın kampa gittiğini gösterebiliriz.’‘
Euronews:
‘‘Hayır. Dünya medyası hemen olayın takipçisi oldu ve geçersizliğini bildirdi.’‘
Taib Fassi Fihri:
‘‘Bir kısım medya.’‘
Euronews:
‘‘İşin gerçeği onlar Batı Sahra’da ve Laayoune’da gerginliğin yaşandığı, tansiyonun yüksek olduğu bölgelere alınmadılar.’‘
Taib Fassi Fihri:
‘‘Pekala bu konuyla ilgili konuşalım. Kamp barışçıl yollarla tasfiye edildi. Bunu herkes kabul ediyor. Hiçbir sivil kampta hayatını kaybetmedi. Bazı gazeteciler haftalarca orada kaldılar. Diğer gazeteciler de bölgeye girmek istedi, ancak kolluk kuvvetleri girişlerine izin vermedi. İspanya kapısından girmezseniz, kampa girişinize izin yok denildi. Ortada bir manipülasyon vardı. Durum bugün anlaşılmıştır. Konu şişirilmiş ve abartılmıştı. Amaç, kampın normal bir şekilde ortadan kaldırılmasıydı. Bu müzakereler sonucu oldu.
Polisario Cephesi’ne operasyonda kaç kişinin öldüğünü sorduk ama cevaplayamadılar. Auschwitz hakkında konuşmaya başladıklarında ya da Polisario Cephesi’nin Avrupa medyasına Pinoşet tarzı bir kıyımın olduğunu söylemesinin ardından
kendilerinden liste sorduk. Bize iki kişinin adını verdiler. İki ölüm vakası verdiler. Ancak her iki isim de yaşıyor. Onlar bu olaya tanıklık edebilir. Bunu neden yazmıyorsunuz?’‘
Euronews:
‘‘İnsanların buna kendisinin karar vermesine neden izin vermiyorsunuz?’‘
Taib Fassi Fihri:
‘‘Burada diplomatik bir hata yapıyorsunuz.’‘
Euronews:
‘‘Hayır hayır.’‘
Taib Fassi Fihri:
‘‘Bunu izleyicilerinize hatırlatıyorum. Bu benim için çok önemli.’‘
Euronews:
‘‘Bu önemli bir soru. Her zaman kendi kendine karar vermek.’‘
Taib Fassi Fihri:
‘‘Kendi kendine karar vermek evet. Kendi kendine karar vermek.’‘
Euronews:
‘‘Bunun anlamı referandum.’‘
Taib Fassi Fihri:
‘‘Hayır beyefendi öyle değil. Size söylemeye çalıştığım da bu. Birleşmiş Milletler sözleşmesinde
‘referandum’ sözcüğü yok. Güvenlik Konseyi kararlarında da görünmüyor. Daimi ve geçici üyeleri biraraya getiren Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda da böyle bir durum söz konusu değil. Birleşmiş Milletler uygulamada azınlıklıklara yönelik halkoylamasını çok fazla önermiyor. Burada kendi geleceğini belirlemek için daha ziyade müzakere yolu tercih ediliyor. Eğer kendi geleceğine karar verme meselesini referandumla eşdeğer tutma fikrini yaymaya başlarsanız, bu durumda siz müzakerelerin önünü tıkayan tarafın sözcüsü haline gelirsiniz.’‘
Euronews:
‘‘Ben sadece soru soruyorum. Sözcü değilim.’‘
Taib Fassi Fihri:
‘‘Evet öylesiniz. Kendi geleceğini belirlemek referandumdur diyorsunuz.’‘
Euronews:
‘‘Ben sadece soru soruyorum. Her ne ise şu anda Avrupa Birliği’nin desteğini alabiliyor musunuz?’‘
Taib Fassi Fihri:
‘‘İkili ilişkilerimizde genel anlamda evet.’‘
Euronews:
‘‘Hayır bu özel durumu soruyorum.’‘
Taib Fassi Fihri:
‘‘Burası önemli. Fas politik, ekonomik, kültürel ve güvenlik gibi en önemli alanlarda Avrupa Birliği’nin en ciddi ortağıdır. Batı Sahra meselesinde Avrupa Birliği ile sık sık görüş alışverişinde bulunuyoruz. Avrupa Birliği de Birleşmiş Milletler ile aynı konumda bulunuyor. Bu, 2006 yılından beri Fas’ın gerçekçi ve uzlaşma temelleri üzerine kurulu çabalarına dayanmaktadır. Uzlaşma ve gerçekçilik,
daha önceki gibi sertlik yanlısı tutumlardan uzaklaşma anlamına gelir. Şu anda Avrupa Birliği’nin duruşu da böyle.’‘
Euronews:
‘‘Yani diyorsunuz ki, eğer herhangi bir Avrupa Birliği üyesi ülke Polisario Cephesi yanlısı duruş sergilese ya da onları daha fazla dinlese bile bu durum ilişkileri etkilemeyecektir.’‘
Taib Fassi Fihri:
‘‘Sanırım ülkeler iyi konumlanmış durumdalar.
Özellikle de Avrupalı hükümetler Batı Sahra meselesinin gerçeklerini çok iyi bilen bir konumdalar. Konunun özü meseleyi blok etmek ya da maliyetine rağmen durumun çözümü için uğraş vermek. Fas, Avrupa ülkeleri başta olmak üzere Avrupa Komisyonu ile ilişkileri geliştirmek için olağanüstü çaba sarfediyor. Bütün üye ülkeler Batı Sahra sorununda sadece sıkıntı değil genel anlamda anlaşılabilir bir pozisyona sahip olmak için yeterli donanıma sahipler. Az ya da çok Avrupa Birliği düzeyinde bir ülkenin etkilendiği de önemli değil.’‘