Armando Guebuza 2004’ten beri Mozambik Cumhuriyeti’nin Devlet Başkanı. Mozambik’in başarılı politikacısı ‘‘Siyah Kıta’‘da yaşanan Fildişi Sahili krizini, Kuzey Afrika’daki isyanları ve Ortadoğu’da son yaşananları değerlendirdi. Afrika’yı vuran yolsuzluklar ve yönetimlerin şeffaflık sorunu hakkındaki düşüncelerini bizimle paylaştı.
Sayın Başkan euronews’a hoşgeldiniz.
Maria Barradas, euronews:
Tüm dünya Afrika’daki gelişmeleri hiç olmadığı kadar yakından takip ediyor. Afrika Birliği Fildişi Sahili sorununa karşı nasıl bir tavır sergileyecek? Belirlenmiş bir strateji var mı?
Armando Guebuza:
Tabii ki sizin de tahmin edebileceğiniz gibi belirlenmiş bir stratejimiz bulunuyor. Addis Ababa’da gerçekleştirdiğimiz son zirvede Fildişi Sahillilerle birlikte kurduğumuz heyet bu soruna çözüm önerileri araştırmaya başladı. Heyetteki devlet başkanlarının Fildişi Sahili’ndeki soruna bir çözüm bulabilmelerini hepimiz umuyoruz.
euronews:
Fakat heyet içinde fikir ayrılıkları yaşanıyor. Bazı ülkeler özellikle Angola ve Güney Afrika Cumhuriyeti’ni Laurent Gbagbo’ya destek vermekle ve ülkedeki gerginliğin daha da artmasına neden olmakla suçluyor.
Armando Guebuza:
Böylesi bir durumda görüş farklılıkları olması normaldir. Bu yüzden de bizim sorunu daha dikkatli bir şekilde ele almamız gerekiyor. Çatışmaya çözüm bulmak için bu ülkelerden bazılarının heyette bulunmalarına karar verdik. Afrika Birliği olarak ilk hedefimiz yeni yönetimin ülkede yapılan seçim sonuçlarıyla bağdaşmasını sağlamak olacak.
euronews:
Peki sorunun kısa sürede çözüleceğine inanıyor musunuz?
Armando Guebuza:
Herkes anlaşmazlığın en kısa sürede sonlanmasını istiyor. Fakat bu tür sorunlarda bir tarih belirlemek imkansızdır. Çok büyük fikir ayrılıkları yaşayan iki tarafın arasında bir görüş birliği sağlamaya çalışıyoruz.
euronews:
Kuzey Afrika’daki siyasi krizleri ve halk isyanlarını nasıl yorumluyorsunuz? Protestoların Afrika’nın başka bölgelerine sıçramasından endişeleniyor musunuz?
Armando Guebuza:
Biz bölgedeki rejimlerin halklarının isteklerini dinlemek ve yerine getirmek için ne gerekiyorsa yerine getirmeleri gerektiğini düşünüyoruz. Şu anda bir çatışma durumu hakim. Yani her iki tarafın da kabul edeceği bir çözüm henüz netleşmiş değil. Bununla birlikte biz halkın isteklerine saygı duyulmasını savunuyoruz. Bu olayların Afrika’nın diğer bölgelerine de sıçrayıp sıçramayacağını kestirmek mümkün değil. Fakat bundan daha önemlisi bütün liderlere bir uyarı verilmiş olmasıdır. Bu alarm, halklarımızın ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak çalışmamız gerektiğini ve onlarla iletişimi artırmamızı şart koşmuştur.
euronews:
Mozambik’te bu olayların etkileri hissedilmeye başlandı. Kriz dönemlerinde hammadde fiyatları ve özellikle de temel gıda fiyatları hızla artıyor. Gıda fiyatlarının bu artışına karşı ülkeniz ne tür tedbirler alıyor.
Armando Guebuza:
Sizin de tahmin edebileceğiniz gibi tüm bu krizlerle birlikte petrol fiyatları ülkelerimiz üzerinde büyük bir tehdit oluşturmaya başladı. Fakat temel gıda maddelerini ele alacak olursak; örneğin buğday ya da arpadaki fiyat artışlarını engellemenin tek yolu bu tahılları daha fazla üretmekten geçiyor. Ve biz de bunu yapmaya hazırlanıyoruz. Üretim bu yıldan itibaren artacak. İhtiyacımız olan seviyeye hemen ulaşmasa da bu durum ürün ve verim artırımı politikalarını teşvik ediyor.
euronews:
Mozambik ve Avrupa Birliği balıkçılık konusunda bir anlaşma için görüşmelerde bulunuyor. Ülkenizin en büyük hedeflerinin başında yasa dışı balıkçılığı durdurmak geliyor. Bu duruma karşı nasıl savaşıyorsunuz ve ne tür yollara baş vuruyorsunuz?
Armando Guebuza:
Güney Afrika Cumhuriyeti ve Tanzanya ile çok yakın bir işbirliği içindeyiz. Ama aynı zamanda Avrupa’dan özellikle de İspanya’dan destek alıyoruz. İspanya bize teknik yardımda bulunuyor. Ayrıca deniz kuvvetlerimize her türlü duruma karşı hazırlıklı olmaları için eğitimler veriyor.
euronews:
Yolsuzluklara karşı savaşta ve daha şeffaf bir yönetim için sizce hangi konulara öncelik verilmeli?
Armando Guebuza:
Bunlar en temel sorunlar. Biz Mozambik’te halkın parasını harcarken ya da kazancımızı hesaplarken hala devletin ya da sivil toplumun eski mekanizmalarını kullanıyoruz.