Bazı hükümetler, okuma yazma sorununu ortadan kaldırmak için tedbirler alsa da, cehalet, 21 yüzyılın en büyük sorunlarından birisi olmaya devam ediyor.
Halkın yarısının okuma ve yazma bilmediği Mozambik’te hükümet, okuma yazma oranını artırmak için çaba gösteriyor. Ülkenin First layd’si, özellikle kadınların eğitim hakkının garanti altına alınması için gerekli kaynakları artırabilmek ve siyasi iradeyi harekete geçirebilmek için kararlı.
Ülkenin kuzeyindeki Nampula kasabası yakınlarında bir köyde, 20 kadın haftada dört gün, okuma, yazmayı öğrenmek için biraraya geliyor. Bu kadınlar, gençlik yıllarında kendilerinden esirgenmiş eğitimden faydalanabilmek için bütün enerjilerini ortaya koyuyor. Mozambik’te kızlar, erkek kardeşleri okula giderken, eğitimden dışlanarak, evde oturmaya ve ev işleriyle uğraşmaya zorlanıyor.
Hükümet, bütçenin yüzde 2’sini,okuma yazma kampanyasına ayırmış. 1975 yılında ülkenin bağımsızlığını kazanmasından bu yana, cehaletle mücadele Eğitim Bakanlığı’nın önceliği. 1975 yılında yüzde 93 olan okuma yazma bilmeme oranı, yüzde 50’ye düşmüş durumda. Hükümet, bu oranı düşürmek için ciddi bir şekilde çalışıyor ve 2015 yılına kadar bu oranı yüzde 35’e düşürmeyi panlıyor.
First lady’nin önderlik ettiği sivil toplum hareketi, kadınların eğitim hakkı konusunda, ülkedeki bütün kadınları seferber etmek için çalışıyor. First lady, ülkenin geleceğinin, anne ve anneannelerinin elinde olduğu düşüncesiyle, kadınların eğitime önem verilmesini savunuyor.
Temel okuma yazma kitaplarıyla, bu kadınlar, yaşama yeni bir ışıktan bakıyor. Bu kadınlar kurslara çok bağlı ve kursların etkisi hemen görülüyor. Sadece isim yazmanın önemsiz olduğunu düşünebilirsiniz. Ama bu bile günlük yaşamda bir çok şeyi kolaylaştırabiliyor.
Pazarlara gelip sadece mal alıp satan ve yoksulluk sınırında yaşayan binlerce Mozambikli kadın için yaşam eskiden daha zordu. Ama okulda öğrendikleriyle bu korkuyu yenip, kendilerini artık daha güvende hissediyorlar.
İspanya’da tiyatro ile eğitim seferberliği
İspanya’nın Sevilya kentinde, bir grup Roman kadın cehalete karşı savaşlarını, Lorcanın yazdığı piyesleri oynayarak sürdürüyor. Okuma ve yazma bilmeyen Rocio Montero isimli bayan, ‘‘La casa de bernarda alba’‘ isimli oyunun baş rolünü üstlenmiş.
Rocio Montero ve arkadaşları bir yıl öncesine kadar daha önce hiç tiyatroya gitmemişler.Sevilya yakınlarında bir Roman kampında yaşayan bu kadınların büyük bir kısmı alfabeyi bilmiyor. Oyunda, baş rolü üstlenenlerden Rocio da, okuma yazma bilmiyenlerden birisi.
Rocio ilk sahne tecrübesini şu şekilde anlatıyor:
‘’ İlk gün sahne aldığımızda çok sinirliydim, yerimde duramıyordum, Diğerleri sahneye çıkmayalım dediler. Onlara, madem buraya geldik çıkıp oynayalım dedim. Daha önce hiç yapmadığımız bir şeydi. İki ay piyes için hazırlık yaptık. Antonio isimli bir erkek arkadaş, gelip bana, söylediğim her şeyi tekrarlaman ve ezberlemen gerekir dedi. ben de ona, tamam sen bana söyle ben tekrarlarım ve ezberlerim dedim. Sahnede cesur olmam gerektiğini bana söyledi. Artık bizim de zihnimiz açıldı. Bu bizim için önemli bir fırsattı. Şimdi bize, turne yapacağız dediklerin de adeta kalbim atıyor. Kendimi daha özgür hissediyorm, bizi de artık bir geleceğimiz var’‘
Washington cehaletle savaşıyor
Amerika Birleşik Devletleri’nin başkenti Washington, okuma yazma bilmeme oranının yüksek olduğu kentlerden birisi olarak tanınıyor.
Learning Word, bu kentte yetişkinler için açılan okuma yazma merkezini ziyaret etti.
Washington sadece Amerika Birleşik Devletleri’nin başkenti değil, ayrıca, ülkenin en ciddi eğitim sorunlarının da başkenti olma özelliğini taşıyor.
Bu kentte, okuma yazma bilmeme oranının yüzde 36’ya kadar çıktığı tahmin ediliyor.
Washington’daki yetişkinler için okuma yazma konseyi 40 yıl önce kurulmuş. Ülkedeki en eski okuma yazma kurslarından birisi, talebelerin büyük bir kısmı, Afrika veya Amerika kıtasından , orta yaşlı bayan, ortalama olarak 9 yaşındaki bir okul çocuğunun okuma yazma bilgisine sahipler. Harfleri okuyorlar, ancak, işe başvurma formu dolduramıyor ve gazetede bir makale okuyamıyorlar.
Kursa gelen talebelerin bir çoğunun öğrenme sorunu var, disleksi sorununa devlet okulunda hiç önem verilmemiş. Kursa gelenlerin önemli bir kısmının evinde hiç kimse doğru dürüst İngilizce bilmiyor. Geldikleri ailelerde, ciddi uyuşturucu ve alkol sorunu var. Aslında işin özeti, çehalet fakirlikten geliyor. Washington, ülkenin en fakir kentlerinden birisi.