Bir çok insan, bu yüzyılın Afrika’nın yüzyılı olduğunu düşünebilir. Bu kıta, küresel ekonomik krizden beklenenden daha iyi toparlanıyor ve IMF, Afrika için Güney Amerika’dan daha hızlı bir ekonomik büyüme öngörüyor.
Donald Kaberuka, Afrika Kalkınma Bankası’nın Ruandalı Başkanı ve aynı zamanda Afrika kıtasının dünyanın diğer bölgelerinde sadece fakirlik ve çatışma bölgesi olarak algılanan imajının düzeltilmesi için çalışan önemli karar vericiler arasında.
Euronews, bu hafta Donald Kaberuka’yı konut etti ve kendisine Afrika ekonomisinin nasıl ileri gideceğini sordu.
Euronews: Petrol ve gıda fiyatlarının artması, Afrika Kalkınma Bankası’nın, kıtanın küresel ekonomik krizden çıkması için gösterdiği çabaları tehdit ediyor. Afrika Kalkınma Bankası, olumsuz etkileri azaltabilmek için sizce neler yapabilir?
Donald Kaberuka: ‘‘Evet haklısınız. özellikle gıda fiyatlarının artması ilave bir kırılganlık alanı yaratıyor. Ancak, bu şoka direnebilmek için etkili bir ekonomik güç oluşturduk. uluslararası genel durumun çok kötüleşmeyeceğini umut ediyorum ve bizim de ilerleme sağlayacağımız konusunda güvenim var’‘
Euronews: Afrika Kalkınma Bankası’nın genel merkezi Tunus’ta. Tunus ve diğer Arap ülkelerinde meydana gelen halk hareketlerinin Afrika’yı nasıl etkilemesini bekliyorsunuz?
Donald Kaberuka: ‘‘İlk olarak olumlu etkiler bekliyorum. Öncelikle, yönetim sorunlarına çözüm bulmak gerekiyor.Aksi takdirde kalıcı ekonomik esneklik sağlamak çok zor olacak. İkinci konuya gelince, Kuzey Afrika da içinde olmak üzere Afrika’nın tamamına bakarsak, bu devrimler bize toplam gayri safi milli hasılaların yüzde 2’sine mal oldu. Kuzey Afrika dışında Afrika’nın tamamını ele aldığınızda, büyüme hızı yüzde 6. Kuzey Afrika’yı dahil ettiğinizde büyüme hızı yüzde 4’e düşüyor. Bunun geçici olduğunu, devrimden sonra geçici bir verim düşüşü olduğuna düşünüyorum. Ben bu sorunları aşacağımıza eminim.’‘
Euronews: Muammer Kaddafi, her zaman kendisini, dünyada Afrika’ya yön veren lider pozisyonda bir siyasetçi olarak tanıttı. Kendisi, Afrika Birliği Başkanı olunca, Afrika’nın ekonomik kalkınması için çok para harcadı. Şimdi kendi insanlarını öldürüyor, Afrika liderleri bundan sizce ne ders çıkarmalı?
Donald Kaberuka: ‘’‘‘Kaddafi, Afrika adına mı konuşuyordu bilmiyorum, kendisi bunu iddia edebilir. Ayrıca, Kaddafi’nin Afrika için de çok para harcadığına da emin değilim. Bu konu çok abartıldı. Önemli olan Libya krizine hemen çözüm bulmak. Libya halkı çözümü hak ediyor. Çözüm bulunduktan sonra da Libya halkı kendi ülkesini yeni baştan inşa edebilir. Önemli olan bu. Liderler ne dersler almalı sorusuna gelirsek. Artık internetli ve twiterli bir dünya yaşıyoruz. Herkes dünyanın diğer ucunda olup bitenden hemen haberdar oluyor. En güçlü rejimin bile dayanabilmesi artık çok zor hale geliyor.’‘
Euronews:G-8 ülkeleri liderleri, Tunus ve Mısır’daki demokratik reformlar karşılığında 20 milyar dolar vermeyi taahhüt etti. Bu paranın büyük bir çoğunluğu teşvik ve borçların azaltılması için kullanılacak. demokrasiyi kalıcı hale getirebilmek için daha gerçek paraya ihtiyaç yok mu ?
Donald Kaberuka: ‘‘Bir çok şeyin kombinasyonuna bakmamız gerekiyor. Kuzey Afrikalılar, kalıcı temelde bir yardım beklemiyor, onlar, kredi fırsatları talep ediyor, özel sektörlerine yardım yapılmasını, borçları için yardımcı olunulmasını istiyor. Benim son G-8 zirvesi sonucundan çıkardığım, bütün araçların bir kombinasyonun sağlanması isteği. Benim için önemli olan, Kuzey Afrika’da’ ki geçiş dönemini hep birlikte destekleme hedefinin dışında hepimizin birlikte çalışmasının gerekli olduğu gerçeği. Bu Afrika, Arap ülkeleri ile Akdeniz ve herkes için iyi olacak’‘
Euronews: ABD Başkanı Barack Obama Afrika için Marşal yardım planını hayata geçirmek istiyor. Afrika’ya yönelik programların finansmanında ABD nasıl bir rol oynayabilir ?
Donald Kaberuka: ‘‘ABD, Afrika’nın en önemli geleneksel ortaklarından birisi. Afrika Kalkınma Bankası’nda, Afrikalı olmayan en büyük hissedarlardan da birisi. Bu diğer Afrikalı kurumlar için de geçerli. Biz ayrıca, ABD ve Avro para bölgesindeki ülkelerin de ciddi ekonomik sorunlarla da karşılaştığının bilincindeyiz.’‘
Euronews: Çin’in Afrika’daki rolü nedir ?
Donald Kaberuka:’‘Benim görüşüme göre, Çin’in Afrika’ya yatırım yapması çok olumlu. Ama geleneksel ortaklar, Afrika ile ticaretin yüzde 70’ini kendilerinin yaptığını ve bu ülkeye yapılan yardımların da yine yüzde 80’ini de kendilerinin verdiğini sürekli hatırlatıyor. Biz hem geleneksel ortaklarımızla hem, yeni ortaya çıkacak ortaklarla ve Afrika ülkelerinin kendi aralarında ticari işbirliğini artırmak istiyoruz ve bunu cesaretlendiriyoruz’‘
Euronews: Afrika’nın Avrupa Birliği için de bir strateji geliştirmesinin zamanı gelmedi m?
Donald Kaberuka: ‘‘Bir süre önce, Avrupa Birliği Afrika zirvesi için Lizbon’a gittiğim zaman elde ettiğimiz sonuç çok tatmin ediciydi. Ben bir Afrikalı olarak, daha çok Avrupa ile ilişkilerimizdeki dinamizmi çok önemsiyorum. Afrika, Avrupa’nın en yakın komşusu, ve uzun tarihi bağları bulunan bir kıta. Çin’le olduğu gibi herkesin kazanacağı, kazan kazan ilkesine dayalı bir ortam yaratmalıyız. Avrupalı şirketler, Afrika fırsatına nasıl bakıyor, biz mevcut potansiyeli daha iyi hale nasıl getirebiliriz bunlara bakmak gerekir. Bu mevcut krizi gözönüne alırsak Avrupa için de ortada önemli bir fırsat. Akdeniz’de Portekiz, İspanya ve İtalya gibi ülkelere ne tür avantajlar sağlayacağı iyi görmek gerekiyor.
Euronews:Ama ortak projelerden önce Avrupa Birliği, Afrika’da reformları görmek istiyor.
Donald Kaberuka: ‘‘Siyasi reformları Avrupalılar değil, Afrikalılar yapacak. Nasıl, Afrikalılar, Avrupa’daki reformları yapmıyorsa. Avrupa’da siyasi reform yapması gereken ülkelerde bulunuyor. Söylemek istediğim, Afrikalıların kendileri zaten reform yapmak istiyor. Tunus’daki devrim Avrupalılar istediği için olmadı. Bazı Tunuslular bana aslında Avrupalılarını kendilerine çok yardımcı olmadıklarını söyledi. Önemli olan şimdi değişiklik taleplerine nasıl yanıt verileceği, ve değişimler olurken bazı konulara zarar verilmemesinin sağlanması’‘