Afganistan’daki tek kadın vali. 2005 yılından beri Bamyan eyaletinin başında bulunan Habiba dünyanın en tehlikeli bölgelerinden biri olan eyaletini yeniden inşa etmek için çalışıyor.
Taliban rejimi sırasında ülkeden ayrılan Habiba doktor olmasına rağmen gizlice ülkeye dönerek kızları eğitmeye başladı. Bugün hala çok sayıda ölüm tehdidi alsa da ülkeyi ayağa kaldırmak için mücadelesine devam ediyor.
euronews:
“Habiba Sarabi, Afganistan’daki önemli siyasi figürlerden birisiniz? Erkek egemen bir toplumda etkin bir kadın politikacı olmak nasıl bir his?”
Habiba Sarabi:
“İlk ve tek kadın vali olarak politika yapmak gerçekten zor. Bütün adımlarını büyük bir dikkatle atıp hata yapmamak zorundayım çünkü öyle bir durumda bütün parmaklar benim üzerime yönelecektir.”
euronews:
“Önceliklerinizden biri de kızların eğitim alması. Taliban rejimi sırasında kızlar sekiz yaşından sonra eğitim alamıyordu. Bu nedenle kızların çoğu adını bile yazamıyordu. Şu anda sizin bölgenizde ve Afganistan’ın geri kalanında durum nasıl?
Habiba Sarabi:
“Bugünlerde kızların eğitim düzeyi artıyor. Şu anda Afganistan genelinde kız öğrencilerin oranı yüzde 38 düzeyinde. Benim bölgemde ise bu oran yüzde 44, yani genel ortalamanın biraz üzerinde.”
euronews:
“Kadınların zorluk yaşadığı tek konu eğitim değil. Peki ya zorunlu evlilikler, burka, kadınlara karşı şiddet… Bu konularda ilerlemeler var mı?”
Habiba Sarabi:
“2001’den bu yana her şey daha iyiye gidiyor. Ama kadınlara karşı şiddet hala önemli bir sorun. Bu da eğitimsizlikten kaynaklanıyor. Bir diğer önemli etken de fakirlik. Kadınlar arasındaki duyarsızlık da önemli bir neden.”
euronews:
“Sizin eyaletiniz olan Bamyan, Afganistan’ın en fakir bölgelerinden biri. Elektrik yok, su şebekeleri yetersiz ve çok az yol var. Doğum esnasında ölüm oranları yüksek. Bu durumu düzeltmek için neler yapıyorsunuz.”
Habiba Sarabi:
“Bamyan dış dünyadan izole olmuş durumda. O yüzden önceliğimizi yol konusuna verdim. Yolların yapılması için ciddi anlamda lobi çalışması yapıyorum ve bu konuda bazı sonuçlar elde ettim. Yolun olması eğitim, sağlık ve ekonomik kalkınma gibi hayati girişimlere olanak sağlar. Diğer konu da ulusal parkımız. Bu, içinde göller olan ilk ulusal park. Bunun için de bir kaynak bulduk.”
euronews:
“Savaşın başlamasının üzerinden on yıl geçti. Afganistan artık daha güvenli bir yer mi?”
Habiba Sarabi:
“Dürüst olmak gerekirse hayır. On yıl önce değil belki ama, altı, yedi yıl önce bugünkünden daha güvenli bir yerdi. Ama uluslararası toplumun katkısıyla bir şeyler elde edebileceğimizden eminim. Tabi barış süreci devam ediyor.”
euronews:
“Peki sizce uluslararası askeri güç planlandığı gibi üç yıl içerisinde Afganistan’dan ayrılmalı mı? Bunun makul bir yol olduğunu düşünüyor musunuz?”
Habiba Sarabi:
“Bu yapılabilir. Politikalar ve bu prgram uluslarası toplumla varılan plan çerçevesinde tam olarak yürütülebilir. Ama bunun yanı sıra ordunun ve polisin eğitimi konusunda desteğe ihtiyacımız var. Tabi kendilerini savunabilecek şekilde yeterli ekipmana da ihtiyaçları var. Ama uluslararası gücün tamamen çıkacağını sanmıyorum. Bir kısmının Afganistan’da kalıp halkın daha iyi şartlar, daha sürdürülebilir koşullarda yaşamasına yardımcı olacaktır.”
euronews:
“Doktor Sarabi, peki Taliban’la müzakereler yürütülmesi doğru bir karar mı?”
Habiba Sarabi:
“Taliban kendileriyle görüşebileceğimiz sabit bir adrese sahip değil. Kiminle konuşacaksınız? Örneğin Molla Ömer ortada yok sadece medya aracılığıyla duyurular yapıp gürültü çıkarıyor. Yani Taliban’ın adresi belli olmadığı için sorunun kaynağına; yani Pakistan’a bakmak daha iyi bir karardır.”
euronews:
“Yani siz müzakereleri desteklemiyorsunuz.”
Habiba Sarabi:
“Evet, sanırım.”
euronews:
“Sayın Sarabi siz bu göreve yolsuzluk yaptığı ve tek derdi bir dönem daha koltuğunu korumak olduğu iddia edilen Başkan Karzai tarafından atandınız. Siz kendinizi başkanın uzağında konumluyor musunuz?”
Habiba Sarabi:
“Hayır, asla. Çünkü ben Afgan hükümetinin bir parçasıyım. Biz bir şeyleri değiştirmeliyiz. Eğer uzak durursak kim iş yapacak. Belki Afgan hükümetinde yolsuzluk olabilir ama bunu biz düzeltmeliyiz. Yanlışların sürdürülmesine izin vermemeliyiz. Zaten başkan Karzai’de üçüncü dönem için aday olmayacağını açıkladı. Yani koltuğunu korumaya çalışmayacak.”
euronews:
“Peki sistemin içerisindekiler sistemi değiştirmek isteyecekler midir?”
Habiba Sarabi:
“Burada herkes aynı pozisyonda değil, hepsi aynı fikirlere sahip değil. Bir şeyleri değiştirmek isteyenler de mevcut. Afgan halkına yardımcı olup sistemi daha iyi hale getirmek isteyenler de var.”