Kosova bu yılki Londra Olimpiyatları’nda yer alamayabilir. Uluslararası Olimpiyat Komitesi, Kosova’yı henüz resmi olarak tanımadı. Bu, birçok Kosovalı sporcunn oyun dışı kalması anlamına geliyor. Ancak en iyi sporculardan bazıları Uluslararası Komite’nin bayrağı altında, bağımsız olarak yarışma hakkına sahip olabilecek.
Judo şampiyonu Majlinda Kelmendi de ülkesi gibi olimpiyat hayalleri kuruyor. Bir madalya, onu judoda dünya çapında iyi bir yere taşıyabilir. Kosova’nın kuzey batısında yer alan İpek şehrindeki Ippon Judo Kulübü’ndeyiz. Olimpiyat komitesinin bu yıl Londra Olimpiyatları’nda Kelmendi’nin ana yurdu olan Kosova’yı temsil edip edemeyeceğine karar vermesinin nedenleri bu yüzden tamamen politik.
Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin Kosova’yı bağımsız bir devlet olarak tanımaması halinde, judo şampiyonu Kelmendi ülkesinin bayrağını taşıyamayacak.
Kelmendi’nin koçu Driton Kuka, politikanın spora müdahalesini daha önce yaşamış bir sporcu. 1992 Barselona Olimpiyatları’nda Yugoslavya’yı temsil edecekken ülkenin savaşa sürüklenmesiyle 19 yaşındaki Driton’un hayalleri sona ermiş. Ancak o Majlinda’ya cesaret vermeye devam ediyor:
“Seni “en iyi” yapabilmek için antrenmanlarda elimizden geleni yaptık. Artık tamamen hazırsın. Şimdi herşey sana ve psikolojik gücüne, içindeki o güce bağlı. Olimpiyat alanına çıktığın anda, zihinsel olarak güçlü olduğun takdirde kazanacaksın. Olimpiyat madalyasını kazanacaksın.”
Majlinda’nın kendine olan güveni tam. Genç judocu Olimpiyatlar için hazır olduğunu şu sözlerle ifade ediyor:
“Ben şunu çok iyi biliyorum ki; kendimi iyi hissettiğimde, kendi kategorimdeki herkesi yenebilecek güçteyim. Bunu daha önce birçok kez başardım: Çok iyi bir judocuyu defalarca yendim. İlk dövüş bazen biraz zordur. Ancak daha önce bir çok müsabakayı kazandığım için kendimi o gün iyi hissettiğimde yeneceğim konusunda kendime güveniyorum.”
Majlinda’nın Londra’ya gidebilmesi için bir ihtimal daha var. Kosova, Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından tanınmasa da Komite onu bağımısız sporcu olarak, olimpik bayrak altında yarışması için davet edebilir.
Majlinda’nın 2009 yılında gençler kategorisinde Dünya şampiyonluğu, 2010 yılında ise aynı kategoride Avrupa şampiyonluğunun ardından sporseverler İpek’te şehir duvarlarını judo konulu duvar resimleriyle kaplamış. Artık yetişkinler kategorisinde yarışan Majlinda, geçtiğimiz Ekim ayında üç tane altın madalyayı evine götürmüş.
20 yaşındaki Majlinda’nın yükselişi büyük ilgi görmesine neden olmuş. Arnavutluk pasaportuna da sahip olan genç sporcuya Arnavutluk tarafından olimpiyatlarda bu ülkeyi temsil etmesi telkif edilmiş. Majlinda, birden fazla teklif aldığından ama Kosova’yı temsil etme konusunda kararlı olduğundan bahsediyor:
“Bir çok teklif aldım. İçlerinde bazıları, mesela Azerbaycan’ınki çok parlaktı. Çok iyi para getirebilirdi. Ama ben Kosova’ya bağlı kalmayı ve Kosova’yı temsil etmeyi istedim. Sanırım resmi olarak katılım için gerekli olimpiyat kriterlerine uyan ve Kosovalı tek sporcu benim.”
Başkent Priştine’de Majlinda’nın resimleri herkesi olimpiyat rüyasına teşvik ediyor.
Mart sonunda Kosova, Olimpiyat Komitesi’ne resmi olarak tanınmak için başvuruda bulundu. Başvuru, siyasi arenada, Sırbistan, İspanya, Rusya, Güney Kıbrıs gibi bazı ülkeler tarafından reddedildi.
Zaman akıyor. Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin önümüzdeki yaz olimpiyatlardan önceki ilk yönetim kurulu toplantısı Mayıs’ta Kanada’da yapılacak.
Karar ne yönde olacak? Henüz resmi olarak tanınmayan Kosova Olimpiyat Komitesi başkanı Besim Hasani bu konuya olumlu bir yorum getiriyor:
“Önümüzdeki iki ay içinde siyasi yönden ve teknik olarak ilerleme kaydedeceğimizden eminim. Bu iki kriteri de sağlayarak olimpik oyunlarda yerimizi alacağız.”
Priştine’deki spor merkezinde Urata ve Lumturie Rama ileyiz. İki kuzen sporcu da olimpik kriterlere uyuyor. Ancak Kosova Atış Sporları Federasyonu, Uluslararası Atış Sporları Federasyonu tarafından aynı şekilde, siyasi nedenlerden ötürü dışarıda tutuluyor. Sporcuların yeteneği, resmi olarak tanınmalarına yetmiyor.
Kosova şimdiye kadar üç kez Uluslararası Atış Sporları Federasyonu’na başvuruda bulunmasına rağmen reddedildi. Bu nedenle Urata ve Lumturie’nin uluslararası deneyimi, komşu ülkeler Makedonya ve Arnavutluk ile sınırlı.
24 ve 25 yaşlarındaki iki kuzen sporcu konuya olumlu yaklaşıyor. Eğer Olimpik hedefi bu yıl vuramazlarsa ileride vuracaklarından umutlular:
Urata Rama:
“Her sporcunun hayali iyi dereceler alarak uluslararası müsabakalarda ülkeisni temsil etmektir. Bu insanı harekete geçiren bir itici güç.”
Lumturie Rama:
“Bize ulaşan bilgilere göre, ülkemizin bir sonraki Olimpiyatlar’a katılması büyük ihtimalle mümkün olmayacak. Ama biz yılmıyoruz. Belki 2012 Olimpiyatları’na katılabiliriz. Orada olmak, ülkemizi, Kosova’yı temsil etmek bizim en büyük hayalimiz.”
Kosova’nın kuzey şehri Mitroviça’ya uzanıyoruz. Burada sorun sadece siyasi değil. Ekonomik boyutları da var. Bir ülkenin Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından tanınması için spor alanlarında asgari altyapıya ihtiyacı var. Günümüzde Kosova’nın her yerinde bunu sağlamak mümkün değil. Spor merkezleri büyük bütçe sorunlarından ötürü batmak üzere. Ya da basit bir deyişle yeterli altyapı yok. Kosova’nın en iyi koşucuları Astrit ve Musa civardaki en yakın stadyumda antrenman yapabilmek için 300 km yol kat etmek zorunda kaldıklarından bahsediyor:
Astrit Kryeziu:
“Büyük zorluklar içinde antrenman yapıyoruz. Buraya ulaşmak için bazen karlı dağları koşarak geçmemiz gerekiyor. Buraya köyden geldiğimizi unutmayın. Antrenman koşulları çok zor. Henüz bize ait bir stadımız bile yok.
Musa Hajdari:
“Tüm sporcular gibi bizim de en büyük hayalimiz bir gün Olimpiyatlar’a ya da başka bir ulusllararası şampiyonaya katılmak. Hatta bölgeler arası turnuvalara, Balkan ülkelerinde yapılan turnuvalara katılmayı diliyoruz.”
Kosova’nın Atletizm Federasyonu da henüz resmi olarak tanınmamış. Sadece üç spor dalı uluslararası
kuruluşlarca tanınıyor: Masa tenisi, halter ve okçuluk… Kosova’nın Olimpiyat yolu, en az beş farklı dalda üye olabilmesinden geçiyor. Federasyon, oyuncuların bazı ülkelerden vize almakta güçlük çektiğinden yakınıyor.
Judocu Majlinda Kelmendi Kosova’yı temsil etmekte kararlıyken, birçok sporcu kariyerine yabancı takımlarda devam etmeyi tercih ediyor. Almanya, iyi boksörleri ve okçuları bünyesine kattı. Birçok profesyönel futbolcu İsviçre, İtalya ya da İngiltere’yi temsil etme yoluna gitti.
Başkent Priştine’de kapalı yüzme havuzu bulunmuyor. Zekri ailesi, kızları Rita’nın yüzme yeteneğini keşfettikleri andan itibaren her gün Rita’yı Makedonya’nın başkenti Üsküp’e taşımak zorunda kaldıklarından bahsediyor. Aile, sonunda çareyi Priştine’de 25 metrelik bir özel havuz yaptırmakta bulmuş. 16 yaşındaki yüzücü Rita, en azından 2016 Olimpiyatları için umudunu koruyor:
“Uluslararası Olimpiyat Komitesi’ni Kosova’yı Olimpiyatlar’a kabul etmeye çağırıyorum. Kosova’da sporun ilerleyebilmesi için lütfen siyasi nedenlerinizi bir kenara bırakın. Biz başarılıyız ve bu Kosova’daki tüm sporcular için iyi bir fırsat olacaktır.”
Avrupa Parlamentosu Kosova Raportörü Ulrika Lunaçek, Kosova’yı tanımayan Avrupa Birliği 5 üye ülkesine tanıma çağrısında bulundu. Lunaçek’in raporu Kosova’nın 2012 Londra Olimpiyatları’na katılımı konusunu da içeriyor.