Yunanistan Parlamentosu’nun üzerinde karanlık bulutlar kol geziyor. Ülkenin 17 Haziran’da yeniden seçimlere hazırlandığı şu dönemde, poltikacıların sürpriz bir anlaşmaya varma şansı çok düşük. Zira hiçbir partinin çoğunluğu yakalaması mümkün görünmüyor.
Bu bilinmezliklerle dolu atmosfer ve Euro’dan çıkılması durumu, endişeli Yunanistanlıların banka hesaplarını boşaltmasına yol açtı. Olası bir devalüasyondan korkan halk, bankalarda tek bir Euro bile bırakmadı. Pazartesi günü hesaplardan 700 milyon Euro çekildi. Zayıflamış Yunanistan bankalarına böylece bir ağır darbe daha indi. Zira Yunanistan Merkez Bankası, 2010 ocağından beri bankalardan çekilen para miktarının 72 milyar Euro’yu bulduğunu açıkladı.
Bazı uzmanlar, bunun nedeninin yurt dışına kaçırılan paralar olduğunu düşünüyor. Fakat tek neden bu değil. Kriz altında ezilen halk, biriktirdikleri paralarını hayatta kalabilmek için harcamaya başladı. Çünkü beş yıllık bir ekonomik durgunluğun ardından 1 milyonu aşkın işsizin bankalarındaki paralarını harcamaktan başka bir seçeneği kalmadı.
Ülkenin milli geliri 2008 ile 2012 arasında yüzde yirmi küçüldü. Bu durum 500 bin kişinin işine son verilmesine neden oldu.
Başkent Atina’da sadece 2010 ağustosundan beri mağazaların yüzde 30’u kriz yüzünden kepenk kapattı:
“43 yıldır bu sokakta çalışıyorum. Ticari açıdan en işlek sokaklardan biriydi. Fakat şu anda durum çok kötü. Birçok arkadaşım mağazasını kapatmak zorunda kaldı.”
Tüketicilerin alım gücünün düşmesi, bu durumun başlıca nedeni. 2010’dan beri fiyatlara yüzde 10 oranında zam yapıldı.
Bunun yanında özel sektörde maaşlarda da yüzde 20’lik bir düşüş oldu. Parlamentonun maaş pazarlıklarını sonlandırmasını istemesinde ise Troyka önemli bir rol oynadı.
Laura Davidescu, euronews:
“Yunanistan’ın geçtiği karanlık dönemi görüşmek üzere gazeteci Sofia Papayoanu ile birlikteyiz.
Sofia, kalimera.
Bankalardan devasa miktarların çekildiğine şahit oluyoruz. Ülkeyi bir panik havası mı kaplıyor?”
Sofia Papayoanu:
“Durum şu anda çok karışık ve belirsiz. Neler olabileceğini gerçekten bilmiyoruz. Zira son seçim yoklamaları yeni seçimlerden bir çoğunluk çıkamayacağını gösteriyor. Yani bir kez daha Yunanistan, siyasi bir yıkıma gitmek ya da ihtiyaç duyulan koalisyonu kurmak için güçleri zorlamak gibi büyük bir ikilemle karşı karşıya.”
euronews:
“Bir yandan kurtarma planlarını destekleyen partilere Yunanistanlılar açıkca ‘hayır’ diyor. Diğer yandan ise seçim yoklamaları halkın yüzde sekseninin Euro Bölgesi’nden çıkmak istemediğini gösteriyor. Bu çelişki ne şekilde yorumlanmalı? Yunanistanlılar gerçekten ne istiyor?”
Sofia Papayoanu:
“Bence Yunanistanlılar gerçekten ne Euro Bölgesi’nden çıkmak, ne de Euro’yu bırakmak istiyor. Fakat bunun karşılığının çok pahalı olacağını görüyorlar ve birçoğu da bunun bedelini ödemeye hazır değil. Halkın gücü tükendi. Çok sıkı tedbirlerin alındığı 2 yıllık bir dönemden geçildi. Hepimiz haziran ortasındaki seçimlerin daha sıkı tedbirler alınmasına yol açacağının farkındayız.
Yani şu anda halk büyük bir ikilemle karşı karşıya. Ya kurtarma programına bağlı kalıp kurallara uymaya devam edecek, böylece Avrupa’yı terk etmek zorunda kalmayacak; ya da Euro ile ilgili her şeyi unutup daha fırsatçı olacak.Böylece hem Euro’da kalıp, hem de tasarruf tedbirlerini iptal ettirmeye çalışacak.
Yunanistan’ın ve Yunanistanlıların neler olup bittiğini anlamadıklarını bir kez daha tekrar etmek istiyorum. Ülkede neler yaşandığından Avrupa Birliği’nin de haberi olmadığını düşünüyorlar. Bu yüzden de AB’ye güvenmiyorlar. Aynı zamanda da içinde bulundukları durumu çok iyi biliyorlar fakat gerçekleri söyleyen politikacılara da güvenmiyorlar.”
euronews:
“Güven kaybından bahsettiniz. Yunanistanlıların hiç kimseye güveni kalmadı gibi görünüyor. Seçimlerden zaferle çıkan, solcu Syriza’nın lideri Alexis Tsipra’ya bir bakın. Adını ‘barbar’ sözleşme koyduğu anlaşmaya son vereceğini belirtiyor. Yunanistan’ı bu karmaşanın içinden çıkarmak için ne yapmayı planlıyor?”
Sofia Papayoanu:
“Aslında neyi amaçladığını pek bilmiyoruz. Bir ara sol blok, kurtarma planının tamamıyla kaldırılmasını istiyordu. Diğerleri ise planın tamamının değil bazı maddelerinin iptal edilmesi gerektiğini belirtiyordu. Burada pek bir kesinlik yoktu. Anketler Syriza’nın seçimlerden ilk parti olarak çıkacağını fakat çoğunluğu elde edemeyeceğini gösteriyor. Yani bence Syriza şu anda elindeki gücü kontrol edebilecek bir pozisyonda değil.”
euronews:
“Ülkenizin dönüşü olmayan bir yola girdiğini düşünüyor musunuz? Ne diyorsunuz?
Sofia Papayoanu:
“Halkın büyük bir kısmının dönüşü olmayan bir yola girildiğine inandığını düşünüyorum. İnsanların bu noktaya gelmesine aşırı tasarruf tedbirleri neden oldu. Birçok kişi, ilk seçimlerde neyi istemediklerini gösterdiklerini düşünüyor. Yapılacak seçimlerde ise insanlar gerçekten istedikleri şey için oy verecekler. Oylarını kendilerini en çok korkutan şeylere karşı atacaklar. Çünkü Yunanistan’da halk solcuların tavrının oluşturduğu riski çok iyi anladı. Ayrıca ülkenin durumu idare etme şeklinin Avrupa’yı ne kadar kızdırdığını da çok iyi gördü.