İspanya’da banka krizi her geçen gün büyüyor. Bankia, İspanya’nın aktifleri bakımından üçüncü büyük bankası. Ama aynı zamanda da ülkede mali krizin başlamasının en büyük sebebi. Zira Bankia’nın yeniden sermayelendirme sorunu tüm banka sisteminin zayıflamasına yol açıyor.
İspanyol bankalarının yeniden sermayelendirme ihtiyaçlarının 60 ile 200 milyar Euro arasında değiştiği tahmin ediliyor. Sadece Bankia için devletin cebinden 23,5 milyar Euro çıkması gerekli. Bu miktar piyasaları paniğe sürüklüyor. Üstelik 19 milyar Euro olarak açıklanan rakamda Bankia’nın yeni başkanının değişikliğe gitmesi güven kaybına yol açıyor,
“19 milyardan bahsediyoruz. Burdaki konu yalnızca sermaye.”
Bu açıklamanın ardından İspanyol borcu üzerindeki tartışmalar daha da alevlendi. Faizler tavan yaptı. Ülkenin kendini finanse etmesi imkansız hale geldi.
İspanya Bütçe Bakanı’nın yerel bir radyo istasyonunda yaptığı açıklamalar ise tüm Avrupa’da soğuk duş etkisi yarattı:
“Piyasaların kapısı İspanya’ya açık değil. Troyka“nın müfettişleri İspanya’ya gelmeyecek. Çünkü teknik açıdan İspanya’yı kurtarmak mümkün değil.”
İspanya, Euro Bölgesi’nin en büyük dördüncü ekonomisi. Ülke, bölgenin gayri safi hasılasının yüzde 12’sini oluşturuyor. İrlanda, Portekiz ve Yunanistan’ın toplamları ise sadece yüzde 6’ya denk geliyor.
Bu üç ülkenin kurtarılması konusunda Avrupa Birliği büyük zorluklar yaşıyor. İspanya’nın nasıl kurtarılacağı ise hayal bile edilemiyor.
Geçtiğimiz cumartesi Başbakan Mariano Rajoy hem piyasalara, hem de ortaklarına bir mesaj daha gönderdi:
“Hiçbir uçurumun kenarında değiliz. Gerçek bu değil. İspanya krizden kendi çabaları ve ortaklarının desteği ile kurtulacak.”
İspanyol Senatosu’ndaki son konuşmasındaysa başbakan, şu ana kadar istemediği Euro tahvilleri konusunda ik defa olumlu bir tavır sergiledi:
“Avrupa, güven kazanmak için ne yapılacağını söylemek zorunda. Ayrıca Euro’nun yıkılmaz bir proje olduğunun ve tehlikede olmadığının da garantisini vermeli. Sorun yaşayan ülkelere destek olmalı. Bir bütçe otoritesini devreye sokarak vergi konsolidasyonunu sağlamalı, Euro tahvilleri ile bir bankalar birliği kurmalı, Avrupa’da mevduat için bir bankacılık danışmanı ve bir garanti fonu oluşturmalı.”
Tüm bu açıklamalara rağmen İspanya Başbakanı Avrupa’dan gelecek bir müdahaleyi reddediyor. Başbakan hiçbir zorunluluk olmadan ülkeye para akışı sağlanmasını istiyor. Sosyalist ana muhalefet partisine göre ise bu imkansız:
“Eğer Avrupa fonları olacak ise şartlar da olacaktır. Yani Avrupa fonlarının bir karşılığı vardır. İşte bu karşılık üzerinde pazarlık yapılmalı. “
Avrupa’nın yardım karşılığında ne isteyeceği henüz bilinmiyor. Fakat Berlin, krizdeki ülkelerden bankalarını sermayelendirme konusunda yeni mali reformlar istemeyeceğinin sinyallerini veriyor.
Vicenç Batalla, euronews:
“İspanya’daki mali krizi görüşmek için Madrid’teki Intermoney analistlerinden José Carlos Diez ile birlikteyiz. İspanyol hükümeti hem dışarıdan mali yardım almak istiyor, hem de bu paranın nasıl harcanacağına karışılmasını istemiyor. Alman hükümeti ise bunun mümkün olmadığını belirtiyor. Acaba müdahale etmeden musluğun açılması mümkün mü?”
Jose Carlos Diez:
“Finansal İstikrar Fonu gibi halihazırda aktif olan fonların çalışma prensipleri şöyle: Devletlere doğrudan para aktarılması kabul ediliyor ama bunun karşılığında devletlerin de bazı şartları kabul etmesi isteniyor. Fakat bu şartların her durum için özel olarak belirlenmesi gerekiyor. Her şey bunların nasıl belirlendiğine bağlı. Bunlar İrlanda ve Portekiz’de olduğu gibi çok katı olabilir. Ama yumuşak da olabilirler ve daha çok bankalar sorununa yoğunlaşabilirler. Bu tamamıyla Troyka’ya Avrupa Birliği üye ülkelerine bağlı.”
euronews:
“İspanya’daki durum herkesin sorunlarının kaynağında bulunuyor. Örneğin Fransız Liberation gazetesi, bir madeni Euro’nun arkasında İspanya’ya yardım diye başlık attı. İspanyol Bankacılık sisteminin gerçekten ne kadar mali yardıma ihtiyacı var?”
Jose Carlos Diez:
“En büyük üç İspanyol bankası Santander, BBVA ve La Caixa İspanya’daki bankacılık sisteminin yarısını oluşturuyor. Bunların hiçbirinin yardıma ihtiyacı yok. Diğer yarıya bakarsak, yardımlar bankacılık sisteminin üçte birine ya da Uluslararası Para Fonu’nun belirttiği gibi yüzde 40’ına yoğunlaşacak. Şimdilik miktarın ne kadar olduğunu bilmiyoruz ama kısa zamanda analizlere başlayacağız. Fakat en çok yardıma ihtiyaç duyan Bankia’nın da finansmanıyla birlikte 50-60 milyar Euro’luk bir meblağ söz konusu.”
euronews:
“Avrupa Komisyonu tek bir banka ve bir finansal birlik oluşturacak bir plan hazırlığında. Fakat planın geçebilmesi için bu fikre karşı olan Almanya’nın onayının alınması gerekli. Başbakan Angela Merkel’e yapılan baskılar işe yarayacak mı?”
Jose Carlos Diez:
“Tüm Avrupa’nın iyiliği için umut edelim ki işe yarasın. İnsanların Euro’dan çıkılmasını konuştuğu bir dönemdeyiz. Bence birçok bilinmezliğin ortasında Avrupa projesi yabancı yatırımcılar için bir umut ışığı olarak görülüyor. Bu umut ışığı çok olumlu fakat kısa vadede yetersiz. Bir zirvede alınması, uygulanması, ulusal parlamentolarda oylanması ve tekrar Avrupa Parlamentosu’na geri dönmesi gerekli. Bunun için ise birçok ay gerekli. Piyasalardaki durum ise çok kritik. İspanyol bono faizleriyle Alman bonoları arasındaki fark tıpkı İtalyan bonolarında olduğu gibi çok yakından takip ediliyor. Avrupa Merkez Bankası ise ikincil piyasalardan aylardır bu ülkelerin bonolarını almıyor. Bu gergin durum uzun süre daha devam edemez. Her an bir sorun yaşanabilir. Umarım ki Avrupa’da öngörüde bulunabilen insanlar hala vardır ve olacakları engelleyebilirler.”
euronews:
“İspanya’ya ile Yunanistan’ı karşılaştırmak mümkün mü?”
Jose Carlos Diez:
“Böyle bir karşılaştırma yapmak çok yanlış olur. Bir Arap milyarderinin Avrupa’ya geldiğini ve iki şey yaptığını düşünün. İlk olarak bizim en büyük şirketlerimizden Telefonica veya İntidex’i aldığını farzedelim. Oysa ikinci olarak, harcayacağı miktardan daha azıyla tüm Yunanistan borsasını alabilir. Bence İspanya ile Yunanistan’ın durumunu karşılaştırmak çok saçma ve komik olur.”