Mimari güzelliği ve şık kafeleriyle tanınan Lviv, Ukrayna’nın Euro 2012’ye ev sahipliği yapan kentlerinden biri. Kent aynı zamanda futbol takımı Karpaty Lviv’in taraftarlarıyla da ünlü. Bu takımın destekçileri Ukrayna’nın en tutukulu ve fanatik taraftarları kabul ediliyor. O kadar ki Karpaty’lilierin futbol tutkusu ve milliyetçiliği aniden yabancı düşmanlığı ve ırkçılığa dönüşebiliyor.
Taras Pavliv, Karpaty Lviv takımının taraftar grubu ‘Forever Faithful’un başkanı. Avrupa basınındaki Ukrayna’da ırkçılık konulu haberler hakkında yorum yapan Pavliv, bu tip sorunların varlığını inkar etmiyor. Buna karşılık çıkan haberlerin de abartılı olduğu görüşünde.
Taras Pavliv, Karpaty taraftar grubu başkanı:
“Stadlarda ırkçılık olduğu doğru. Bu Ukrayna’da da, dünyada da böyle. Bunun yansımalarını Lviv’de de görüyoruz. Çünkü bazıları milliyetçilik ile ırkçılığı birbirine karıştırıyor. Arada ince bir çizgi var ve kimi zaman bu kolayca aşılabiliyor. Ama Ukrayna’da ırkçılık yapılsa bile, birkaç el kol hareketleriyle sınırlı kalır. Oysa Avrupa’da böyle mi? İngiltere veya Fransa’da küfürler havada uçuşur. Kavga dövüş, taraftarlar birbirine girer. Ukrayna’da bu denli bir şiddet görülmez.”
Andriy Markovec de yabancı basının olayları çarpıtmasından şikayetçi bir Karpaty taraftarı. İngiliz televizyonlarında yayınlanan bu tarz haberlere İngiliz arkadaşlarının bile tepki verdiğini söylüyor.
Andriy Markovec, Karpaty Lviv taraftarı:
“Ukrayna’yı daha önce birkaç kez ziyaret etmiş ve sevmiş olan Liverpool’lu arkadaşlarım, İngiliz kanallarında çıkan haberleri gördüler. ‘Görünüşe göre Ukrayna çok tehlikeli. Bir daha gelmeyelim.’ diye dalga geçmeye başladılar.”
Oysa insan hakları savunucusu ve “No Borders” projesi başkanı Maxim Butkevych, yabancıların, özellikle de Afrikalıların hala zaman zaman Ukrayna’da sorun yaşayabileceği görüşünde.
Maxym Butkevych, insan hakları savunucusu:
“Yabancı öğrencilerin çok olduğu bir şehirden Lviv’e yeni geldim. Oradaki öğrenciler bana ilk öğrendikleri kelimenin Rusça maymun anlamına gelen ‘obezyana’ olduğunu söyledi.”
Butkevich Ukrayna’da ırkçılığın genelde sözlü hakaretle sınırlı kaldığını ve şiddet boyutuna varmadığını kabul ediyor. Yine de kesin konuşmak kolay değil. Zira bu konuda resmi istatistik yok ve veriler sivil toplum kuruluşlarının gözlemlerinden öteye gitmiyor.
Doğu Avrupa Kalkınma Enstitüsü Başkanı ve insan hakları savunucusu Mridula Ghosh’a göre Ukrayna’da ırkçılıktan söz etmek doğru olmaz. Çünkü Ukrayna Avrupa’nın veya dünyanın bazı ülkeleri gibi büyük oranda göç almış bir yer değil. Dolayısıyla kendi içlerinde yaşamaya alışmış olan Ukraynalılarda, ırkçılıktan ziyade yabancı korkusu yani zenofobi mevcut.
Mridula Ghosh, Doğu Avrupa Kalkınma Enstitüsü Başkanı:
“Zenofobi (yabancı korkusu) bir kişinin dış dünya hakkında çok az şey bilmesi sonucu ortaya çıkar. Bu durumda, alışık olmadık birileriyle karşılaşmak bazı duygusal tepkilerin verilmesine yol açar. Bu, bazen şaşkınlık ve merak uyandırır. İnsanları soru sormaya ve iletişim kurmaya yönlendirir. Kimi zaman ise insanların düşmanca bakışlar atmasına neden olur. Kültüre ve bilinç seviyesine göre değişir.”
Ünlü Ukraynalı sanatçı Gaitana, Kongo Cumhuriyeti’nde doğmuş ve ömrünün ilk 5 yılını burada geçirmiş. Bu yıl ulusal bir şarkı yarışmasını kazandıktan sonra Ukrayna’yı Eurovizyon şarkı yarışmasında temsil etti.
Gaitana, şarkıcı:
“Eurovizyon’a katılmak istememdeki sebeplerden biri de, burada istisnasız herkesin mutlu bir yaşam sürebileceğini göstermekti. Ben Afrikalı bir baba ve Ukraynalı bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldim. Bu da ırkçılığın, her ülkede ne kadarsa Ukrayna’da o kadar olduğunu gösterir. Euro 2012 için ülkemize gelenler burada kendilerini rahat hissedebilirler.”
Aşırı milliyetçilikle anılan Lviv’de yaşayan üç Afrikalı öğrenci de bunu tasdik ediyor. Onlara göre çeşitli korkularla Şampiyona’yı izlemeye gelmeyenler, büyük bir hata yaptı.
“Bizim başımıza hiçbir şey gelmedi. İnsanlar bize karşı çok kibar. İngiliz medyasında duyduğum bu iddialar, emin değilim ama, bence doğru değil. Burası oldukça güvenli. Her yerde polis var.”
2012 Avrupa Şampiyonası başladığından beri maçların oynandığı Ukrayna şehirlerinde insanların yüzünden gülümseme eksik olmuyor. Bunun tek istisnası takımı kaybeden taraftarlar. Almanya’ya karşı Gomes’in attığı golle 1-0 mağlup olmadan önce Portekizli taraftarlar da şampiyona coşkusunun tadını çıkaranlar arasındaydı.