Ekonomik durgunluğun 6. kere ardarda yaşandığı Yunanistan 2013’e ağır vergiler ve sıkı dış baskılar altında giriyor. Avrupa Birliği ve Uluslararası Para Fonu’ndan (IMF) mali yardım alan ülke, şimdilik Euro Bölgesi’nden çıkma riskini de bertaraf etti. Fakat alınan yardımlar ülke üzerinde büyük bir baskı oluşmasına da yol açtı. Halkın alım gücü her geçen günü zayıflarken 2011’e oranla Noel harcamalarında gözle görülür bir düşüş yaşandı.
Oysa son Avrupa Birliği zirvesi Yunanistan’ın umutlarının yeniden yeşermesini sağlamıştı. Yunan Başbakan Antonis Samaras kameraların karşısında çok umutlu bir tablo çizmişti:
“İşler yolunda görünüyor. Daha önce de söylediğim gibi Yunanistan’ın başarı hikayesi sadece Avrupa’nın başarı hikayesi ile mümkün.”
Samaras’ın olumlu tavrının temelinde Atina’ya verilmesi kararlaştırılan 52,5 milyar Euro’luk yeni mali yardımlar bulunuyor.
Bunun karşılığında ise Yunanistan’ın 2013-2014’te toplanacak gelir vergisini 2.5 milyar Euro artırması gerekecek. Hükümet bu hedefe ulaşabilmek için orta gelirlilerin üzerindeki vergi yükünü artıran bir vergilendirme sistemini uygulamaya koymayı planlıyor.
Atina bunun için öncelikle 8 seviyeli vergilendirme sistemini 3 seviyeye indirdi. Buna göre gelirleri yıllık 25 bin Euro olan kişilerden alınan vergi oranı yüzde 22 olarak belirlendi. Yılda 42 bin Euro’dan fazla kazananlar için ise vergi oranı yüzde
45’ten 42’ye çekildi.
Ayrıca işletmelerden alınan temettü vergileri yüzde 25’ten yüzde 10’a düşürülecek. Şirket karı üzerinden alınan vergi ise yüzde 20’den 26’ya yükseltilecek.
Bu tablo aileler üzerindeki vergi baskısının gözle görülür bir şekilde artacağını işaret ediyor. Örneğin yılda 25 bin Euro kazanan 3 çocuklu bir aile geçen yıla oranla bu sene 830 Euro daha fazla vergi ödeyecek. Bu durum halkta, alınan dış yardımların işleri daha kötüye sürükleyeceği hissini güçlendiriyor:
“Bence bu bize sadece kısa vadede yardımcı olacak. Uzun vadede değil. Ülkemizin yeniden ayağa kalkması için çok büyük değişikliklere ihtiyacı var.”
6 yıl önce mali krizin içine giren Yunanistan ekonomisi yüzde 22 oranında daraldı. Bu da 2010’da yüzde 11’de bulunan işsizliğin yüzde 25’e fırlamasına ve küçük ölçekli şirketlerden 100 bininin kepenk kapatmasına neden oldu. Ülkenin kalkınmasının önündeki diğer bir engel de yolsuzluk sorunu. 27 Avrupa Birliği üyesi arasında Yunanistan yolsuzluk konusunda en son sırada bulunuyor.
Stamatis Giannis, euronews:
Şimdi Atina’ya uzanıyoruz. Karşımızda Atina Ekonomi Üniversitesi profesörlerinden George Pagulatos bulunuyor. Sayın profesör, yeni vergi sistemi tüm vergi mükelleflerine eşit haklar mı sunuyor yoksa işçiler, kamu ve özel sektör çalışanları her zamanki gibi yükün en ağırını taşımak zorunda mı kalacak?
George Pagulatos:
“Bu önemli bir sorun. Gerçekten de devletin gelirlerini artırmak için en çok çabalayacaklar yasalara saygı duyan vatandaşlar oluyor. Bu, hem sosyal olarak bir haksızlık yaratıyor hem de üretimi yavaşlatıyor. Yunan hükümeti, sadece yüksek gelirlilerin üzerine değil, vergilerini ödemekten sürekli kaçan kesimler üzerine de daha fazla yoğunlaşmalı. Aynı zamanda serbest meslek çalışanları ile küçük ve orta ölçekli şirketler üzerindeki kontrolünü de artırmalı.”
euronews:
“Tüm çabalara rağmen hiçbir Yunan hükümeti vergi kaçakçılığına karşı bir çözüm bulamadı. Bunun sebebi nedir?”
George Pagulatos :
“Açıkçası, son iki yılda vergi kaçakçılığına karşı verilen mücadele, son on yılın en sistemli ve yüksek seviyesinde sürdürülüyor. Burada bir sonuç için zaman gerekli. Çünkü konu sadece vergi reformu değil. Konu vergi yönetiminin yeniden organize edilmesinin gerekmesi. Üstelik vergi ödemeye alışık olmayan Yunan toplumunun büyük bir kısmının davranışlarında değişikliğe gitmek de şart. Diğer bir sorun da vergi kaçakçılığı davalarını yargılamada yaşanan yavaşlık. Ama umudumu kaybetmiş değilim. Uygulamaya konan reformlar, sonuçlar henüz alınmamış olsa da kısa süre sonra meyvelerini vermeye başlayacak.”
euronews:
“Yunanistan’ın uzun süredir beklediği mali yardımın bir kısmının verilmesine karar veren Eurogroup, bir mali ve siyasi kriz olasılığının yakın gelecekte
gerçekleşmesine ihtimal tanıyor mu?”
George Pagulatos:
“Elimize her gün yeni veriler ulaşıyor. Bunlardan biri şu andaki nakit ve banka sistemine enjekte edilen mali yardım. Bu durum bankaların daha rahat kredi vermelerini sağlıyor. Diğer güven veren bir nokta da Yunanistan’ın Euro Bölgesi’nden çıkmasını engellemek için bazı üyelerin gerekli tedbirleri almaya başlaması. Bu risk sizin de hatırlayacağınız gibi Yunan ekonomik sürecini, anapara ve yatırımlar konusunda felç etmişti. Bu yine de aşırı bir korkuydu
zira Yunan şirketlerin yüzde 75’i Euro’ya bağlı durumda. Tehlikenin uzaklaşmaya başladığı bu dönemde ülke artık ekonomik istikrar dönemine girebilir ve yabancı yatırımcıları kendisine çekmeye başlayabilir.”
euronews:
“2013 Yunanistan’ın ekonomik durgunlukta geçirdiği yedinci sene olacak. Örneğin önemli mali yatırımlar sayesinde sene sonuna kadar Yunanistan’ın mali kalkınma sağlayabileceğini düşünüyor musunuz?”
George Pagulatos:
“Daha önce de dediğim gibi Yunan ekonomisinde istikrar hissi yeniden hissedilmeye başlandı. İkinci olarak, bazılarının göz önünde bulundurduğu Euro’dan çıkış riski düştüğü için potansiyel yatırımcılar için ülke çekici bir hale geldi. Kaybedilen rekabet gücünün büyük kısmı yeniden kazanıldı. Ülke, devlet şirketlerinin elinde bulunan birçok hisselerin sattışı gibi geniş programlara bağlı çok sayıda ekonomik perspektif sunabilecek bir noktaya geldi.”