Rusya son günlerde uluslararası aktüalitenin ilk sıralarında yer alıyor. Bu durumda Avrupa Birliği ile yaşanan iş birliği sorunu, Suriye’deki çatışmalar ve Magnitsky yasası baş rol oynuyor.
euronews Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bu konuları görüştü:
Aleksandır Şaşkov, euronews:
“Avrupa Birliği (AB) Rusya zirvesinde çok önemli bulduğunuz hangi konular görüşülecek?”
Sergey Lavrov:
“Geleneksel olarak iş birliğimizin omurgasını enerji görüşmeleri oluşturuyordu. Şu anda ise iş birliğine daha güvenle yaklaşıyor, Avrupa enerji güvenliğinin birçok yönünü kapsayan daha ileri bir noktada bulunuyoruz. Kuzey Akım projesi iki koluyla şimdiden işlemeye başladı. Ayrıca başka kollar inşaa etme imkanı da söz konusu. Birçok AB ülkesi tarafından ulusal önemde bir proje olarak görülen Güney Akım’da da inşaatlara başlandı. Yani bence, tüm Avrupa kıtasında artırılmış bir enerji güvenliğine doğru emin adımlarla ilerliyoruz.”
euronews:
“Yani, özellikle ekonomik konular üzerinde görüşmeler olacak?”
Sergey Lavrov:
“Ekonominin yanında bu konudan biraz daha geniş kapsamlı olan AB-Rusya çerçeve antlaşmasının durumu da görüşülecek.
Şu anda iş birliğimizde Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ile kabul ettiğimiz kurallardan daha ileriye gidemiyoruz. Ama gelecekte, Başkan Putin’in de birçok defa dediği gibi bir serbest ticaret alanına ya da entegrasyonun daha ileri bir aşamasına doğru ilerlemeye hazırız. Ayrıca liderimiz Atlantik’ten Pasifik’e kadar uzanan ekonomik ve insani bir ortak bölge önerisinde bile bulundu. Çok büyük bir potansiyele sahip diğer bir konu da her şeyden önce krizlerin çözümünde uluslararası politikada işbirliği.”
euronews:
“Şu anda en çok dikkatleri çeken kriz Suriye’de yaşanıyor. Bu krizin hangi noktalarında Rusya ve Avrupa ilerleme kaydediyor ve bakış açıları kesişiyor? Özellikle de direnişin birleşmesinden ve Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa’nın bunu tanımasından sonra…”
Sergey Lavrov:
“Şu anda iki tarafın da çatışmayı hemen durdurmasını ve ön şart sürmeden görüşmelere başlamasını isteyen pozisyonu daha gerçekçi buluyorum. Çatışmanın başlamasından beri bu tavrı güdüyoruz. Rejimle ve eksiksiz tüm muhalif gruplarla birlikte çalışıyoruz. Onlara aynı şeyi söylüyoruz: “Halkınızı, ülkenizi düşünmeniz gerek. Ortak bir ateşkes kararı alın. Pazarlık masasına oturun. Görüşmelere katılacak delegasyonlar belirleyin. Ülkenizin ihtiyacı olacak, eski rejimden daha yeni, daha açık ve daha demokratik bir şeye geçişi sağlayacak mekanizmalar üzerinde fikir birliğine varın.” Fakat Avrupalı ortaklarımız maalesef sadece muhaliflerin zafer kazanmasını hedefliyor. Bize yalnız Esad gittiği takdirde pazarlıklara başlanabilir diyorlar.
Peki ama öncelikleri belirlemek de gerekli: Eğer hayat kurtarmak istiyorsanız, tüm tarafları masaya ön şartsız oturtmanız gerekir. Eğer önceliğiniz Beşar Esad rejimini devirmek ise bunun daha fazla zaman alacağı ve daha fazla Suriyelinin hayatını kaybedeceği noktasından hareket etmek şart. Ayrıca olayı “Rusya isterse Esad gider” gibi sunmak da kötü yollara başvuran provokatif çabalardır. Herkes bunun bize bağlı olmadığını çok iyi biliyor.”
euronews:
“Ama muhaliflerin zaferini ve Esad’ın görevden ayrılması ihtimalini kabul ediyorsunuz.”
Sergey Lavrov:
“Sizin de bildiğiniz gibi bu savaşta kazanan olmayacak. Bu karşılıklı yıkım yaşanan bir savaş. Şu anda mülteci kamplarında ve yakınlarında çok korkunç şeyler yaşanıyor. Filistinlileri bu iç savaş için hazırlıyorlar. Filistinliler bölünmüş durumda. Bir kısmı rejimi, diğerleri muhalifleri destekliyor. Üstelik bazıları bir onları bir bunları destekliyor. Bu huni durmadan yeni yeni insan gruplarını yutuyor. Bu kişilere şu anda Filistinli sığınmacılar da dahil. Bu savaşta kazanan bir taraf olmayacak. Bence bunun herkes farkında. Ama “Esad ile görüşmeyeceğiz” denildiği anda tuzağa bu insanlar da yakalanmış oluyor ve nasıl kurtulacaklarını bilemiyorlar. Buradaki şayet bir ‘yıpratma savaşı’ ise, tarihteki örnekler iyi bir sonuç vermediğini çok net gösteriyor.”
euronews:
“Peki Rusya Suriye muhalefetini tanımaya hazır mı?”
Sergey Lavrov:
“İhtiyacımız olan bunu tanımak ya da tanımamak değil. Suriye muhalefetindeki farklı siyasi akımlardan gelen her grupla hiçbir ayrım yapmadan çalışıyoruz. Aynı şekilde, muhalefetin bulunduğu bu siyasi alanda Ulusal Koalisyon ile ya da doğacak herhangi bir oluşumla çalışmaya hazırız. Buradaki önemli nokta tanımak ya da tanımamak değil, herkesi aynı yöne iteklemek.
Eğer bir grup sadece mali ve siyasi destek sağlamayı hedef edinerek tanınırsa, bu çatışmaya müdahale etmek olur.”
euronews:
“Rusya ile Batılı ortakları arasındaki ilişkileri zedeleyen gündemdeki bir soru da ABD’de oylanan “Magnitski yasası”. Şu anda Duma (Rusya Parlamentosu alt kanadı) bir yanıt vermeye hazılanıyor. Acaba bu yasaya verilecek tepki konusunda dışişleri bakanı olarak sizin fikriniz alındı mı?”
Sergey Lavrov:
“Parlamenterlerimizin bir yanıt verici karar almalarını çok normal buluyorum. Ve ayrıca yaptıkları ‘hadi çözülmemiş bir sorun, sonlandırılmamış bir dava bulalım ve onların iç işlerine karışalım” demek de değil. Tıpkı bu Magnitski olayında olduğu gibi. Hayır, onlar, Amerikan yargısının bir karara bağladığı gerçek olaylar üzerinden yanıt veriyor. Amerikan yargısı, evlat edinilen Rus çocuklarına işkence eden, ırzlarına geçen ve öldüren Amerikan vatandaşları hakkında davaların düşürülmesine ya da şartlı tahliye edilmelerine karar verdi.”
euronews:
“Peki acaba bu yüzden Amerikalı ailelerin Rus çocukları evlat edinmelerini tamamıyla yasaklamak mı gerekiyor? Üstelik şu anda parlamenterler yasanın daha geniş kapsamlı olmasına çalışıyor.”
Sergey Lavrov:
“Eğer evlat edinmeyi durdurursak bu tek bir anlama gelir: Uluslararası evlat edinme konusunda Amerika ile imzaladığımız antlaşmaları iptal etmek. Ama bunu yaparsak oradaki bütün çocuklara yasal olarak ulaşma hakkımızı da kaybetmiş oluruz. İşte tepkimizde çok aşırıya kaçmamak için sadece bir neden.”
euronews:
“Peki Magnitski yasasına Avrupa Birliği’nden bazı devletlerin de katılmasına Rusya nasıl bir tepki verir?”
Sergey Lavrov:
“Bu Suriye’de olduğu gibi bir seçimdir. Buradaki soru önceliklerin neler olduğu. Hayatları kurtarmak mı yoksa rejimi devirmek mi? Bu konuda da aynı şey: Eğer hedefiniz insan hakları konusunda somut iyileştirmeler sağlamak ise o zaman sakin, somut
ve sessiz bir şekilde çalışalım. Eğer amacınız sadece gürültü çıkarmak ise o zaman siz de “sonuç almadan sorun yaratmak istiyorum” diyebilirsiniz.”