Bu evlilik töreni diğerlerinden daha farklı. Amsterdam Belediyesi’nde iki erkek evliliğe adım atıyor. Oysa burada şaşırtıcı olan aynı cinsten iki kişinin evlenmesi değil hangi tarihte evlendikleri.
Zira 1 Nisan 2011, Hollanda’da aynı cinsten kişilere evlenme hakkı veren yasanın 10. yaş günü. Kutlamaya başkanlık eden Amsterdam Belediye Başkanı alınan mesafeden oldukça memnun:
“Eşcinsel evlilikler bir kişinin cinsel eğilimlerinden bağımsız olarak özgürlüğü sembolize ediyor. Sadece 10 yıl öncesine kadar büyük engellerle karşılaşıyorduk. Gay ve lezbiyen olunca evlenilmiyordu. Eşcinsel evliliğin ne anlama geldiğini bence en iyi lezbiyenler ve gayler biliyor. Böylece çok büyük bir engel de ortadan kalkmış oldu. “
5 yıllık görüşmelerin ardından Hollanda Parlamentosu 2000’de eşcinsel evliliğe izin veren yasayı kabul etti. Diğer ülkeler de Hollanda’nın izini takip etmekte gecikmedi.
Bazı Avrupa ve Latin Amerika ülkeleri, Amerika Birleşik Devletleri’nin kimi eyaletleri ve Güney Afrika Cumhuriyeti eşcinsel evliliğe izin veren ilk ülkeler.
Ayrımcılığa karşı oylanan yasa örneğin İspanya’da 2005’ten itibaren 25 bin eşcinselin evlenmesine olanak tanıdı.
Fakat Katolik Kilisesi bu evlilikleri veto etmekte gecikmedi. Roma ve Madrid gibi Avrupa başkentlerinde onbinlerce kişi protesto gösterilerine katıldı. Genelde Sosyalistlerin hazırladığı ve meclise sunduğu yasa tasarılarına olan tepkilerini gösterdi.
Katolik Kilisesi’nin aksine İsveç‘teki Protestan Luther Kilisesi ise eşcinsel evliliklerin kilisede gerçekleştirilmesini kabul etti. Böylece ülkede Protestan eşcinseller hem belediyede hem de kilisede evlenme hakkını kazandı.
Başpiskopos Anders Wejryd bu cesaret gerektiren kararı şöyle yorumluyor:
“Bazı nedenlerden ve Luther geleneklerinden dolayı bu konu kilisede yarım asır boyunca tartışıldı. Hazır olduğumuzda da bu şekilde uygulamaya kondu.”
Oysa bu durum protestan ülkelerde bile istisna teşkil ediyor. Dini bir evlilik yapabilmek için hala farklı cinsiyetlerden olma şartı aranıyor.
euronews konuyu Fransız sosyolog Irene Thery ile değerlendirdi.
Laurence Alexandrowicz, euronews: “Merhaba Irene Thery, siz bir sosyologsunuz ve Fransız hükümeti eşcinsel evliliklerle ilgili sizden bir yasa tasarısı hazırlamanızı istedi. Fransız halkının yüzde 60’ı eşcinsel evlilikleri destekliyor. Peki bu tartışma neden bu kadar alevlendi? Sizce Fransızlar homofobik (eşcinselliğe karşı nefret duyan) mi?
Irene Thery: “Açıkçası Fransa’nın homofobik olduğunu düşünmüyorum. Anketler bize bunu kanıtlayan bazı çok ilginç noktaları gösteriyor. Örneğin, kırsal kesimler diğer büyük kentlere kıyasla evlilik konusunda daha olumlu. Söz konusu tartışmada jenerasyon farkı da var. 50 yaşından küçük insanlar her ikisi konusunda da çok olumlu; evlilik ve evlat edinme. 50 veya 60 yaşından büyük olanlar ise bu konuda daha az olumlu. Tartışmayı besleyen bir diğer unsur da Katolik Kilisesi’nin bu konuyu tartışmalı bir konu haline dönüştürmek istemesi.”
euronews: “Evlat edinmekten bahsettiniz. Siz aile hukuku konusunda da uzmansınız, eşcinsel evliliğe ve özellikle evlat edinmeye karşı olanların, çocukların dengesini etkilediğini fark etmişsinizdir. Bu yasanın halihazırda yürürlüğe girdiği ülkelerde, özellikle bunu 12 yıl önce yasalaştıran Hollanda’da bu konunun çocuklar üzerindeki etkisi konusunda yapılan herhangi bir araştırma var mı?”
Irene Thery: “Hollanda yasasını pek fazla bilmiyorum ancak aynı cinsiyetten ebeveynlerle ilgili olarak, iki erkeğin ya da iki kadının yetiştirdiği çocukların diğer çocuklar gibi dengeli olduğuna, yani diğer çocuklar gibi olduğuna dair araştırmalar olduğunu okumuştum.
euronews: “Fransa’daki Katolik Kilisesi’nden bahsediyordunuz. İspanya ve Portekiz de Katolik ülkeler, eşcinsel evlilik ve evlat edinme konusundaki yasalar yıllardır yürürlükte. Bu konuda çok fazla ön koşul var mıydı?”
Irene Thery: “En azından İspanya konusunda en başlarda çok fazla tepki olmuştu. Halk, Katolik Kilisesi Madrid’de toplanmıştı. Organizatörlere göre eşcinsel evliliğe karşı çıkan 1,5 milyon kişi toplanmıştı. 7 yıl sonra İspanya ve Portekiz’in geriye dönmek gibi bir düşüncesi yok. İspanya’daki siyasi çoğunluk değişti ve şu anda hiç kimse söz konusu yasayı değiştirmek istemiyor.”
euronews: “Eşcinsel evlilikle ilgili yasanın yürürlüğe girdiği ülkelerde eşcinsellik algısı değişti mi ve sizce artık daha fazla eşcinsel evlilik ve evlat edinme mi söz konusu?”
Irene Thery: “Çok fazla evlilik var ve yeteri kadar evlat edinme yok. Bu da bir şekilde herkese güven veriyor. Aile kurumunun sarsılmadığını görüyorlar. Eşcinsel insanlar azınlıkta ve nüfusun yüzde 6’sını oluşturuyor. Hepsi evli değiller ya da çift olarak yaşamıyorlar, bu yüzden de çok fazla insandan bahsetmiyoruz. Eşcinsellik algısının, insanların aynı cinsiyetten evliliklere bakış açısının kökten değiştiğini düşünüyorum. Eşcinsel çiftleri aileleriyle, büyük aileleriyle görüyoruz, yani hayal ettiğimiz gibi onları dışlanmış olarak görmüyoruz. Bu, eşcinsel çiftlerin etrafında onlara sevgi ve kararlarından ötürü anlayış gösteren birçok jenerasyondan insanın olduğu anlamına geliyor. Bunun sosyal entegrasyon üzerinde çok güçlü bir etkisi var.”