Konuğumuz NATO Genel Sekreteri Anders Rasmussen. Rasmussen’le teşkilatın merkezinin bulunduğu Brüksel’de görüştük. Fransa’nın Mali operasyonu, Türkiye’ye yerleştirilen Patriot füzeleri ve NATO’nun Afganistan misyonuyla ilgili görüşlerini sorduk.
Euronews:
Sayın Rasmussen, NATO merkezinde bizleri ağırladığınız için teşekkürler.
Tüm dünyanın gözü Kuzey Afrika’daki gelişmelerde.
Öncelikle, Cezayir’deki rehine olayıyla alakalı ne düşünüyorsunuz?
Rasmussen:
Saldırıyı, cinayetleri ve rehine alma olayını sert bir dille kınıyorum. Hayatını kaybeden işçilerin ailelerine ve yakınlarına, tüm samimiyetimle başsağlığı diliyorum. Bu olaylardan etkilenen ülkelerle sürekli olarak dayanışma içindeyiz.
Euronews:
NATO’nun bütün bölgeyi kapsayacak şekilde yeni bir cephe açmasına yönelik öneriler var. Somali, Mali, şimdi Cezayir, belki Nijer’e ve sonra da Moritanya’ya. Sizin fikriniz nedir?
Rasmussen:
NATO’nun böyle bir rolü olduğunu düşünmüyorum. Tabii ki, durumu çok yakından izliyoruz. Uzun yıllardan beri, Sahel bölgesine yönelik endişelerimiz bulunuyordu. Bölgedeki terörist faaliyetler, suç çeteleri… Bu sebeplerden dolayı Mali Başkanı’nın isteği üzerine, bu ülkede operasyon düzenleyen Fransa’ya kişisel olarak desteğimi ilettim. Benim şahsi fikrim Afrika güdümlü istikrar kuvvetlerinin oluşturulmasıdır.
Euronews:
Fransa NATO üyesi. Acaba NATO, Fransa’ya yardım etmeyi düşünüyor mu? AWACS uçakları ile ya da istihbarat paylaşımı olarak? Bunun dışında tüm kaynakları paylaşıyor musunuz?
Rasmussen:
Bir kurum olarak NATO’nun burada bir rolü olduğunu düşünmüyorum. Fakat üye ülkeler lojistik, taşıma, sözlü destek ve istihbarat konularında Fransa’ya destek veriyor.
Euronews:
Yine de nasıl oluyorsa bütün ülkeler koordinason işlemlerini buradan, Brüksel’den yapıyor. Yani NATO bir merkez gibi bu işe dahil oluyor.
Rasmussen:
Kurumsal olarak bir müdahelemiz yok.
Euronews:
Avrupa Birliği Malili askerleri eğitiyor. Tıbbi yardımda da bulunuyor. Bu NATO’nun işi değil mi? Neden bunu Avrupa Birliği yapıyor.
Rasmussen:
Mali askeri güçlerinin ciddi bir eğitime ihtiyaçları var. Bu noktada Avrupa Birliği’nin adımını olumlu buluyorum. Mali’nin, terörist üreten bir ülkeye dönüşmesine izin vermemeliyiz.
Euronews:
NATO terörist üreten bir diğer ülke olan Afganistan’a müdahele’de bulunuyor. Neden Mali’ye değil?
Rasmussen:
NATO, ülkeden ülkeye gezerek Dünya’nın bütün sorunlarını çözmesi gereken bir polis teşkilatı değil. Görevlerin bu şekilde ayrışması daha iyi bir fikir. Mali’de yapılan Afrika istikrar gücünün yetkilerini de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi elinde tutmuştu. Bunu size hatılatırım.
Euronews:
Şu anda NATO, kendi üyelerinden Türkiye’ye, Patriot füzelerini yerleştirerek savunma yardımında bulunuyor. Fakat Türkiye, yoğun askeri saldırı veya sistematik bombalama tehditi altında değil. Patriot füzesi alınan önlemler açısından fazla değil mi?
Rasmussen:
Hayır. Kesinlikle gerekli bir önlemdir. Tamamen savunma tedbiridir. Suriye-Türkiye sınırında güvenlik problemlerine rastladık. Sınırı aşan bombalamalar oldu. Sınırın Türkiye tarafında ölümler yaşandı. Sınıra yakın bölgede Suriye füzelerinin fırlatıldığını görüyoruz. Yani gerçek bir tehditten söz ediyoruz. Bu nedenle NATO, Türkiye’ye olan açık desteğini göstermek istemiştir. Türkiye’nin hava savunma sistemini güçlendirerek Türk halkının ve topraklarının etkili bir şekilde korunması amaçlanmıştır.
Euronews:
Fakat Patriotlar saldırı amacıyla da kullanılabilir. Mesela uçuşa yasak bölge oluşturmak amacıyla. Acaba Suriye ve çevresindeki olayların ciddileşmesi durumunda NATO’nun, bu füzeleri ya da herhangi bir silahını askeri müdahele amaçlı kullanma ihtimali var mı?
Rasmussen:
Suriye’ye askeri müdahale niyetimiz bulunmuyor. Patriot füzelerinin konumlandırılması ise tamamen savunma amaçlıdır. Herhangi bir alanı uçuşa yasak bölge kılmak gibi bir niyetimiz de yok. Zaten teknik olarak bu füzelerin böyle bir özelliği bulunmuyor.
Euronews:
Yine de stratejik dengeyi etkiliyor. Şam yönetimi için bir baskı, isyancılar için bir destek olarak algılayabilir miyiz?
Rasmussen:
Bu füzelerin yerleştirilmesindeki amaç, Türk halkının ve Türk topraklarının etkili bir şekilde korunmasıdır. Tabii ki böyle bir destek sonucu Şam yönetimi, Türkiye’ye saldırma fikrini aklına dahi getirmeyecektir. Şam yönetimini, halkının yasal isteklerine cevap vermeye ve sivilleri bombalamayı bırakmaya davet ediyorum. Bugün Suriye’de tanık olduklarımız kesinlikle çok çirkindir.
Euronews:
Afganistan konusuna değinmiştik. Burada yapılan operasyonların son dönemine girdik. 2014’ten sonra bu ülkede NATO askeri bulunacak mı? Yoksa Amerikalı yetkililerin belirttiği gibi ‘sıfır asker opsiyonu’ politikası mı izlenecek?
Rasmussen:
Biz 2014 sonrası da Afganistan’da kalmaya karar verdik. Bizim kendi planımız var. Bu plana göre yetkileri, yavaş yavaş Afgan güvenlik güçlerinin sorumluluğuna bırakmayı düşünüyoruz. Bu proje başladı ve 2014’ün sonunda tamamlanacak. Yani 2014’ün sonunda İSAF kuvvetleri görevlerini tamamlamış olacak. Ocak 2015’ten itibaren Afgan güvenlik güçlerine tavsiye, yardımlaşma ve eğitim görevine başlayacağız. Bizim niyetimiz bu.
Euronews:
Personel sayısı ne kadar olacak?
Rasmussen:
Şu an, eğitim birliğinin büyüklüğü hakkında bir karar vermedik. Yakın gelecekte bu kararı almayı düşünüyoruz. Şu an bu görevin planlanması aşamasındayız.
Euronews:
Sayın NATO Genel Sekreteri, röportaj için teşekkürler.
Rasmussen:
Rica ederim