REKLAMIlımlı tavırları ile reformcuların da oylarını kazanan, İran’ın yeni cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’yi kötüye giden ekonomiden, nükleer faaliyetlerin neden olduğu uluslararası yaptırımlara kadar çözülmesi gereken bir çok konu bekliyor.
Koltuğunu devralacağı Mahmud Ahmedinejad ile bir araya gelerek ülke sorunları görüşen Ruhani özellikle nükleer program konusunda şeffaf olunacağının sözünü verdi.
‘‘Yeni hükumet bir önceki hükumetin deneyimlerinden faydalanarak, Allah’ın da yardımıyla halkımızın karşı karşıya olduğu zorlukların üstesinden gelmek için çalışacak.’‘ diyen yeni cumhurbaşkanı selefi Ahmedinejad’tan oldukça farklı bir imaj sergiliyor.
64 yaşındaki Ruhani, Ayetullah Hamaney’in öğrencisi olarak 1960’larda siyasete atıldı. Genel Kurmay Başkan Yardımcılığı’ndan milletvekilliğine kadar bir çok mevkide görev yaptı. Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri iken 1999’da ülkede baş gösteren ayaklanmalarda eleştirilerin hedefi oldu.
2003-2005 yılları arasında Nükleer Başmüzakerici görevinde de bulunan Ruhani ‘‘Tek çözüm diyalog ile mümkündür’‘ diyerek İran’ın Batı ile olan ilişkisinin yön değiştireceğinin sinyallerini veriyor.
Euronews uzun yıllar Ruhani ile birlikte çalışan İranlı eski diplomat Hüseyin Museviyan’a yeni cumhurbaşkanının dış politika görüşü hakkında sorular yöneltti.
Nima Gadakpur, euronews:
“Yıllar boyunca Ruhani ile birlikte çalıştınız. Taraftarlarında yarattığı umudu devam ettirebileceğine inanıyor musunuz?”
Hüseyin Museviyan:
“Eminim ki anayasaya göre ülkenin en önemli ikinci görevi cumhurbaşkanlığı bu hedefine ulaşmasını sağlıyor. Seçim kampanyasında verdiği vaatlere göz attığımızda ve onunla 30 yıl beraber çalıştıktan sonra edindiğim intibaya dayanarak, İran’ın karşılaştığı iç ve dış sorunların birçoğunu çözebileceğini söyleyebilirim.”
euronews:
“Dış politika konusunda Barack Obama Ruhani’nin seçilmesi konusunda umutluydu. Ruhani’nin Amerika Birleşik Devletleri ile olan ilişkileri yeniden başlatacağını ve normalleştireceğini düşünüyor musunuz?”
Hüseyin Museviyan:
“Bu, sorunu tek başına çözemez. Sorumluluğun en az yüzde 50’si Amerika’ya düşüyor. İran’da anayasaya göre son kararı dini lider veriyor. Ve dini lider bu konudaki düşüncelerini birkaç ay önce dile getirdi. Bu konuda çok umutlu olmadığını ama eğer hükümet Amerika ile müzakerelere başlama kararı alırsa, buna engel olmayacağını belirtti.”
euronews:
“Sizce dini lider, bu seçimle uluslararası kamuoyuna bir mesaj mı gönderiyor?”
Hüseyin Museviyan:
“Dini liderin Amerika’ya karşı politikası Rafsancani’nin, Hatemi’nin hatta Ahmedinejat’ın cumhurbaşkanı olduğu dönemde bile değişmedi. Dini liderin politikası öncelikle karşılıklı saygıyı ve iç işlere karışılmamasını temel alır. Bu şartlarda lider, pazarlık yapmaya hazır. Bu, dini liderin göreve geldiğinden beri uyguladığı politika.”
euronews:
“Suriye konusunda dün (17/06) yaptığı basın toplantısında Ruhani, Suriye krizinin çözümünün tek yolunun halkın iradesi olduğunu söyledi. Aynı zamanda eski İngiliz Dış İşleri Bakanı Jack Straw, Ruhani’nin seçilmesinin bölge için yeni bir umut olduğunu açıkladı. Bu konudaki düşünceniz nedir?”
Hüseyin Museviyan:
“Sayın Ruhani’nin de dediği gibi Suriye krizinin anahtarı Suriye halkının iradesinde yatıyor. Bu, Suriye sorununu çözmede bölgesel güçler ve uluslararası kamuoyu için öncelikli bir prensip olabilir.”
euronews:
“Peki Suriye’de halkın iradesini nasıl kazanabilir?”
Hüseyin Museviyan:
“Ben de tam bunu söylüyorum: Bu iradeyi zafere ulaştırabilmek için sayın Ruhani’nin de dediği gibi acilen uluslararası bir konferans düzenlenmeli. Bu konferansa Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri ve bölgesel güçler katılmalı ve Suriye halkının geleceğine karar verebilmesi için BM’nin kontrolünde seçimler düzenlenmeli. Bu, Suriye sorunu için gereken en gerçekçi ve iyi çözüm.”