REKLAMFaslı öğrenciler eğitim sistemleri hakkında ne düşünüyor? Acaba ülke bir eğitim krizi mi yaşıyor? Peki hükümetin okuma yazma, kız çocuklarının okula gitme oranını artırma ve yerel dilleri koruma politikaları nelerdir?
Fas’ın hala temel eğitim sorunları bulunuyor. Özellikle düşük okuryazarlık oranı, kızların okuldan uzak kalması ve yerel dil engelleri bu sorunların başında. Yüksek işsizlik oranından muzdarip gençler, sokak gösterileriyle hükümetin eğitim politikalarını eleştiriyor. Peki ana sorun nereden kaynaklanıyor? Bazı üniversiteler bu sorunlarla nasıl mücadele ediyor? Öğrencilerin dilinden dinliyoruz.
Eğitim sisteminde yeni düzenlemeler isteyen öğrenci birlikleri, verilen sözlerin gerçekleştirilmesini talep ediyor. Öğrenciler, somut çözümler üzerine tartışılması gerektiğini söylüyor. Çözüm isteyen öğrenci birliği hareketi bir Facebook grubu olarak Temmuz 2012 yılında kuruldu. Grubun kurucusu mükemmel sınav derecesine rağmen üniversite tarafından kabul edilmeyen bir öğrenci.
Eğitim sisteminin yaşamakta olduğu sorunları aşmak için hükümet, eğitimde reform ve modernizasyon sağlayacak bir dizi düzenleme yürürlüğe soktu. Uluslararası Rabat Üniversitesi bu konuda pilot olma özelliğini taşıyor. Üniversitenin amacı hem ülke için hem de Afrika için yönetici elitler yetiştirmek. Okulun yöneticisi Fransa’dan geliyor. Eğitimde hedef teorinin yanı sıra pratik bilgilerle donatmak.
Çok dilli herhangi bir toplumda eğitim dili tartışması oldukça hassas bir konudur. Fas hükümeti problemi aşmak için ulusal çapta bir politika başlattı. Artık ülkenin iki resmi dili var. Bu dillerden biri Berberice.
Fas diyalekti, İspanyolca, Arapça ya da Berberice dili. Fas bir diller mozaiği. Ülke toprakları çok farklı kültürleri içinde barındırıyor. Buna rağmen ülkede yıllarca resmi dil sadece Arapça idi. Fas’ta 2011 yılına kadar sadece Arapça idari ve eğitim dili olarak kullanılıyordu. Bu tarihten itibaren Berberice, ikinci resmi dil olarak yerini aldı.
Berberi dili eğitimi almak isteyen öğretmenler Kraliyet Berberi Kültürü Enstitüsü tarafından eğitiliyor. Bu enstitü Berberi kültürünü, dilini ve tarihini geliştirmeyi çalışıyor.
Kadın haklarında son yıllarda yapılan iyileştirmelere rağmen kızların okullu olmaması, kadınlar arasında okuma yazma oranının düşüklüğü Fas eğitim sisteminin en ciddi sorunu. Bu sorunun bir diğer nedeni de fakirlik ve sosyal baskılar elbette. Bir de okulların çok yaygın olmaması var. Bir sivil toplum kuruluşu okula gitmek isteyen kızlara kucak açıyor.
Fas’ta şehirleşme oranının düşük olması ve kırsal nüfusun yüksek olması eğitim sistemini olumsuz etkiliyor. Marakeş bölgesinde yer alan bu yurt, okuldan uzak yaşayan orta öğretim kız öğrencilerine kucak açıyor. Yatılı eğitim sayesinde okul ve ev arasındaki uzaklık sadece elli metre. Öğrenci yurdu sadece yatacak yer ve yemek sağlamıyor. Ayrıca çeşitli faaliyetlerle genç kızlar hem bilgi hem de kültür seviyelerini artırıyor.
Son dönemde yapılan iyileştirmeler rağmen kadınlar hala yoğun bir sosyal baskının altında yaşıyorlar. Hele kırsal, muhafazakar alanlarda erkek çocuklara verilen önem kızları ikinci plana itiyor. Çoğu kız okula gitmek yerine ailesine yardım etmek için evde kalıyor. Hükümet istatistiklerine göre kadınlar arasında okuryazarlık olmayanların oranı yüzde 45.