REKLAMŞili’de yapılan devlet başkanı seçimi ikinci tura kaldı. Seçimin iki ezeli rakibi, sol kanadın adayı Şili’nin ilk kadın Cumhurbaşkanı Michelle Bachelet ilk turda gülen taraf oldu.
Karşısında ise Evelyn Matthei var. Sağcı hükümetin adayı, Pinochet hükümeti yönetimi altındaki Hava Kuvvetlerinin Generali Fernando Matthei’nin kızı. Yüzde 25 destek bulan muhafazakar aday, sonuçları değerlendirdiği konuşmasında ikinci tur için seçmenin desteğini istedi.
Sol eğilimli siyasetçi Michelle Bachelet ise özellikle vergi, eğitim, gelir dağılımındaki adaletsizliğin çözümü ve eski diktatör Pinochet zamanından kalma anayasada reform vaadleri ile ilk turun galibi oldu.
Şili’nin eski Devlet Başkanı Michelle Bachelet tüm bunlar için de önce anayasanın değişmesi gerektiğini dile getirdi:
“Biz vatandaşlarımızın haklarının garanti altına alındığı bir devlet sistemi için şart olan yeni anayasanın hazırlanması için gereken her şeyi yapmaya devam edeceğiz. Bizim için en öncelikli hedeflerden biri de eğitim reformudur. Üctretsiz ve kaliteli bir eğitimin sosyal hak olduğu inancı çerçevesinde eğitim reformunu gerçekleştirmeliyiz.”
ŞiliLİ öğrenciler de eğitim sisteminin iyileştirilmesini ve ücretsiz olmasını talep ediyor. Bu nedenle birçok kez büyük çaplı gösteriler düzenlendi.
Seçim kampanyaları sırasında Evelyn Matthei ise ekonomide daha başarılı olacağını iddia etti. İstihdamı artırma, sağlık koşullarının iyileştirilmesi sözü verdi.
Şili’de bu sene seçim yasası değişti. Oy verme işlemi halkın isteğine bırakıldı. İlk turda halkın yüzde 49’a yakını oy kullandı. İkinci turda ise bu yüzdenin düşmesinden endişe ediliyor.
euronews:
“Şili’deki cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk tur seçim sonuçlarını analiz etmek için karşımızda kar amacı gütmeyen istatistik şirketi Latinobarometro’nin kurucusu Marta Lagos var. Bir sonraki tur 15 Aralık’ta olacak, dünkü seçimden ülkenin ilk kadın lideri Michelle Bachelet galip çıktı. Ancak oyları yüzde 50’nin birkaç puan altında kaldı. Bu durumda rakibi Evelyn Matthei için yumuşak bir yenilgi oldu diyebilir miyiz ?”
Marta Lagos:
“Ben bu durum için daha çok, Şili’deki sağ kanadın başarısızlığı diyebilirim. Çünkü sadece bir dönem süren sağcı hükümetin iktidarı sonrası dengeler değişti, ve güç koalisyona döndü. Ben buna en büyük neden olarak, sağcı partinin adaylarının Pinochet hükümetinin eski üyelerinden olmasına bağlıyorum. Burada “pinochetismo“nun da başarısız olduğunu görüyüruz.”
euronews:
“Sizce ikinci turda bir kutuplaşma söz konusu olabilir mi?”
Marta Lagos:
“ikinci aşamadaki en büyük sorun seçmen katılımı olacak. Dün, Şilili seçmenlerin sadece yüzde 49’u oy kullandı. Bu 1990’dan beri, yani ülkede demokratik düzenin tekrar sağlanmasından bu yana en düşük katılım oldu. Burada verilen mesaj da şöyle, demokrasinin inşasında vatandaşlar, artık temsil sisteminde Pinochet’den kalan binomial sisteme izin vermiyor.
euronews:
“Michele Bachelet seçim kampanyası boyunca içinde diktatörlükten kalma anayasada yapılacak değişikliklerin de olduğu bir dizi reform önerdi. Bunların arasında daha kaliteli bir eğitim ve büyük şirketlere vergi arttırımı da vardı. Koalisyonun bu reformları geçirmek için yeterli gücü olacak mı?
Marta Lagos :
“Evet , şu anda yeni çoğunluk 20 milletvekili daha fazla. Aynı zamanda diğer tarafa oranla beş senatör fazlaları var. Bu durum bazı reformları gerçekleştirmek için Bachelet’in elini kuvvetlendiriyor. Anayasada reform yapmak için ise hala 2 ya da 3 senatöre daha ihtiyacı var. Anayasa reformu için alt mecliste yeterli desteği var. Fakat üst yasama meclisinde yetersiz kalıyor. Fakat dün Şilililer, değişim için sandığa gitti ve dönüşüm için oy verdi. Ben dün verilen mesajın çok açık olduğunu düşünüyorum. Dün bu reformları yapmak için, yeni başkana izin verildi.”
euronews:
“Bu arada öğrenci hareketi liderlerinden birkaçı da parlamentoya girdi.”
Marta Lagos:
“2011 yılı öğrencileri hareketinin dört lideri seçildi. Hem de bazıları ezici çoğunlukla seçildi diyebiliriz. Böylece özellikle eğitim sistemi üzerinde yapılması planlanan reforma güçlü bir destek sağlandı. Şu anda en büyük sorun, kötü ekonomik konjonktür. Şili’de yapılacak reformların büyük olasılıkla hepsi borç içine girmemize neden olacak. Şanslıyız ki, şu anda herhangi bir borcumuz yok. Umarım tüm bu reformlar için ödünç olarak maddi yardım alabileceğiz.