REKLAMBundan birkaç ay önce eylül ayında, İspanya’nın özerk bölgesi Katalonya, Diada adlı Katalan ulusal günlerini kutladı. Barselona’da yapılan resmi törenlere katılan Katalan hükumeti yetkilileri ve vatandaşlar Madrid’den aldıkları tepkilere rağmen bağımsızlık taleplerindeki iddialarını sürdürdü.
Gün boyunca başta Barselona olmak üzere birçok kentte bağımsızlık için eylem yapıldı. Katalonya’nın İspanya sınırı boyunca 400 kilometrelik bir insan zinciri oluşturuldu.
Katalonya Başkanı Artur Mas da bölgenin bağımsızlığı üzerine referanduma gidileceğini açıkladı.
Katalan siyasi liderlerle görüştüğünü ve ön anlaşmaya vardıklarını belirten Mas, referandumun 9 Kasım 2014’te yapılmasını umduğunu belirtti.
“Böylece İspanya Devleti kurumları ile Katalan yerel kurumları, yapılacak halk oylamasının yasal çerçevesini tartışacak zamana sahip olacaktır.” dedi.
İki sorudan oluşması planlanan halk oylamasında, önce “Katalonya’nın bir devlet olmasını istiyor musunuz?” diye sorulacak. Daha sonra evet cevabı verenler “Kurulacak bu devletin bağımsız olmasını ister misiniz?” sorusunu cevaplandıracak.
Merkezi hükümet ise böyle bir çabanın anayasaya aykırı olacağını ve Anayasa Mahkemesi’nin alınacak kararı iptal edeceğini belirtiyor.
“Anayasaya göre, İspanyol ulusunun birliği çözülmez” diyen İspanya Başbakanı Mariano Rajoy daha önce yaptığı açıklamada, “Bu referandum olmayacak, çünkü radikal bir şekilde anayasaya aykırı” sözleriyle tepkisini dile getirmişti.
Artur Mas ise referandum kararından vazgeçmedi.
Mas, uluslararası destek arayışı bağlamında AB liderlerine mektup gönderdi. Yapılacak referandumun sonucunun yasal olarak bağlayıcı olmayacağını ve danışma amaçlı olacağına vurgu yapan Mas, “barışçıl, demokratik, şeffaf ve Avrupalı bir süreç” için destek talep etti.
AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ise, Mas’den gelen mektuba cevaben, ‘‘İspanya’nın iç sorunu’‘ diyerek komisyonun bu konuda görüş belirtmesinin doğru olmadığını vurguladı.
Başkenti Barcelona olan 7 milyondan fazla nüfusa sahip Katalan bölgesi, İspanyol üretiminin beşte birini karşılıyor. Özellikle İspanya’nın içine düştüğü ekonomik krizde Katalonya’da bağımsızlık hareketi her geçen yıl güçleniyor.
Francisco Fuentes, euronews:
“Katalonya Bölge Parlamentosu, İspanyol meclisine bir dilekçe göndererek, bölgenin siyasi geleceğini belirleyecek halk oylaması için Katalan hükümetine yetki verilmesini talep etti. Gündemin detaylarını konuşmak için Barselona’da bulunan siyaset uzmanı Antoni Gutierrez-Rubi’ye bağlanıyoruz. Antoni programımıza katıldığınız için teşekkürler.
Bu karar yakın zamanda ne gibi bir etki doğurur?”
Antoni Gutierrez-Rubi:
“İlk olarak merkezde ulusal devlet adına bir tepki doğuracak. İkinci sonucu da İspanya’nın iki büyük siyasi gücü, Halk Partisi ve Sosyalist Parti- neden bu karara karşı olduklarını açıklamak zorunda kalacak. Bugüne kadar Katalonya Özerk Bölgesi’nde yapılacak bu tarz bir halk oylamasına ‘İspanyol Anayasası izin vermiyor’ diye karşı çıktılar. Ama bu sefer yetki devri söz konusu ve bu istek Anayasa’ya uygun. Üçüncü etkisi hiç şüphesiz devletin bölünmez bütünlüğü ve İspanya Devleti’nin geleceği söyleminin öne çıkması olacaktır.”
euronews:
“Katalonya Özerk Bölge Başkanı Artur Mas’ın önümüzdeki Kasım ayında halk oylamasına gidileceğini duyurmasının üzerinden bir ay geçti. Bu arada Avrupalı siyasilere mektuplar gönderildi. Katalonya Başkanı’nın bu stratejisini nasıl değerlendiriyorsunuz?”
Antoni Gutierrez-Rubi:
“Sayın Mas, Avrupalı iş arkadaşlarına İspanyol hükümetinin herhangi bir şekilde, İskoçya’da yaşanan sürece benzer bir stratejiye izin vermeyeceğini açıklamaya çalışıyor. Herhangi bir şekilde İspanya Devleti’nin, Katalonya’nın kendi siyasi geleceğini belirlemesine imkan tanımayacağını göstermeye çabalıyor. Böylece sorunu daha geniş açıdan ele alarak, İspanyol hükümetinin sadece Katalan hükümetinin taleplerine karşı değil; aynı zamanda halk oylaması gibi siyasi taleplere de karşı olduğunu belirtmek istiyor. Yakın zaman içerisinde İspanyol hükümeti ve siyasi partiler, İngiltere-İskoçya arasında yaşanan sürece benzer bir isteğin neden İspanya’da meşru olmadığını açıklayacak. O zaman bu stratejinin ne yönde işlediğini daha rahat görebiliriz.”
euronews:
“İspanya’da bu tarz bir diyalog neden sıkıntı oluşturuyor?”
Antoni Gutierrez-Rubi:
“Benim izlenimime göre Halk Partisi’nin ve hükümetin başı Rajoy kendi seçmenlerinin kölesi durumunda. Halk Partisi seçmenlerini aşırı milliyetçi gruplar oluşturuyor. Bu seçmen grubu, gün geçtikçe daha çok ihtiyaç duyduğumuz Anayasa’da kurumsal bir reformun karşısında duruyorlar. Ayrıca Sosyalist Parti kendi eşitlikçi anlayışı ve geleneğine bağlı olarak Katalonya ile İspanya Devleti’nin yeni bir sözleşme üzerinden daha esnek bir ilişkiye girmesini istemeyecekler. Bu onların eşitlikçi anlayışına karşı olacaktır. Halbuki Rajoy’un soruna karşı bu hareketsizliği bir çözüm bulma arayışını ortadan kaldırmaktadır. Katalonya halkının çoğunluğunun kendi gelecekleri hakkında özgürce karar verme istekleri ve İspanya Devleti ile yeni bir sözleşme üzerinden ilişkilerin düzenlenmesi talepleri göz önüne alınarak hareket edilmeli.”