REKLAMMacaristan Pazar günü genel seçime gidiyor. 1990’da rejimin değişmesinden sonra ilk defa ülke yeni seçim kurallarıyla sandık başında olacak. Şu anda parlamentoda üçte iki çoğunluğa sahip olan Fidesz Partisi seçim yasasını değiştirdi. İki turlu seçim tek turlu olacak. Bu sistemde milletvekillerinin yarısı da tekrar seçilebilecek.
Ülkede ilk defa sınır dışındaki Macarlar da akrabalarının Birinci Dünya Savaşı’nda Macaristan’da yaşamış ve vatandaşlığı almış olmaları kaydıyla oy kullanabilecek.
Birazdan yeni kuralların nasıl bir sonuç ortaya koyacağını siyasi analist konuğumuzla masaya yatıracağız. Fakat ilk olarak ülkedeki kampanya çalışmalarını izleyen muhabirimizin haberine bakalım.
Macaristan’da billboardlarda hükümet yanlısı yetkililerin başkanlığındaki ilçe idareleri tarafından desteklenen adaylar boy gösterirken, muhalefet partileri ise kampanya döneminde daha az göz önündeydi.
Geleneksel olarak Macaristan’da sağcı parti destekçileri mitingler düzenlemekte çok daha başarılıdır. Son büyük hükumet yanlısı miting de Fidesz’e bağlı Sivil Birlik Forumu tarafından organize edildi. Başbakan Viktor Orban son mitingde “Son 20 yıl içinde yapılmayan ne varsa biz sadece 4 yılda yaptık. Hatta daha fazlasını da yaptık” dedi.
euronews:
“Taraflar son kampanya açıklamalarını da yaptı. Orban, Hero Meydanı’nda konuştu. Kendisi, hükumetinin Macaristan’ı yeniden inşa ettiğini bu nedenle 6 Nisan’da halkan bir 4 yıl daha istediklerini söyledi. Muhalefet lideri Attila Mesterhazy son
mitingini operada düzenledi. Vatandaşlardan Fidesz’i desteklememesini istedi. “Çünkü bu dört yıl yoksullaşma dönemidir” dedi.”
Sol kanat ittifak zorunlu bir evlilikti. Sol partiler ortak bir liste oluşturmak zorunda kalmışlardı. Tek ortak noktaları ise Orban karşıtlığıydı.
Aşırı sağcı parti Jobbik son anketlere göre sandıktan kazançlı çıkacak. Parti genelde anti-semitik ve çingeneleri hedef alan sloganları ile dikkat çeker. Ancak bu kampanya sırasında Fidesz yüzünden hayal kırıklığına uğramış olan seçmenleri çekmek için radikal yüzünü daha az göstermeye çalıştı.
Bu kampanya özellikle husumet ile ilgiliydi. Neredeyse hiçbir konuyu tartışmadılar. Adaylar arasında münazaralar olmadı. Fidesz herhangi bir programları olmadığını, sadece kendi politikalarını takip edeceklerini duyurdu. İktidar partisi kampanya sırasında sadece seçim öncesi kesintiye gittikleri gaz fiyatlarından bahsetti.
Muhalefet ise ağırlıklı olarak yeni nükleer santral ve hükumetin bir Rus şirketi ile gizlilik içinde yaptığı 10 milyar Euro’luk anlaşma üzerinde durdu.
Bu sırada sol kanat bir yolsuzluk davası ile sarsıldı. Kampanyası sırasında polis Avusturya’da gizli banka hesapları olduğu iddiası ile Sosyalist Partisi’nin genel başkan yardımcısını tutukladı.
Bu sırada ülkedeki büyük yapı inşalarının bazıları da seçim kampanyası sırasında son buldu. Bir iki hafta önce yeni bir metro hattı açıldı. Budapeşte’nin merkezindeki meydan tamamlandı. Yakında Başbakan Orban’ın doğduğu kentteki büyük stadyumda hazır olacak.
euronews:
“Budapeşte’teki stüdyomuzda siyasi analist Gabor Török bize katılıyor. Bu seçimde neyin önemli olduğunu bize anlatabilir misiniz?”
Gabor Török, Siyasi Analist:
“Eğer son kamuoyu anketlerine güvenecek olursak bugün asıl sorulması gereken soru Fidesz’in nasıl bir çoğunluğa ulaşacağı. Üçte ikilik çoğunluklarını koruma konusunda şansları var.”
euronews:
“Üçte ikilik çoğunluk bir kenarda dururken diğer yanda anketlere göre kamuoyunun çoğu hükumetin değişmesini istiyor. Bu çelişkiyi nasıl açıklarsınız?”
Gabor Török, Siyasi Analist:
“Evet, anketlerin çoğu halkın yarısının bir değişim istediğini gösteriyor. Fakat aynı zamanda bu büyük orandaki halk oy verecek bir siyasi parti bulamıyor.”
euronews:
“Onlar nasıl karar verecek? Seçim kampanyası döneminde parti programları konuşulmadı. Adaylar arasında bir münazara da olmadı. Kampanyalar meydanlarda yürütüldü. Bu durumda insanlar nasıl karar verecek?”
Gabor Török, Siyasi Analist:
“Açıkçası ortada bir soru var. Orban gitmeli mi kalmalı mı? Macaristan’da sol ve sağ genelde Orban’ın yaptığına göre tanımlanır. Sağ kanat Orban’ın yaptığıdır, sol kanat da Orban’ın yapmadığı olarak tanımlanır. Temel olarak bu söylem ülkeyi de kutuplaştırıyor.”
REKLAMeuronews:
“Sol partilerin seçim kampanyalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?”
Gabor Török, Siyasi Analist:
“Bu seçime katılan sol partiler en zayıf kampanyalara imza attı. Onların birliği sadece kağıt üzerinde var. Onlar siyasi bir aktör olarak davranamıyor. Seçim sistemi onları birlikte hareket etmeye zorlaması bir bilmece gibi. Fakat aralarında birliğin olmaması onların siyasi faaliyetlerine darbe vuruyor.”
euronews:
“Aşırı sağ Jobbik Partisi’ni nasıl görüyorsunuz ?”
Gabor Török, Siyasi Analist:
“Bu dönemin en büyük sürprizi onlar oldu. Anketler dört yıl öncesinden farklı olarak Jobbik’e artı puanlar veriyor. Parti dört yıldaki en iyi sonuçlara ulaştı. Büyük olasılıkla onlar dört yıl önce aldıkları yüzde 16 oy alacak ya da yüzde 20’yi geçme ihtimali de sözkonusu.”