İspanya Kralı'nın tahttan ayrılma kararı sürpriz miydi?

REKLAM

İspanya, Kral Juan Carlos’un tahttan ayrılma kararı ile adeta şoke oldu. Fakat bu karar aslında geçtiğimiz ocak ayında alınmıştı.

1975’ten beri tahtta bulunan Juan Carlos, 76. yaş gününü kutladığı 5 Ocak’ta hükümdarlığının en zorlu günlerini yaşıyordu. Sağlık sorunları üst üste geldiği gibi kraliyet ailesi yolsuzluk skandallarıyla da çalkalanıyordu.

Ayrıca 2012’de Botsvana’da kralın çıktığı fil avı İspanyollarla o sıkı bağını adeta kopardı. Juan Carlos çözümü af dilemekte buldu:

“Görevime dönmek için sabırsızlanıyorum. Üzgünüm. Hata yaptım. Bir daha olmayacak.”

Bu tarihten sonra sağlığının giderek kötüleşmesi tahttan feragat edeceği söylentilerini de artırdı. Fakat asıl sorun kraliyet ailesinin üzerindeki yolsuzluk skandalıydı.

Prenses Cristina ve eşinin yolsuzluk ve kara para aklamakla suçlanmasının ardından haklarında soruşturma açılması İspanyolların kraliyet ailesine olan güvenlerini yerle bir etti.

Monarşi siyasi arenada da aynı dönemde kan kaybetti. Zira ülkenin üniter yapısının sembolü olan Kraliyet ailesi Katalonya’daki bağımsızlık hareketi yüzünden çatırdamaya başladı.

Bölgesel hükümet başkanı Artur Mas, 1978 Anayasası’nı yok sayarak bölge halkını 9 Kasım 2014’te referanduma gitmeye çağırdı.

Son Avrupa Parlamentosu seçimleri de tablonun daha da karanlık bir hal almasına yol açtı. Ülkenin en büyük iki siyasi partisi seçimlerden büyük yaralar alarak çıktı.

Durumun daha da vahim bir hale gelmesinden endişelenen Juan Carlos tahttan feragat etme kararını almakta gecikmedi. İktidar ve ana muhalefet partisinin liderleri kararın açıklanmasından bir ay önce durumdan haberdar edildi.

Uzmanlar popülerliğinin bundan sonraki dönemde daha azalacağından korkan Juan Carlos’un yerinde bir karar verdiğini düşünüyor. Fakat yerine geçecek oğlu VI. Felipe’nin bu durumla nasıl başa çıkacağı ise merak konusu.

Francisco Fuentes, euronews:
“İspanya Kralı’nın tahttan feragat kararını derinlemesine incelemek için politika uzmanlarından Antoni Gutierrez-Rubi ile birlikteyiz.

Antoni, Kral’ın açıklaması bir sürpriz miydi, yoksa uzun zamandır hazırlanıyor muydu?”

Antoni Gutierrez-Rubi:
“Bu göreceli bir sürpriz. Ama bir süredir bunun hazırlandığını düşünüyoruz. Çünkü Monarşi ve özellikle de Kral, devletin başında olmak için bu kurumun gerektirdiği ve kendisine duyulması gereken güvenin, saygının ve ünün azaldığının farkındaydı. Bence Kral bu görevden feragat olasılığını uzun süredir düşünüyordu. Belki de bu kararını, temsil ettiği tarihi figüre ve geçmişine en yaraşır fiziki hatta estetik şartlar bir araya geldiğinde belirtmek istiyordu.”

euronews:
“Peki bu karar neden tam olarak da şu anda, yani İspanya’daki iki kutuplu siyasi yapının Avrupa seçimlerinden sonra sona ermiş gibi göründüğü bir süreçte gerçekleşti?”

Antoni Gutierrez-Rubi:
“Bence bu, kuruma yeni bir hayat verebilmek için en son şanstı. Çünkü burada devlet başkanından bahsedildiği unutulmamalı. Monarşi’nin acil olarak taze kana ihtiyacı vardı. Şu anda yapılan bayrak değişiminin İspanyol toplumunun sorunlarının çözülmesi ve hedeflerinin gerçekleştirilebilmesi için yeterli olup olmadığının görülmesi gerek. Yapılması gereken bir devamlılık ve geçiş sağlamaktan daha çok temelleri yeniden oluşturmak. Yani yeni bir anayasal kurucu süreç içinde miyiz yoksa sürecin devamında bir noktada mıyız, bunun bilinmesi gerekli. Prens’in bu sorunu çözmesi ve İspanyol siyasi güçleri ile dengeyi sağlaması gerekecek.”

euronews:
“Prens Felipe, imajı oldukça zarar görmüş bir kurumun başına geçerek devlet başkanı olacak. Başlıca hedefleri neler olabilir?”

Antoni Gutierrez-Rubi:
“Bence siyasi, kültürel ya da kişisel sınırlamalar konusunda babasının yapmadığı tüm değişiklikleri gerçekleştirmesi gerekecek. Örnek olma zorunluluğu, radikal bir şeffaflık, imtiyazlardan vazgeçmek ve Monarşi’nin parlamenterleştirilmesi. Monarşi’yi Parlamento’nun daha fazla hizmetine sokarak kralın yani devlet başkanının Kraliyet Ailesi’nin değil de Parlamento’nun hizmetinde olmasını sağlamak. Bu, çok kritik değişiklikler yapılması için hayati öneme sahip bir durum.”

REKLAM

euronews:
“Siyasi organizasyonlar özellikle de Monarşi karşıtı milliyetçi ve sosyal hareketler gösteriler düzenlemeye başladı. Bu ne gibi sonuçlar doğurabilir?”

Antoni Gutierrez-Rubi:
“Bence İspanyol toplumu anayasal bir süreç istemekte. Bu sürecin büyüklüğü, hangi temeller üzerinde olacağı, nereye kadar, ne zaman ve nasıl derinleştirileceği bilinmeli. Bu tartışmaya açık bir konu. Ama İspanyol toplumundan gelen anayasayı ve kurucu süreci yenileme, yeniden düşünme ve inşa etmeden oluşan çok sağlam ve kuvvetli isteği Monarşi yani tahta geçecek Prens Felipe’nin görmezden gelmesi büyük bir hata olur.”

euronews:
“Yani Monarşi’nin ayakta kalması konusunda çok riskli bir dönemdeyiz.”

Antoni Gutierrez-Rubi:
“Eğer prens, statüsüne ve Monarşi’ye rağmen kurucu süreç anlamında İspanyol toplumu için bazı çok kritik değişiklikleri hayata geçirebilirse bu bence çok olumlu olur. İspanya ve onun için bir riskten çok bir fırsattır.”