REKLAM2001 yılındaki sosyo-ekonomik çöküntüden 13 yıl sonra Arjantin bir kez daha temerrüde düşme tehlikesiyle karşı karşıya. Hükümet akbaba fonlar olarak da bilinen serbest fonlara karşı mücadele ediyor.
Arjantin’in alacaklılarının büyük bölümünün aksine borçta hafifletmeyi kabul etmeyen az sayıdaki fona olan borç, ülkeyi yeniden uçurumun kıyısına getirdi.
New York mahkemesi Arjantin hükümetini NML Capital ve Aurelius Management ile olan hukuk mücadelesinde haksız buldu ve borçlarının tümünü ödemesini istedi. Bu iki fon düşük fiyatlarla Arjantin bonosu satın almışlardı. Hakim, fonlarla Buenos Aires hükümeti arasında bir anlaşma sağlanabilmesi için arabulucu atanmasını kartarlaştırdı. Hükümet 30 Temmuz’a kadar bu iki fonla bir uzlaşı bulamadığı takdirde diğer kreditörlerine karşı da ödeme güçlüğü çekecek.
Arjantin 2001 yılında borçlarını ödeyemediği gerekçesiyle yeniden yapılandırma istemiş ve kredi sağlayıcıların yüzde 92’si bunu kabul etmişti. Anlaşmayı reddeden yüzde 8’in içindeki yüzde 1’lik dilimi oluşturan NML Capital ve Aurelius Management Amerikan yargısından alacaklarının tamamının faiziyle birlikte ödenmesi kararını çıkardı. Bu da toplam yaklaşık 1.5 milyar Dolarlık bir rakama tekabül ediyor.
Mahkemenin kararı Arjantin hükümetinde bir soğuk duş etkisi yaptı. Aradan geçen 12 yılda ülke para birimi Peso, Amerikan Doları karşısındaki en büyük değer kayıplarından birini yaşamıştı. Merkez Bankası rezervleri de Peso’yu koruma politikası çerçevesinde eritilmiş ve 28.5 milyar Dolar’a gerilemişti.
Arjantin hükümeti emsal teşkil edeceği endişesiyle davacı iki serbest fona ödeme yapmak istemiyor. Aksi takdirde faturanın 15 milyar Dolar’a çıkacağından endişe ediliyor. Bu da ülke rezervini yarısından fazlası anlamına geliyor.
Ekonomi Bakanı Axel Kicillof riskin büyük olduğuna dikkat çekiyor:
“Bu karar bizi teknik olarak da içinden çıkılmaz bir duruma getirebilir. Neresinden bakarsanız bakın Arjantin ekonomik krize doğru itiliyor. Borç sıkıntısının ikiye katlanması riskiyle karşı karşıyayız. Arjantin Cumhuriyeti yeni bir 2001 krizine doğru itiliyor.”
2001 yılı Aralık ayında hükümet ülkenin 1970’lerden beri biriken borçlarını ödeyemeyeceğini açıklamıştı. Ülke büyük bir sosyal ve ekonomik kriz yaşarken normalleşme için hızlı bir büyümenin olduğu bir 10 yıl geçmesi gerekmişti.
Euronews muhabiri Vicenç Batalla:
Şuan Buenos Aires’de bulunan Arjantin Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü Direktörü ve Orlando Ferreres y Asociados danışmanı ekonomist Fausto Spotorno’ya bağlanıyoruz.
FAUSTO SPOTORNO:
Merhabalar
Euronews muhabiri Vicenç Batalla:
Arjantin’in 2001’deki gibi yeniden temerrüde düşme riski var mı? 30 Temmuz’dan önce Amerika Birleşik Devleri ile anlaşmaya gidilmesi sizce mümkün mü?
FAUSTO SPOTORNO:
Arjantin’in yeniden temerrüde düşme riski yok denilecek kadar az. Aslında hiç bir ülke bilerek kendini bu kadar zor bir duruma sokmaz. Bu durum ne Arjantin için ne de anlaşmayı reddeden serbest yatırım fonları için avantajlı olur. Hiç kimse için avantajlı değil. Çözüm o kadar da zor değil aslında. Teknik olarak zor görünse de bu sorunun çözümü siyasilerin elinde.
Euronews muhabiri Vicenç Batalla:
REKLAMPeki Arjantin rezervi bu borcun altından kalkabilecek durumda mı? 15 milyar Dolar’dan bahsediyoruz, az bir miktar değil…
FAUSTO SPOTORNO:
Rezervde nakit olarak bu kadar para yok. Arjantin’in rezervi 29 milyar Dolar şuanda. Bu miktarın 15 milyarını borç için kullanmak çok fazla olur. Elimizdeki rakamlar ise şöyle: Bu süreçte harcanılması için 1,5 milyar Dolar para ayrıldı. 10 milyar Dolar da şuan farklı mahkemelerde paylaşılmaya çalışıyor. Hedge fonlar gibi aynı sonuca da gidebilir aslında. 5 milyar Dolarlık fon henüz hukuki mücadeleye gitmedi, swap tercihinde de bulunmadı. Cari değerde 17 milyar Dolar’ın sadece 15 milyarının mahkemede sonuçlanabileceğini ve yüzde yüz ödenebileceğini söz konusu.
Arjantin’in yeterli rezervi olmadığı için ülke ya borçlanma yoluna gidecek ya da bu borcu bir başkasının ödemesi gerekecek.
Görünüş itibariyle Arjantin serbest yatırımcı sorunlarını çözmeye çalışıyor, ancak bu arada tahviller yükselmeye ve faiz oranları düşmeye devam ediyor.
Euronews muhabiri Vicenç Batalla:
REKLAMUzlaşmazlıklar Arjantin’in ekonomik durumunun kötü olduğu bir döneme denk geldi. Devlet Başkanı Cristina Fernández (de Kirchener)‘in takındığı tavrı doğru buluyor musunuz?
FAUSTO SPOTORNO:
Hayır bence hiç doğru olmadı. Ülkenin temerrüde düşmesinin 2001 yılından bugüne çok kötü yönetildiği kanaatindeyim. Arjantin hazırlıksız bir şekilde temerrüde düştüğünü açıklamakla çok kötü bir iş yaptı. Sonrasında da faiz oranlarında takas sözleşmesi imzalamak için çok bekledi ve nihayet yüzde 76’lik swap elde etti. Arjantin’i mahkemeye götüren serbest yatırım fonları, ilk swap sonrasında mahkemeyi kazandı. Eğer Arjantin 2005 yılındaki ilk swapı gerektiği gibi sonuçlandırsaydı bugün bu sonuçla karşılaşmazdık.
Euronews muhabiri Vicenç Batalla:
Dünya Kupası hakkındaki son sorumu sormadan bitirmek istemiyorum. Sizce Arjantin’in Kupa’yı kazanması ülke ekonomisini olumlu yönde etkiler mi?
REKLAMFAUSTO SPOTORNO:
Hayır, bu sadece Devlet Başkanı’nın imajını iyileştirmeye yarar.. ve sadece bir ay boyunca… Arjantin’de duraklama dönemindeyiz, kayıtlı istihdam oranı hızla geriliyor ve enflasyon çığ gibi büyüyor. Bu sene yıllık enflasyonun yüzde 40 gelmesi bekleniyor. Bu oran şimdiden yüzde 41,4’ü aşmış durumda. Dolayısıyla Dünya Kupası gibi bir olaydan gelecek herhangi bir kazanç çok çabuk tükenecek.
Euronews muhabiri Vicenç Batalla:
Değerli ekonomist Faustro Sporton’a Arjantin’in temerrüde düşme konusunda bizi aydınlattığı için teşekkür ediyoruz.