REKLAMSosyal medya ünlü veya ünsüz birçok kişi, organizasyon ve şirket için hayati öneme sahipken, başlı başına bir rekabet ve mücadele alanı oldu. Sosyal medyanın gücünü yadsımayan ve şaşırtıcı derecede etkili ve profesyonel kullananlardan birisi de Irak İslam Şam Devleti (IŞİD) Örgütü. Irak’ta savaş alanında başlattığı ilerleyişini sürdürmeye çalışan örgüt, en güçlü desteklerinden birisini de internetten alıyor. İnternet üzerinden propaganda videoları yayınlamak birçok terörist örgütün uyguladığı bir yöntem. Ancak IŞİD’de farklı olan, sanki başında bir ‘Sosyal Medya Uzmanı’ varmışçasına profesyonel hazırlanan kampanyaları, çekim ve montaj kalitesiyle Hollywood’un aksiyon filmlerine göz kırpan videoları.
Twitter ve Facebook’ta birçok sayfa ve hesapla oldukça aktif olan örgüt, sadece doğudan değil İngiltere, Fransa ve hatta Kanada, Avustralya gibi dünyanın dört bir yanından yeni militan adaylarını da bu platformlardan topluyor. Örgütün Fransızca, İngilizce, Almanca gibi birçok farklı dilde konuşan üyeleri, kendi sosyal medya hesaplarından yayınladıkları videolarla ‘gelin bize katılın’ çağrısı yapıyor. Irak içinde ilerleyişlerini her gün Twitter’dan takipçileriyle paylaşan örgütün Musul’da ilerleyişi sırasında hakkında 40 bin tweet atıldı. Örgütün Twitter’da yayınladığı fotoğraf, video ve ‘hashtag’ler birkaç saat içinde yüzlerce kez paylaşılıp ‘trend topic’ haline gelebiliyor.
ISIS video uses dead Canadian jihadist Andre Poulin to recruit westerners http://t.co/Tt31ReavEqpic.twitter.com/nZp3OZ2ZCM
— CBC News (@CBCNews) 12 Juillet 2014
Her türlü sosyal medya fenomenine hakim olan örgüt, komik fotoğraflar ve çizimler üzerine yapılan yorumlarla büyük ilgi gören ‘internet meme’leri ve ‘caps’lerini de kendi ideolojisini yaymak için kullanıyor.
Örgütün en çok ilgi çeken sosyal medya çağrısı ise geçtiğimiz ay hayata geçirdiği ‘IŞİD’e Destek İçin Bir Milyar Müslüman’ adlı kampanya oldu. Dünya çapında tüm destekçilerine Cuma günleri kendilerine destek veren sloganların bulunduğu fotoğrafları Facebook ve Twitter üzerinden paylaşma çağrısı yapan örgütün davetine birçok farklı ülkeden paylaşımlarla destek geldi. IŞİD’e gönderilen destek fotoğraflarının kimilerinin sanki bir pop müzik şarkıcısına gönderilecek hayran mektupları gibi renkli çizimler, sevimli hayvanlar ve süslü kek fotoğrafları ile yapılması da dikkat çekici.
Support for #IS froom Malaysia pic.twitter.com/09Djxjcyjq
— Abdul Malek #خلافة (@truthsMaster) 10 Juillet 2014
Support for IS from Pakistan :D pic.twitter.com/WZ2wohXlJs
— Abdul Malek #خلافة (@truthsMaster) 9 Juillet 2014
IŞİD, sosyal medya ordusuna bir yenisini eklemek için uygulama geliştirmeyi de es geçmedi. ‘Mutlu Havadislerin Şafağı’ adlı Arapça uygulamayı bilgisayarına indirenlerin Twitter adresine örgütle ilgili son bilgiler gönderilirken, bu bilgiler kullanıcıların hesapları tarafından otomatik olarak Twitter’da yeniden paylaşılıyor. IŞİD’ten haberler, her kullanıcının tüm takipçilerine de gönderilmesiyle milyonlarca kişiye ulaşmış oluyor. 15 Haziran tarihinde tüm medya IŞİD’in Bağdat’a ilerlerdiğini duyururken, bu uygulama da örgütün bayrağı altında elinde silahıyla poz veren bir militanın bulunduğu bir fotoğrafı ‘Bağdat, biz geliyoruz’ yazısıyla alıcılarıyla paylaşmıştı. Gün içinde Twitter’da ‘Bağdat’ kelimesini aradığınızda, popülerliği nedeniyle arama sonuçlarında ilk çıkan tweet ve fotoğraf, IŞİD’in paylaştığı bu fotoğraf olmuştu.
Çok uluslu birçok organizasyonun ve şirketin yaptığı gibi IŞİD de iki yıldır, periyodik aralıklarla ‘Yıllık Faaliyet Raporu’ yayımlıyor. Oldukça düzgün grafikler ve illüstrasyonlarla örgüt, o yıl ne kadar saldırı gerçekleştirdiğini, kaç yerleşim yerini aldığını, hangi silah ve mühimmattan ne kadar kullandığını, zaferlerini ve kayıplarını bildiriyor.
Ancak IŞİD’e sosyal medyada popülerliğini kazandıran asıl unsur, çektikleri profesyonel kalitedeki videolar. Savaşırken, ele geçirdikleri bir şehre girerken, kesin nişancının dürbününden birisini hedef alırken veya ellerindeki insan ve silah gücünü göstermek için sokaklar boyunca konvoylarla tur atarken çekilen ve İngilizce altyazılı videolar sanki bir Hollywood yönetmeninin elinden çıkmış gibi. Çekimdeki, bilgisayar efektlerindeki, arka plan müziklerindeki ve montajdaki kaliteyle göze çarpan videolar, acımasızca işlenen infazları da göstererek istedikleri etkiyi yaratıyor: korku ve hayranlık. Örgüt bu videolarla düşmanlarını korkuturken, özellikle radikal heyecanlar peşindeki gençlerin ilgisini çekiyor. IŞİD’e katılan ‘Ebu Sümeyye El-Britani’ lakaplı İngiliz bir gencin internette paylaştığı bir yorum bu etkiyi doğrular nitelikte: ‘Suriye’de cephede savaşmak bilgisayar oyunu Call of Duty oynamaktan çok daha iyi.’
New #ISIS video claims to show Canadian Andre Poulin storming Syrian airport with RPG and dying. @siteintelgrouppic.twitter.com/S4E69nh1zU
— Stewart Bell (@StewartBellNP) 11 Juillet 2014
Nitekim örgüt de bilgisayar oyunları ve filmlerin gençlerdeki etkisinin farkına varmış olacak ki, propaganda videolarında bu alanlardan oldukça yararlanıyor. CNN’in IŞİD videolarını ve Hollywood filmlerini karşılaştırdığı bir haberinde, örgütün bir videosunun Amerikan yapımı ve Oscar Ödüllü ‘Zero Dark Thirty’ filminden karelerin, diğer bir videosunun ise yine Amerikan yapımı ve Oscar Ödüllü ‘Ölümcül Tuzak’ filminden karelerin çok benzerlerinin yer aldığını görmek mümkün.
Tüm bu sebeplerle örgüt sadece Orta Doğu’dan değil, batı ülkelerinden de gençleri ağına düşürmeyi başarırken, hem batı hükümetleri hem de anne ve babalar için yeni endişeler yaratıyor. Orduya katılma oranının giderek düştüğü İngiltere’de Dışişleri Bakanı William Hague, ülkesinden IŞİD’e gerçekleşen katılımların endişe verici boyutta arttığını belirtmişti. Sonuçta, her türlü kötü alışkanlığa ellerinin altındaki bilgisayar ve telefonlarla bir tık uzakta olan gençler, artık binlerce kilometre uzaktaki bir ülkede faaliyet gösteren bir terör örgütüne militan olmaya da o kadar uzakta.
Nezahat Sevim