Avrupa domates sanayisinden her yıl domates kabuklarından, çekirdeklerinden ve liflerinden çıkan atık miktarı yaklaşık 200 bin ton civarındadır. Araştırmacılar bunları hem ekonomik hem de ekolojik yönden değerlendirebilmek için sıradışı deneyler yapıyor.
İtalya’nın Parma kenti yakınlarındaki bu domates işleme fabrikasında her sezon 2 bin 200 ton domates dönüştürülüp paketleniyor. Domates atıklarının yaklaşık yüzde 4’ü biyogaz üretiminde kullanılıyor.
Fabrikanın Genel Müdür Yardımcısı Aldo Rodolfi atıklardan daha fazla faydalanmak için yapılanlarla ilgili: “Aslında farklı yollarla bu atıkların nasıl kullanılacağını bulmak için bilim adamlarıyla çalışıyoruz. Atıkları özellikle gıda ürün paketlerinin ham maddesi olarak değerlendirmek istiyoruz.” dedi.
Bu amaçla Avrupa araştırma projesi bilim adamları hünerli aşçılara dönüşerek domates kabuğunda doğal ardışık olarak bulunan kütini elde etmeye çalışıyor.
Kütin, gıdaları korumak için konserve kutusu içine sürülen kimyasal bileşiklerden oluşan verniğin yerine geçebilir. Tabii aynı etkinlikte olursa diye ekliyor kimyacı Angela Montanari: “Amacımız günümüzde kullandığımız verniklerle aynı teknolojik ve hijyenik özelliklere sahip doğal bir vernik türü üretebilmek. Konserve içindeki gıdaya hiçbir yan etkisi olmayan, kokusuz, tatsız atıl bir madde arayışındayız. Ayrıca bu vernik konserve kutusunu su geçirmez hale getirmeli ki içindeki gıda ürününün metal ile teması engellensin.”
Koruyucu vernik üreten bir italyan fabrikasında doğal kütin organik vernik üretmek için diğer klasik ürünlerle karıştırılıyor. Fabrika her yıl yaklaşık 15 bin ton gıda koruyucu vernik üretiyor ve yeni organik verniğin endüstrileştirilebilmesi konusunda test yapıyor. Fabrikanın Gelişim Müdürü Luca Cioni, özellikleri ve üretim yöntemlerinin standart verniklerle benzer olan doğal verniğin, nihai ürüne dönüştüğünde görünüşünün bir şekilde farklılaştığını belirtiyor: “Domates kabuğundan çıkan kütin karıştırıldığında hafif sarımsı çok koyu bir maddedir. Diğer yandan bir avantajı eğer sarı vernik elde etmek istiyorsak renklendirici katmaya gerek kalmaz. Ancak mevcut araştırmalarımızla tamamen şeffaf bir vernik elde etmemiz henüz mümkün olmadı.”
Nihai olarak üretilen organik vernik nerede ve nasıl kullanılacak sorusu akla geliyor. Yunanistan’ın Selanik şehri yakınlarında yılda 120 milyon ince konserve kutusu üreten bir fabrikada bu sorunun cevabını arıyoruz.
Doğal vernik burada gerçek bir üretim ortamında test ediliyor. Fabrika yöneticilerinden Nikos Kiouros, müşterilerinin çevre dostu gıda ambalajlarına yatırım yapmaktan mutlu olacaklarını belirtiyor. Tabii ki maliyet ücretleri uygun olursa…
Nikos Kiouros:
“Fiyatlar yüksek olacak mı ve ne kadar olacak henüz bilmiyoruz. Ancak eminim ki endüstri ölçeğinde bir üretime geçildiğinde maliyetler daha düşük olacaktır. Ve en sonunda maliyet fiyatları mevcut verniklerle aynı seviyeye gelecektir.”
Kimyacı Angela Montanari, son olarak araştırmalarının 2 veya 3 yıl içinde sonuç verebileceğini ve organik verniğin metal gıda paketlerinde kullanılmak üzere düzenli üretimine geçilebileceğinin bilgisini veriyor.
Daha fazla bilgi için tıklayınız.