REKLAMUkrayna genel seçimleri Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama tarafından büyük bir başarı olarak nitelendirildi. Obama Ukrayna halkını demokratik geçen seçimler nedeniyle kutlayarak, Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğünü desteklemeye devam edeceğini belirtti. ABD Başkanı, ülkenin bazı bölgelerinde yaşanan güvenlik sorununa rağmen milyonlarca Ukraynalının örgütlü ve barışçıl yolla oy kullandığını vurguladı.
AGİT tarafından denetlenen sandıklardan Avrupa yanlısı oylar çıktı. Başbakan Arseny Yatseniuk’un partisi zaferle ayrıldı.
Seçim sonuçları, Ukrayna’nın doğusunda yer alan seçim bürolarına sürpriz bir ziyarette bulunan Devlet Başkanı Petro Poroşenko için ayrı bir zafer. Halkın desteğini alan Poroşenko barış planını uygulamaya koymak ve Rus yörüngesinden kurtulabilmek için halkın desteğini almış durumda.
Rusya Dışişleri Bakanı Serguei Lavrov, Rusya’nın Ukrayna genel seçimlerini tanıdığını duyurdu. Lavrov “Ukrayna parlamentosunda ve hükümet içerisinde konuşacak ılımlı insanlar bulabileceğimize inanıyorum. Parlamentoda gücü elinde bulunduranlar arasında ilk sırada Petro Poroşenko bloğu yer alıyor. O da bizim partnerimiz. Kiev yönetimi ve Luhanks ve Donetks bölgelerindeki isyancılar arasında Minsk’te imzalanan barış anlaşmasındaki partnerimiz. Bildiğiniz üzere bu anlaşmalar AGİT ve Rusya’nın yardımıyla imzalandı.” ifadelerini kullandı.
Ukrayna Doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçılar, ülkede pazar günü düzenlenen erken genel seçimlerin kendilerini bağlamadığını kaydetti. Ayrılıkçılar, 2 Kasım’da tek taraflı olarak ilan ettikleri Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetlerinde parlamento ve başkanlık seçimleri düzenlemeyi planlıyor.
Devlet Başkanı Poroşenko ise bu seçimlerin, taraflar arasında Minsk’te sağlanan tüm ateşkes sürecini tehlikeye atacağını belirterek, bunun Minsk protokolü ile bağdaşmadığını ifade etti.
Brookings Institutition’dan 1998-2000 yılları arasında Ukrayna’da ABD büyükelçiliği ve 2001-2004 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı’nda Müsteşar yardımcılığı yapmış Steven Pifer bizlerle.
Brookings Institution’dan 1998-2000 yılları arasında Ukrayna’da ABD büyükelçiliği yapmış Steven Pifer bizlerle. Sayın Büyükelçi Ukrayna seçimlerinin ardından bu seçimlerin kazandırdıklarına bir göz atalım: Avrupa yanlısı partiler için dev bir zafer söz konusu. Öte yandan, Rus yanlısı güçlerin yok olma tehlikesi var. Sonuçlar Washington’un istediği yönde mi?
Steven Pifer:
Washington’un umduğu iki sonuç vardı. İlki seçimlerin süreç aşamasıydı. AGİT ve diğer uluslararası gözlemciler seçim sürecinin demokratik şartlarda düzenlendiğini belirterek yüksek notlar verdiler. Seçimlerim demokratik bir ortamda yapılması ilk umudumuzdu. Katılım oranı, halk arasında, yapılan seçimlerin kabul edildiğini ve halkın değişim konusunda istekli olduğunu gösterdi. Bu iyi bir haber. İkinci iyi haberse, halkın çoğunluğunun reform isteyen partilere, yani Avrupa yanlısı partilere oy vermiş olması. Ukraynalılar, Washington’un kendileri için mantıklı bir bakış açısına sahip olduğunu biliyor. Şimdiki parlamentoda böyle bir birleşimin olması Ukrayna’dan olumlu sinyaller geldiğini belirtiyor.
Euronews, Grobe:
Yeni hükümetin üstesinden gelmesi gereken bir çok sorun var. Ve tabii ki Moskova, Ukrayna’nın Avrupa Birliği ile siyasi ve ekonomik bağlarını güçlendirmesini istemiyor. Moskova’nın Ukrayna’ya karşı daha saldırgan ve zorlu bir tutum sergilemesine tanık olacak mıyız?
Pifer: Şimdiye kadar, Rusya, Doğu Ukrayna’nın batısında yer alan çatışmalara çözüm bulma arayışı içerisine girmedi. Bunun yanı sıra uzun süredir devam eden Kırım sorunu var. Rusya Dışişleri Bakanı, Ukrayna seçimlerini tanıdıklarını söylese de bugün elde edilen seçim sonuçları muhtemelen Rusya’yı tatmin etmiyordur. Ancak neler olduğuna bir bakarsanız, sadece bir tek parti var, muhalefet bloğu. Onlarda Rus yanlısı sempatizanı görünüyor. Rus yanlısı partilerin yeni mecliste bu kadar az olması Rusya’nın suçu. Öncelikle Rusya’nın Ukrayna’ya karşı saldırıları, ülkede ulusal bir kimliğin oluşmasına ve halkın Avrupa’ya yönelmesine neden oldu. İkinci olaraksa Donetks ve Luhanks bölgelerinde olduğu gibi Kırım seçmenleri de oy kullanmaya gidemedi. Bu bölgelerden genellikle Rus yanlısı oylar çıkar. İnsanların oy kullanmasını engelleyerek Rusya kendi önünü kapamış oldu. Sonuç olaraksa bugün Rus politikası hakkında net bir vizyona sahip tek bir parti var. Euronews, Grobe:
Yeni hükümet istihdam sağlayamaz, enflasyonu durduramaz veya yolsuzlukla mücadelede başarısız olursa dengeler tersine döner mi?
Pifer:
Bu da bir ihtimal. Ancak bence Başkan Poroşenko ve Arseniy Yatsenyuk, Ukrayna’nın önemli bir fırsatla karşı karşıya olduğunu ve bunu değerlendirmemenin ülkeyi yıkıma kadar götürebileceğini anladı. Ukrayna’ya uzun yıllar hatta asırlar sürebilecek bir gelecek hazırlama çabası içerisindeler.
Grobe:
Ukrayna’yı çok iyi tanıyorsunuz, ABD büyükelçiliği yaptınız. Bugün hala bu görevde olsaydınız Başkan Barack Obama’ya ne tür tavsiyelerde bulunurdunuz?
Pifer:
Gerek Avrupa’nın gerekse Amerika’nın cevaplarını çok diplomatik tutmaları gerektiğine inanıyorum.
Kiev’in mecliste çoğunluk koalisyonu oluşturmak ve hatta anayasal reformları geçirmek için büyük bir fırsatı var. Ukraynalıların bölgelere yönelik ademi merkeziyetçilik gibi anayasa değişikliğini gerektiren bir çok isteği var. Çoğunluk koalisyonunun oluşumu Başbakan ve Cumhurbaşkanı’na beraber çalışma imkanı sunar. Çok zor şartlarda olsa dahi bu durum Ukrayna için büyük bir fırsat.
Bence batının mesajı şu olmalı: “son 6-7 ay içerisinde savunduğunuz değerleri gerçekleştirmenize yardımcı olacak reformlar üzerinde ciddi bir şekilde çalışın. “