REKLAMToplumdan topluma farklılık gösterse de çocuk sahibi olma çalışan bir kadına ilk başta zor gelebilir
Eğer Amerika’da çalışıyorsanız ve iş vereniniz size ücretli doğum izni veriyorsa şanslısınız. Çünkü ABD’de sanılanın aksine yasal olarak ücretli doğum izni yok. Bill Clinton zamanında getirilen 3 aylık ücretsiz izin mevcut. Ancak bu izni almak için de bazı şartlar var; en az 50 kişinin istihdam edildiği bir şirkette çalışıyor olmak, bu şirkette en az 12 ay çalışmak ve 1,250 çalışma izni kriterini karşılamak…
Özel sektörde çalışan Amerikalıların sadece yüzde 11’i ‘ücretli ama kısıtlı’ denilebilecek izne ayrılabiliyor. Bu illa doğum izni olmak zorunda değil. Evde yaşlı bir aile ferdine bakmak için de izin alınabiliyor.
Federal hükumetin ücretli doğum ya da aile izni politikası yok. Bunun yerine çalışan kadınlar biriktirdikleri tatil günlerini doğum izni olarak kullanabilirler. Bu da geç çocuk sahibi olan kadınları kariyerinin zirvesinde işinden koparıyor. Bu durumda olan kadınların sayısı da her yıl artıyor. Bebek isteyen ancak işini de seven ve kariyerinde kesinti istemeyen çalışan kadınlar bu sefer daha esnek çalışma saatleri planlamaya başlar. Burada da işverenin onayı ya da kazanılmış haklarını kaybedebileceği endişesine kapılabiliyor.
Bu alanda Amerika’nın dünyanın en ‘geri kalmış’ denilebilecek ülkeler grubunda yer aldığını söylemek mümkün. Zira ABD ile birlikte sadece Papua Yeni Gine ile Surinam kadınlara ücretli doğum izni vermiyor. Bu ülkeler özel sektöre de bu izni zorunlu kılacak yasal düzenlemeler çıkarmıyor.
ABD’de geçen yıl 12 haftalık ücretli doğum izni yasa tasarısı temsilciler meclisinde tartışılmış ancak Demokratların büyük çoğunluğunun bu tasarıya destek vermesine karşılık Cumhuriyetçilerin hiç desteğini almadı.
Avrupa’da durum nasıl?
ABD’ye oranla Avrupa ülkeleri çalışan kadınlara oldukça iyi haklar tanıyor. Türkiye’de doğum öncesi kadınlara 8 hafta doğum sonrası da 8 hafta olmak üzere 16 hafta ücretli izin hakkı veriyor. Buna ek olarak 6 ay ücretsiz izin kullanma hakkı sunuluyor. Avrupa ve Amerika’da 6 yaşından küçük çocuğu olan kadınların yarısından fazlası çalışıyor.
Doğumun kariyerde bir ‘kesintiye’ yol açması kadınların çocuk yapma planlarını da etkiliyor. İstatistiklere göre batıda 1970’lerde çocuk yapan kadınların ortalama yaşı 21 iken 2012’de bu 26’ya yükseldi.
Günümüzde ABD’de çalışan kadınların yüzde 15’i ilk doğumunu 35 yaşından sonra yapıyor.