Business Middle East bu haftaki bölümünde Amerikan Merkez Bankası'nın politika faiz oranı değiştirmeme eğilimi ve bu durumun Orta Doğu ekonomisi üzerindeki olası etkilerini konu alıyor.
REKLAMPolitika faiz oranının kaderi Federal Rezerv yetkililerinin çelişkili tartışmaları arasında bir denge bulmaya çalışıyor. Geçtiğimiz Aralık ayında, bu oranın Haziran ayı için yükseltilmesi öngörülüyordu.
Ocak ayında ise FED yetkilileri karar değişikliğine giderek uzun vadede faiz oranlarında herhangi bir değişikliğe gitmeme kararı aldı.
Güdümlü faiz oranlarının yükseltilmesi hakkındaki kararsız tutum, resmi açıklamaların piyasalardaki olumlu etkisini de kötü etkiledi. Aynı zamanda Orta Doğu piyasasından da olumsuz sinyaller gelmeye devam ediyor.
Bu durumun sebeplerini inceleyeceğiz.
Amerikan Merkez Bankası (FED) para politikası yetkilileri, geçtiğimiz çarşamba günü yapılan toplantıda faiz oranını yükseltme konusunda “isteksiz” olduklarını dile getirdi. Yetkililer, faiz oranlarının şimdiki seviyede bir süre daha tutulabileceği ihtimali üzerinde durdu.
Federal Rezerv Haziran ayında, faiz oranlarında arttırıma gideceğini açıkladıktan kısa bir süre sonra, daha ‘dikkatli’ olunması gerektiğini öne sürerek geri adım attı. Ekonomistler 2015’in son döneminde yetkililerin para politikasında daralmaya gidebileceği tahmininde bulunuyor.
FED 10 yıldan bu yana yeni bir ilke daha imza attı: FED, küresel ekonomideki yavaşlama ve petrol fiyatlarındaki düşüşü de para politikasındaki belirleyici etkenlere dahil etti. Zira bu faktörler de ABD’deki büyüme potansiyeli üzerinde oldukça etkili.
FED’i en çok endişelendiren ise düşük enflasyon. Ocak ayında 0,8 seviyesinde olan enflasyon oranı yetkililerin yüzde 2 hedefinden oldukça uzak. Petrol fiyatlarındaki düşüş diğer sektörleri de etkilemeye başladı: Üretici fiyatları geçtiğimiz ay rekor seviyede düşüş kaydetti.
Öte yandan faiz artışının geciktirilmesi geçtiğimiz hafta Wall Street borsasına olumlu yansıdı. Ancak Ortadoğu’da, FED’in Amerikan ekonomisinde büyüme hakkındaki olumsuz tahminleri yatırımcıları kötü etkiledi.
Bölgedeki başlıca dövizler Perşembe günkü kapanışı düşüşte bitirdi.
Orta Doğu ve Kuzey Afrika piyasaları, merkez bankaları kararlarının yanı sıra, Arap dünyasındaki jeopolitik kriz ve petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle de olumsuz etkilenmeye devam ediyor.
Daleen Hassan, Euronews: “Amerikan Merkez Bankası’nın olası müdahaleleri hakkında daha fazla bilgi edinmek üzere Abu Dhabi ADS Menkul Değerlerden uzmanımız Nureddin El Hammuri’ye bağlanıyoruz. Merhaba Nurettin,FED yeniden geri adım attı. Bir çok konuda belirsizlik olduğu öngörülüyor. Sence neden ?”
Nurettin El Hammuri, ADS Menkul Değerler: ‘‘Geçtiğimiz Aralık ayında yine Business Middle East programında uyarılarda bulunmuştuk. Küresel ekonomi gibi Amerikan ekonomisi de henüz krizden çıkmamıştı. Dolayısıyla FED’in geri adımı karşısında şok olmadık.’‘
‘‘Ancak şimdiki durumda ABD’de enflasyon baskıları zayıfladı. Bilakis enflasyonla mücadele var ve bu da yakın zamanda ülkeyi deflasyona doğru götürebilir özellikle de petrol fiyatları düşük kalmaya devam ederse… Ve şimdiye kadar petrol fiyatlarında iyileşmeye gidileceği yönünde bir sinyal de gelmedi.’‘
‘‘Şubat ayında yayınlanan ekonomik verilerin yüzde 88’inin de karamsar olduğunu unutmamak gerek. Bunların arasından sadece yüzde 12’si yatırımcıları teşvik edici yöndeydi. Dolayısıyla yakın zamanda faiz artırımına gitmeye gerek yok.’‘
Daleen Hassan, Euronews : ‘‘Karamsar veriler doğrultusunda neden FED haziran ayında faiz arttırımına gitmek istiyordu. Kendi kredibilitesini riske atmış olmaz mıydı?’‘
Nurettin El Hammuri, ADS Menkul Değerler: “FED faiz arttırımı konusunda olası bir tarih yayınladı. Bu ipuçlar öngörüler doğrultusundaydı. Ancak biz burada, ADS Menkul Değerler’de FED’in parasal genişleme programını durdurduktan sonra Amerikan ekonomisinin zayıflayacağı tahmininde bulunmuştuk. Şimdiyse bu durumla karşı karşıyayız. Ve iki mali krizin ardından yapılan parasal genişleme sonrası da aynı durumla karşılaşmıştık. Fakat bununla birlikte Federal Rezerv itibarını korumak için, kelimelerini ölçülü kullanarak ve şartlı açıklamalarda bulunarak ‘tedbir’ kartını elinde tutuyor. Örneğin şu şekilde bir açıklama yapıyor: ‘Eğer ekonomik veriler olumlu gelirse, faiz arttırımına gidebiliriz.’ Bu da şu anlama geliyor. Eğer veriler karamsarsa, şu an olduğu gibi, FED çok kolay bir şekilde itibarını zedelemeden para politikasında değişikliğe gidebilir.”
Daleen Hassan,Euronews: ‘‘Orta Doğu piyasaları neden FED’in geçtiğimiz haftaki toplantısının ardından olumsuz tepki verdi. Bu olumsuzluğa neden olan farklı faktörler mi vardı?
REKLAMNurettin El Hammuri, ADS Menkul Değerler: ‘‘10 yıldan bu yana ilk defa FED sadece ABD’deki ekonomik verileri göz önünde bulundurarak karara varmadı. Aynı zamanda petrol fiyatlarının gidişatına ve Avrupa ve Asya’daki küresel verilere de hesaplamalarında yer verdi.’‘
‘‘Burada Orta Doğu’da kayda değer bir etki oluştu. FED’in açıklamasının ardından piyasalarda volatilite görüldü, yani piyasalarda düşüş yaşandı. Körfez bölgesinde yayınlanan son verilere göre bir çok şirket hedeflerinin çok uzağında kaldı ve hisseler değer kaybetti.’‘
‘‘Aynı zamanda Libya’da Mısır ve IŞİD terör örgütü arasında yaşanan son gelişmeler bölgede yeni bir savaş olma ihtimalini arttırdı. Bu da yatırımcıların ellerindeki hisselerini satmaya itti.’‘
Bu haftalık bu kadar. Daha fazla bilgi için euronews.com ya da sosyal medya üzerinden bizi takip edebilirsiniz.