Estonya'nın Rusya'ya sınır şehri Narva'daki nüfusun çoğunluğunu Rus asıllı vatandaşlar oluşturuyor. Siyasi durum olarak Ukrayna'daki Donetsk bölgesine benzeyen şehirde olası bir Rus yanlısı isyandan k
Estonya- Rusya sınırındaki Narva şehrinde hava çoktan karardı. Estonya ordusu askeri tören için hazırlık yapıyor. Ukrayna’da başlayan süreçten korkan Estonya hükümeti NATO birliklerini ülkenin kuzey doğusunda tutuyor. Ülkede herkes tedirgin. Siyasiler ve vatandaşlar şu soruyu soruyorlar: Ya Kremlin Estonya’ya saldırırsa? Ülkedeki büyük azınlık Ruslar acaba ülkelerine sadık kalırlar mı?
Rusça konuşan teğmen Nikolai Predbannikov’a soruyoruz: Rusça konuşan askerlerin Estonya ordusuna uyum sağlayabilmesi için ne yapılıyor?
Nikolai Predbannikov,Teğmen , Estonya Ordusu: ‘‘Dil sorunu yaşayan Rus askerlere özel olarak Estonya dili eğitimi veriyoruz. Ayrıca bazı askerler her iki dili de konuşabiliyorlar. Gerektiğinde bazı askeri terimleri diğer dile tercüme ediyorlar.’‘
Çok açık bir soru soruyoruz: Rusça konuşan askerler Rusya’nın Estonya’ya saldırması durumunda ülkelerini savunmaya hazırlar mı?
Nikolai Predbannikov, Teğmen , Estonya Ordusu:’‘Bize öğretildiği kadarıyla düşmanın milleti önemli değildir. Kim kılıçla saldırırsa aynı şekilde karşılık görür.’‘
Peki ya Moskova tarafından Kırım olayında yaptığı gibi, silahlı ancak üniformaları üzerinde işaret olmayan askerleri bu ülkeye gönderirse ne olur?
Ülke nüfusunun dörtte birini oluşturan Rusça konuşanlar ve diğer vatandaşlar bu durumdan tedirgin. Estonya’da yaşayan Rus asıllı insanların birçoğu Ivan’ın hazırladığı açık mektubu imzalamış.
Ivan Lavrentjev, Memorandum14 Yetkilisi: ‘‘Bu memorandumu yapmamızın sebebi, Kırım’da görülen üniformalı ancak rütbesiz askerin Estonya’da Rusça konuşan vatandaşlar tarafından istenmediğini göstermek. Buradaki insanlar yeni küçük Rusya’da değil, bağımsız bir Estonya’da yaşamak istiyor.’‘
Ilmar Raag, Estonya’nın Rusça kaynaklarla durumu halka bildireceğini söylüyor. Kendisi yönetmenlik yaparken ünlü Fransız oyuncu Jeanne Moreau ile birlikte çalışmış. Şimdi Estonya’yı yabancı medyanın olayları farklı yansıtma ihtimalinden korumak için ülkeye geri dönmüş.
Ilmar Raag, Psikolojik Savunma Danışmanı: ‘‘Yanlış bilgi akışından endişe ediyoruz. Rusya propagandasına karşı durmalıyız. Öncelikle insanları yalan haber yapılmasına karşı bilinçlendirmeyi düşünüyoruz.’‘
Rusça konuşan genç çift Oleg ve Tatjana bizi evlerine davet ediyor. Oleg bize sadece bazı arkadaşlarının Kremlin kuralları altında yaşamayı tercih ettiğini söylüyor. Ona göre Narva’da yaşayan bazı yaşlı insanlar Rusya Federasyonu’na bağlanmaya sıcak bakıyor.
Oleg Rubannikov,Narva Sakini: ‘‘50 yaş ve üzerindeki insanlar hayatlarının büyük bir kısmını Sovyetler Birliği çatısı altında geçirmiş ve bizden farklı bir yaşam tarzına alışmışlar. Ben yarı Estonyalı sayılırım. Narva’da doğdum ve burada büyüdüm.’‘
Çocukları David’in Estonya vatandaşlığı var ancak kendilerinin hala gri renkli tuhaf pasaportları bulunuyor. Çocuk ve işle ilgili uzun zaman harcadıkları için Estonya dilini öğrenmeye ve vatandaşlık işleri ile uğraşmak için vakitleri olmamış.
Tatjana Rubannikova, Narvalı Vatandaş: ‘‘Eğer Estonya hükümeti daha çok Estonya vatandaşı istiyorsa, bürokratik işleri daha kolay hale getirmeli. Bu sayede biz de bu ülkenin pasaportunu alabiliriz.’‘
David okulda çok başarılı. Narva’da yaşayanların yüzde 90’ı Rusça konuşuyor ve burada birçok Rus okulu var. Eğitimin yüzde 60’ı Estonya dilinde, yüzde 40’ı da Rusça yapılıyor. Yetkililer Estonya dilinin daha önceden, ana okulu döneminde öğretilmesini istiyor.
David’in ailesi Estonya dilini konuşan öğretmenlerin Narva’ya daha çok gönderilmesi gerektiğini belirtiyor. Çocuklarının iki dili rahatça konuşmasını ve yabancılık çekmemesini istiyor.
Şu anda Narva’da büyük bir askeri gösteri yapılıyor. David ve ailesi Estonyalı, İngiliz, Hollandalı ve Amerikalı askerlerin geçit törenini izliyor.
Estonya’nın NATO üyesi olmasından dolayı, Rusça konuşan insanların çoğunluğu Ukrayna’da yaşanan senaryonun tekrarlanmayacağı görüşünde. Ancak vatandaşların bu konuda farklı görüşleri bulunuyor:
‘‘Burada Ida-Viru bölgesinde daha çok Rusça konuşuluyor. Eğer hükümet Rus dilini yasalarla kısıtlarsa burada her şey olabilir.’‘
‘‘Hayır hayır. Bu asla olmaz. Buna izin verilemez. Biz barış yanlısı insanlarız ve burada hep beraber barış içinde yaşıyoruz.’‘
‘‘Burada yaşayan insanlar tıpkı diğer Estonyalılar gibi sadık vatandaşlar ve Rus asıllı olmalarına rağmen ülkelerini en az onlar kadar seviyorlar.’‘
Narva’da yaşayan Rus asıllı vatandaşlar, askeri töreni izliyor ve Estonya’nın bağımsızlığını kutluyorlar. Ellerinde Estonya bayrakları bulunuyor. Görünüşe göre Narva’da yaşayanlar Estonya’yı seviyor ve ayrılıkçı bir harekete meyilli değiller. Birkaç gün önce yapılan genel seçimler, ülkenin NATO yanlısı tavrını açıkça gösterdi.
Ancak Narva şu anda bir çıkmazın içerisinde… Coğrafi konumundan dolayı yatırımcılar iş planlarını askıya almış.
Narva ile Donesk bölgesinin siyasi durumları tamamıyla aynı. Kısa bir zaman önce Narvalılar Donestskli Rus yanlılarından bir mektup almış.
Vyacheslav Konovalov, Uluslararası Danışman, Narva: ‘‘Bizden destek sağlamamızı ve Ukrayna hükümetinin suç işlediğini iddia etmemizi istediler. Bu mektup Donetsk Halk Cumhuriyeti adına gönderildi ve bu sebeple de resmi olarak bir cevap yazmadık.’‘
Mihhail Tverskoi ‘Hadi Rusça konuşalım’ yapıştırıcılarını pazarlıyor. Ana dili Rusça olan bu kişi, Estonya’yı 14 sene önce terk etmiş ve uluslararası finans denetmeni olmuş. Belçika’dan her iki ayda bir ülkesine gidiyor. Böylece hem arkadaşlarını görüyor hem de ürün etiket kontrolü yapıyor. Yönettiği elektronik posta grubuna Rusça konuşan Estonyalılardan birçok şikayet alan Mihhail, Rusça’nın mahkeme, hastane, okul ve dükkanlarda kullanılması için lobicilik faaliyetlerinde bulunuyor.
Estonya’da ürün etiketleme ile ilgili yeni bir yasa kabul edilmiş. Artık Rusça, bu ürün etiketlerinde kullanılmayacak. Mihhail bu kararı eleştiriyor.
Mihhail Tverskoi, Rus Dili Lobicisi: ‘‘Ürünlerdeki bazı maddeler alerji, hastalık gibi unsurlardan dolayı müşterilere zarar verebilir. Bunları vatandaşların kendi dillerinde belirtmek şart. Kısaca Rusça konuşanların bu bilgileri Rus dilinde okuyabilemeleri gerekiyor.’‘
Anadili Rusça olan 16 yaşındaki Artur, internetteki bir oyun sitesinde Estonyalı arkadaşlar edinmiş. Aile güzel bir evde yaşıyor. Dört çocuk annesi Olga temizlikçi kadına para veriyor. Burada birçok arkadaşı bulunan aile, aynı karmaşanın Narva’da da yaşanmasından endişe ediyor.
Olga Dik, Narva Sakini: ‘‘Evet Rusların gelip burada bir isyan başlatmasından ya da buna benzer bir şeye sebep olmasından korkuyoruz. Herkesin bu konu hakkında kendi görüşü var, ancak bir anne olarak ailem için endişeliyim. Ancak şunu söyleyebilirim ki; Narva’da yaşayan Rus asıllı vatandaşların yüzde 30’u Rusya’ya bağlanma taraftarı.’‘
Avenue Club, Vladimir Cherdakov tarafından işletiliyor. Rusça konuşan bu rock müzik yıldızı, Estonyalı siyasilerin sadece seçim zamanı değil bir an önce Narva’ya gelerek tansiyonu düşürmesini istiyor.
Özel Röportajlar
Ilmar Raag, Psikolojik Savunma Danışmanı
Euronews ekibi Estonya hükümeti iletişim koordinatörü ve psikolojik savunma danışmanı Ilmar Raag’la konuştu. Acaba Rusya Federasyonu ile Batılı devletler arasında bir iletişim savaşı mı başladı? Röportajın tamamını dinlemek için aşağıdaki linki tıklayabilirsiniz. (İngilizce dilinde)
Ivan Lavrentjev, Memorandum14 Yetkilisi
Ivan Lavretjev Estonya’nın başkenti Tallinn’de Rus asıllı vatandaşların neden Estonya’ya sadık kaldığını anlatıyor. Lavrentjev ayrıca Estonya’da Rus asıllıların kurduğu sivil toplum örgütlerini tanıtıyor. Röportajın tamamını dinlemek için aşağıdaki linki tıklayabilirsiniz. (İngilizce dilinde)
Vyacheslav Konovalov, Uluslararası Danışman
Estonya’nın doğusunda Rusya’ya sınır olan Narva şehrinde siyasi gerilim giderek tırmanıyor. Bu sebeple iş adamları bu ülkedeki yatırımlarını askıya aldı.Vyacheslav Konovalov bu durumu tüm ayrıntıları ile Euronews ekibine anlattı. Röportajın tamamını dinlemek için aşağıdaki linki tıklayabilirsiniz. (İngilizce dilinde)