Portekiz: Kurtarma planının günlük hayata etkileri

Portekiz: Kurtarma planının günlük hayata etkileri
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Bundan tam dört yıl önce mali krizle boğuşan Portekiz Avrupalı ortaklarından yardım talep etti. Avrupa Birliği’nden bu talebe yanıt gecikmedi

REKLAM

Bundan tam dört yıl önce mali krizle boğuşan Portekiz Avrupalı ortaklarından yardım talep etti.

Avrupa Birliği’nden bu talebe yanıt gecikmedi. Portekiz’e koşullu olarak 78 milyar Euro değerinde kurtarma paketi sunuldu. Borç krizindeki ülke üç yıl içerisinde kamu harcamalarını azaltma ve birliğin sunduğu reform paketine uyma sözünde bulundu.

Portekiz’in kamu açığı, Uluslararası Para Fonu (IMF), Avrupa Merkez Bankası ve Avrupa Birliği ortaklığındaki Troyka’nın yardımının ardından, milli gelirin yüzde 10’una geriledi.
2013’te cari açık yüzde 5’in altına düştü. Portekiz Mayıs ayında kurtarma planını sonlandırdığını açıkladı. Ekonomistler ise 2015 yılı için yüzde 1,6 oranında büyüme tahmininde bulunarak olumlu bir tablonun Portekiz’i beklediğinin sinyalini verdi.

Ülkenin ihracat oranı 2010-2013 yılları arasında yüzde 27 artarken işsizlik oranı beklenilen sıçrayışı yakalayamadı ve aynı dönemde 5 puan yükseliş kaydetti.

Günden güne artan işsiz sayısı en çok gençleri etkiledi. 25 yaşından küçüklerde işsizlik oranı yüzde 30’lara ulaşırken, ortalama işsizlik oranı yüzde 14 seviyesinde kaldı.

Katolik Caritas Derneği 18 yaşından küçüklerde yoksulluk oranının arttığına dikkat çekti.

IMF, ülkede “zayıf bir büyüme” olduğunu belirterek, “yatırım oranının düşük”, borçlanmanın aşırı” ve iş gücü piyasasınınsa oldukça kırılgan olduğuna vurgu yaptı.

Portekiz Troyka’nın kurtarma planını 4 yıl önce uygulamaya sokmasından beri bir çok güçlükle karşılaştı. Ülke dev ekonomik reformlar, kemer sıkma politikaları ve finansal düzenleme programlarından geçti.

Dulce Dias, euronews:
Merhaba Paul Almoster, programımıza katıldığınız için teşekkür ederiz. TVI’nin ekonomi bölümünde şef redaktörsünüz. Bize Portekiz devleti ve yönetiminde yapısal olarak ne gibi değişiklikler yaşandığını söyleyebilir misiniz?

Paul Almoster, Ekonomi editörü:
“Portekiz devletinde yapısal olarak çok az şey değişti. Bu, Portekiz ekonomisi için de geçerli. Troyka’nın programının ve yapısal etkilerinin sonuçlarını görmek için henüz yeterli süre geçmedi. Ama insanların hayatlarında ve yönetimle ilişkilerinde vergi artırımı gibi kökten değişiklikler yaşandı. Troyka ve Portekiz’in 2012’de üzerinde anlaştığı hedeflere ulaşılabilmesi için hükümet çok yüksek vergi artırımlarına gitti. Sadece bir fikir sahibi olabilmeniz için örneğin IRS adlı gelir vergisi yüzde 30’a yükseldi.”

euronews:
Vergi artırımı sürecek mi?

Paul Almoster, Ekonomi editörü:
“Sorun geniş perspektiflere sahip olmamamız. Gelecek yıllarda bu çok ağır vergi yükünden nasıl kurtulacağımızı pek bilemiyoruz. Çünkü ülke Avrupa’nın şartlarını belirlediği anlaşmalara imza koydu. Bu şartlar borcu 20-30 yıllık sürece yaymamızı zorunlu kıldı. Yani bu yüzden bana göre bu dev vergi zamları devam etmeye mahkum.”

euronews:
Peki bu durumun günlük hayata etkileri neler?

Paul Almoster, Ekonomi editörü:
“Sorun insanların az gelirle yaşamaya alışıyor olması. Portekizliler bugün çok daha fakir. Gelirler bu durumu fazla değiştirmiyor. Çünkü net maaş vergi kesintisinden sonra daha da düşüyor. Üstelik burada orta sınıftan bahsediyorum. Yani toplumda vergi ödeyen en büyük kesimden. Tüketim konusunda örneğin insanlar otomobil almayı bıraktı. Bu yüzden de satışlar çok sert düştü. Otomobil satışları yavaş yavaş yükseliyor ama rakamlar hala çok zayıf.

Süpermarketteyse insanlar et almayı bıraktı. Çok daha ucuz bir seçenek olan tavuk ya da hindiyi tercih ediyorlar. Bu somut örnekler insanların duruma nasıl ayak uydurduğunu gösteriyor.

Çalışanlar ayrıca işe yemek taslarını da getirmeye başladı. Bu durumdan restoranlar ağır etkilendi ve derin bir kriz yaşadı. Son yıllarda yemek hazırlamak için kullanılan mutfak robotu satışları rekor seviyede arttı. İnsanlar artık daha kısa süreli tatillere çıkıyor ve tercihlerini yurt dışındansa ülke içinden yana kullanıyor. Bu Portekiz turizmine tabii ki olumlu yansıdı. Ama amaç bu değildi. Bunun tek sebebi insanların parasının olmamasıydı.”

euronews:
Bu durum toplumun düşünce tarzının kökten değiştiğini mi gösteriyor yoksa dönemin şartlarından mı kaynaklanıyor?

Paul Almoster, Ekonomi editörü:
“Bu dönemde bu soruyu yanıtlamak oldukça zor. İnsanlar Troyka ve politikacılara karşı aşırı tepkili. Eylül ya da Ekim’de seçimler düzenlenecek. İnsanların politikacıları cezalandırıp cezalandırmayacağını o zaman göreceğiz. Ama kamuoyu yoklamalarına baktığımızda Yunanistan’daki Syriza ya da İspanya’daki Podemos partisi gibi bir durumla karşı karşıya olmadığımızı görüyoruz. Anketler bu tür partilerin oyları çekemediğini gösteriyor.”

REKLAM

euornews:
Troyka Portekiz’den 6 ay önce çekildi. Ama ülke en azından 2026’ya kadar takip edilecek. Portekiz’i nasıl bir gelecek bekliyor?

Paul Almoster, Ekonomi editörü:
“Şu anda yapılan anlaşmalar ve kamu borcunu düşürmek için verilen sözler bana yıllar sürecek bir kemer sıkma politikası uygulanacağını gösteriyor. Devlet, halkı hızla yaşlanan bir ülkede vergileri düşürmek ve emekli maaşlarını artırmak gibi bir seçeneğe sahip değil.

Son yıllarda gençlerin ülkeyi terk ettiğine şahit oluyoruz. Bu insanlar kayboldu. Portekiz’de eğitim almış, kalifiye kişilerdi ama artık hepsi yurt dışında çalışıyor.

Burada yaşı ilerlemiş, emekli olmuş kişiler kaldı. Sayıları gittikçe artıyor ve yaşam süreleri uzuyor. Sonuç olarak emekli maaşları düşerken emeklilik yaşı artacak.”

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Portekiz sandık başında: Yükselen aşırı sağ oyunu artıracak mı?

Portekiz'de artan yaşam maliyetlerinden şikayetçi binlerce çalışan greve gitti

Portekiz'de sağlık bakanı hastanelerdeki personel sıkıntısı sonrası istifa etti