REKLAMBir zamanlar Mars’ta hayat var mıydı ya da bu gezegende halen yaşam izleri bulunabilir mi? Avrupa Uzay Ajansı tarafından yürütülen ExoMars 2016 projesi bu sorulara cevap arayan araştırmaları derinleştiriyor.
Maurizio Capuano ve Richard Bessudo dünyanın Mars’la ilgili bu en önemli bilimsel araştırması için geri saymaya başladılar. Projenin program direktörlüğünü yürüten ikili, bu gezegende yaşam izlerini araştıran Mars keşif projesi ExoMars ekibindeler. Projenin ilk uzay gemisinin yapımı neredeyse tamamlandı.
Maurizio Capuano: “ExoMars 2016, önümüzdeki yıl Mars’a inecek. İlk aşamada Mars yörüngesine park edilecek, güneş panelleri açılacak ve güneşten enerji sağlanacak. İkinci aşamada ise Mars’ın yüzeyinde konumlanacak araç tamamen bağımsız olarak burada kalacak.”
ExoMars’ın iki ayrı görevi var. İlki 2016, ikincisi ise 2018 yılında tamamlanacak. Projenin uzay aracı, Fransa’nın güneyinde Thales Alenia Space’de sıkı bir testten geçiriliyor.
Richard Bessudo: “Mars’a gitmek için Dünya ve Mars’ın uzaydaki en uygun konumlarını beklemelisiniz. İki gezegenin de yörüngelerini hesaba katmak gerekiyor. En uygun zamanlamayı 26 ayda bir yakalayabiliyorsunuz.”
ExoMars 2016 Mars’ta metan gazı arayacak
Mars’a indiğinde uzay aracı iki farklı konum alıyor. Uydu kısmı yörüngeye yerleşiyor. İniş yapan kısım ise yüzeyde kalıyor. Avrupa Uzay Ajansı, bu deneme kapsülünün, Avrupa’nın, Mars’ta kontrol edilebilen ilk yüzey aracı olmasını umuyor. Daha önce Beagle -2 keşif robotu Mars’a inmiş, ancak burada kaybolmuştu.
Maurizio Capuano: “Şekline baktığınızda size bir uzay gemisini hatırlatıyor. UFO gibi de düşünebilirsiniz isterseniz. Çünkü aerodinamik şekli, Mars atmosferinde kontrolü sağlamak için en iyi form.”
ExoMars 2016’nın çok önemli bilgilere ulaşması bekleniyor. İlk olarak, yüzey aracının performansını gösterecek. İkinci olarak uydu kaşifi, devasa bir insan burnu gibi, Mars’ın atmosferinde metan kokusu almaya çalışacak. Bu gazın varlığı oradaki yaşam varlığının bir ipucu olabilir.
Uzay bilimciler, ExoMars projesinin Mars’ın keşfinde bir dönüm noktası olacağını, çünkü ilk kez Mars’ta daha derine, üçüncü boyuta ulaşmış olacaklarını belirtiyorlar. Onlara göre proje bu yönüyle Mars’ta geçmişte yaşamın varlığına dair muhtemel kanıtları bulmak için bu en iyi şans.
“Mars’a gönderilecek arazi aracı yüzeyi kazacak”
Proje kapsamında Mars’a gönderilecek bir tür arazi aracının, Mars’ın yüzeyinde, tepelerle düzlükler arasında ortalama eğimli bir yere indirilmesi planlanıyor. Yeraltında suyun olabileceği bir noktayı bulmaya çalışacak. Sonra iki metreye kadar bu noktayı kazabilecek.
Pietro Baglioni: “Mesela bahçede toprağı eşme hızı ile karşılaştırırsanız bu aracın Mars’taki işi yapma hızı çok yavaş olacak. Çünkü cihaz 50-60 wattlık bir enerjiyle çalışacak. Bu enerji miktarı ancak bir ampulu çalıştırır. Ama iyi iş çıkaracak, bir çukur açacak ve örnekler toplayacak.”
ExoMars aracı, Mars’ta günümüze ait yaşam izlerini de bulabilir. Yüzeyin altında, zararlı radyasyon etkisinden uzakta, gizlenmiş belirtiler keşfedebilir.
Projenin, Mars’ta hayat var mı ya da var mıydı sorusunun kesin cevabını 10 yıl içinde bulması bekleniyor.