Geleceğin şehri Astana geçtiğimiz yıl Avrasya Ekonomik Birliği’inin doğduğu yer. Politikacılar, ekonomistler ve dünya çapında uzmanlardan oluşan
REKLAMGeleceğin şehri Astana geçtiğimiz yıl Avrasya Ekonomik Birliği’inin doğduğu yer. Politikacılar, ekonomistler ve dünya çapında uzmanlardan oluşan yaklaşık on bin insan Avrasya entegrasyonunun başarılarını ve durumunu görüşmek üzere Kazakistan’ın başkentinde bir araya geldi.
2015 Astana Ekonomik Forumu’nun ana konusu Avrasya Ekonomik Birliği’ne (AEB) entegre olan ülkelerin ne kazanıp ne kaybettikleri oldu.
Avrasya Ekonomik Birliği beş ülkeden oluşmakta. Kurucu üç ülke Rusya, Belarus ve Kazakistan’la birlikte birliğe geçen yıl Ermenistan ve 20 Mayıs’ta da Kırgızistan dahil oldu. Bu Kırgızistan için çok zor bir karar olmuşa benziyor. Çünkü Kırgız halkının çoğunluğu Çin’den aldığı malları satarak hayatlarını kazanıyor. Birliğe katıldıktan sonra önemli ölçüde artan gümrük vergileriyle Çin’den alınan malları tekrar ihraç etmek şimdi daha az karlı olacak.
Kırgız Cumhuriyeti Sanayici ve Girişimciler Birliği Başkanı Zahirgalbek Sagynbaev:“Kırgız halkı için satın al ve sonra sat devri geçmişte kalacak. Şimdi endüstriyel entegrasyonu gerçekleştirme zamanı. Avrasya Ekonomik Birliği’ne üyeliğimizin birinci avantajı, bundan sonra yurt dışında çalışan vatandaşlarımız yasal bir statüye kavuşacak, çalışma izni almalarına gerek kalmayacak. Bir diğer avantaj ise madencilik ve enerji gibi sektörlerde işletmeler arasında işbirliği ve entegrasyon olacak.”
180 milyonluk bir nüfusu ve toplam 4 milyar dolar değerinde Gayri Safi Milli Hasılayı (GSMH) bir araya getiren bu yeni ekonomik ortaklık, yabancı yatırımcıları çekmek için büyük bir potansiyel. Ancak, yeni yatırımların şu anki hacmini değerlendirmek için henüz çok erken.
AEB Ekonomi ve Mali Politika Bakanı Timur Süleymenov: “Tek pazarın oluşumu ve malların serbest dolaşımı zaten sağlandı. Sonuçları ne zaman değerlendirilecek? Bir yıldan erken olmaz. 6 ay, yatırımların akışında veya ticaret hacminde önemli bir büyümeyi fark etmek için yeterli değil. Özellikle Avrasya Ekonomik Birliği’nin kuruluş sürecinde zor bir kriz ile karşılaştığımız gerçeğini göz önüne alırsak.”
Avrasya Ekonomik Birliği’nin kuruluşu Rusya ekonomisinde zor bir döneme denk geldi. Rusya ile yaşanan Ukrayna krizi üzerine, Batılı ülkelerin Moskova’ya karşı dayattığı yaptırımların, diğer üye ülkelerin ekonomileri üzerinde de olumsuz etkisi oldu. Petrol, Rus ve Kazak ekonomilerinde önemli bir gelir kaynağı. Ancak petrol fiyatlarındaki düşüş Kazakistan’ın GSMH büyümesini yavaşlatmış durumda. Öte yandan, rublenin hızlı devalüasyonuyla Rus mallarının fiyatları ucuzladı ve sonucunda öncelikle Kazakistan olmak üzere Birliğin diğer ülkelerinde üretilen malların rekabet gücü zayıfladı.
Kazakistan Ulusal Girişimciler Odası Başkan Vekili: Rahim Oşakbayev: “Devalüasyondan dolayı bir çok Kazak üreticisi rekabet edemez durumda. Biz, siyasileştirmeden, zorunlu bir sebep olarak gördüğümüz bu durumu hükumetimizin ulusal ekonomik güvenliğe tehdit şeklinde dikkate almasını ve geçici ticaret kısıtlamalarını yürürlüğe koymasını istedik.”
Dünya Bankası tahminlerine göre bu yıl Birlik üyelerinin tümünün GSMH artış gösterecek. Üye devletler, ortak elektrik ve ilaç pazarı oluşturan taslak üzerinde mutabık kaldı. 2016 yılından itibaren Birlik içinde kargo ulaşım kısıtlamaları da aşamalı olarak kaldırılacak.
AEB’nin ilk yıl zorluklarına ve Avrasya entegrasyonundaki belirsizliklere rağmen, Birlikle işbirliği niyetlerini şimdiden beyan eden ülkeler var. AEB, Vietnam’la da Serbest Ticaret Anlaşmasını imzalayacak.
Dahası, Kırgızistan’nın Birliğe katılmasından sonra blokun Tacikistan’la ortak sınırı oldu. Yani AEB yetkilileri gelecekte ülkenin Avrasya Ekonomik Birliği’nin altıncı üyesi olacağı olasılığını açık bırakmış durumda.