Sanayi Devrimi'nin en kötü sonucu: Sera gazı salınımı

Sanayi Devrimi'nin en kötü sonucu: Sera gazı salınımı
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Bilim adamları, 21. yüzyılın ilk çeyreğine gelindiğinde, Sanayi Devrimi’nin başladığı 18. yüzyıldakine göre, örneğin 1750 yılı ile

REKLAM

Bilim adamları, 21. yüzyılın ilk çeyreğine gelindiğinde, Sanayi Devrimi’nin başladığı 18. yüzyıldakine göre, örneğin 1750 yılı ile karşılaştırıldığında, atmosferdeki karbondioksit oranının yüzde 40, metan gazı oranının da yüzde 150 arttığını belirtiyorlar.

Başta karbondioksit olmak üzere kükürt ve azot oksitleri ile metan gibi bazı gazlar, dünyaya düşen güneş ışınlarını emerek bu ışınların yeryüzüne dağılıp geri dönmesini engelliyor, ısıyı, tıpkı bir seranın içinde korunduğu gibi koruyorlar. Bu doğa olayı sera etkisi, söz konusu bu gazlar da sera gazı olarak adlandırılıyor.

Sera gazları, yeryüzünün ısıyı uzaya göndermesine engel oluyor

Bu süreç, yeryüzünün, kabul ettiği enerjiyi tekrar uzaya göndermesine engel oluyor. Böylelikle yeryüzü sıcaklığının sabit kalması zorlaşıyor. Sera gazları bu nedenle iklim değişikliklerinin nedeni olarak gösteriliyor.

Okyanuslar ve eko sistem, büyük oranda da ormanlar, atmosferde ısınmaya neden olan sera gazını emdiklerinden, okyanusların kirlenmesi ve ormanların azalması daha az sera gazının emilmesine yol açıyor.

Sera gazı olarak tanımlanan gaz türleri şunlardır:

  • Karbondioksit
  • Metan
  • Nitröz Oksit (N2O)
  • Florütleştirilmiş diğer gazlar

En fazla hangi ülkeler sera gazı salınımı yapıyor

İklim değişikliklerinin en önemli nedenlerinden bir atmosferdeki sera gazı düzeyi.

Bilim adamları ayrıca, yeryüzündeki sıcaklık artışının sadece güneşin aktivitlerindeki değişiklikler açıklanamayacağını, çünkü güneşten gelen enerji miktarı ortalamasının 1750 yılından bu yana sabit kaldığı görüşündeler.

Eğer sıcaklık artışı, sadece güneşle ilgili olsaydı, atmosferin bütün katmanlarında ısının artması beklenmeliydi. Oysa bugün atmosferin sadece en alt tabakası ısınıyor. Bunun nedeni de sera gazlarının bu katmanda birikmesi.

Aşağıdaki tabloda Çin Halk Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ülkeleri, Hindistan, Rusya, Japonya ve Brezilya’daki sera gazı salınımı oranları yer alıyor.

Atmosfere en fazla sera gazı salan ülke dünyanın dev ekonomilerinden Çin Halk Cumhuriyeti. Çin’i sırasıyla ABD, Avrupa Birliği ülkeleri ile Hindistan ve Rusya izliyor.

Dünyada ve Türkiye’de sektörlere göre sera gazı salınımı

Bu ülke ekonomilerinde en fazla sera gazı salınımı açığa çıkaran sektörler ise imalat, enerji, inşaat, ve ulaşım.

Türkiye’de 2013 yılında toplam seragazı emisyonu 459,1 milyon ton karbondioksit eşdeğeri oldu.

Bunun %67,8’i enerji, %15,7’si endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı, %10,8’i tarımsal faaliyetler, %5,7’si de atıktan kaynaklandı.

Sera gazı salınımı ile küresel ısınma ilişkisi

Atmosfere sera gazı salınımının artması, fosil yakıtların kullanımı ve kutuptaki buzulların erimesi ile birlikte küresel ısınmanın en önemli nedenlerini meydana getiriyor.

ABD hükümeti kuruluşu Ulusal Okyanus ve Hava Dairesi (NOAA) son Küresel Isınma Raporu’nda 21. yüzyılın ilk 15 yılında, küresel ısınmada, 20. yüzyılın ikinci yarısına oranla herhangi bir yavaşlama olmadığı belirtildi.

Atmosferde artan karbondioksitin deniz suyuna karışması, okyanusların ısınıp asit oranının artmasına yol açıyor.

İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı salınımının başlangıcı kabul edilen Sanayi Devrimi’nden bugüne kadar okyanuslardaki asitlenme dört kat arttı. Salınımın aynı oranda devam etmesi halinde yüzyıl sonunda okyanus canlılarının üçte birinin yok olacağı tahmin ediliyor.

Önlemler: 1987 Montreal ve 1997 Kyoto Protokolleri

>> 1987 yılında 196 ülkenin taraf olduğu “Ozon Tabakasını İncelten Maddelere İlişkin Montreal Protokolü” kabul edildi. Türkiye’nin 1991’de taraf olduğu protokol, sera etkisi yaratan bazı gazların kullanımını yasakladı. 1997 yılında “Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi” içinde imzalanan “Kyoto Protokolü” ise küresel ısınma ve iklim değişikliği konusunda mücadeleyi sağlamaya yönelik uluslararası en önemli çerçeve sayılıyor.

REKLAM

Kyoto Protokolü’nde sera gazı salınımlarının %55’inden fazlasını üreten 160 ülke, karbondioksit ve sera etkisine neden olan beş gazın salınımını azaltmayı veya salınım ticareti yoluyla haklarını arttırmayı taahhüt ettiler.

Sera gazı salınımı ve etkileri ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için aşağıdaki web siteleri ziyaret edilebilir.

climate.nasa.gov
whatsyourimpact.org
www.eia.gov
independent.co.uk
climatekids.nasa.gov

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Avrupa Birliği ülkeleri sera gazı salınımını azaltıyor

Rekor kıran sıcaklıklar iklim krizini tetikliyor mu?

Rapor: Avrupa 'yıkıcı' iklim risklerine karşı daha fazla adım atmalı