Batı'nın diplomasi atağının ardından İran için heyecan Yunanistan için kaygı artıyor

REKLAM

Uluslararası sistem zorlu görüşmelerin ardından iki önemli krizi diplomasi yoluyla çözmeyi başardı. İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya (5+1 ülkeleri) arasında fırtınalı geçen müzakere dönemi sona erdi. Yunanistan, önce karşı çıktığı reform taleplerini kabul etti ve üçüncü kurtarma paketi için alacaklılarıyla anlaştı.

Bu tarihi anlaşma, yaptırımlar sonucu zarar gören İran ekonomisine can verdi. Yaptırımların son bulmasının sadece petrol üretimini artırmaya çalısan Tahran için değil, komşu ülkelerin ekonomik çıkarları için de çok önemli sonuçları var.

İran ve Birleşik Arap Emirlikleri: Kapılar iş dünyasına açılıyor

Yıllardır süren karmaşık müzakere süreci nihayet geçtiğimiz Salı günü imzalanan Viyana Anlaşması ile son buldu.

Anlaşmanın 2016 itibarı ile yürürlüğe girmesiyle birlikte Avrupa Birliği ve ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımlar da kaldırılacak .

İran ekonomisi üzerindeki kısıtlamalar bir çok sektörde son bulacak. Bunlar arasında özellikle uluslararası bankalarda dondurulmuş yaklaşık 100 milyar Dolar’lık fonlar var.

İran, anlaşmadan hemen sonra, bu yılın sonuna kadar petrol üretimini artırma hedefinde olduğunu belirtti.

Ticari bakımdan da göstergelerin birçoğundan, yaptırımların kaldırılmasının Körfez ülkeleri, Türkiye ve özellikle de Birleşik Arap Emirlikleri’ne önemli ölçüde yarar sağlayacağı anlaşılıyor.

Bankacılık ve ticaret, BirleşikArap Emirlikleri vasıtasıyla anlaşmadan ilk önce yararlanan sektörler olacak. Ayrıca İran’ın bütün altyapı ihtiyacını Dubai’den karşılamak mümkün. Bir yıl içinde Dubai ile İran arasındaki iş hacmi yüzde 20 oranında artabilir.

Batı ile anlaşma, İran ve çevresindeki gerilimi azaltabilir

Daleen Hassan, euronews: Bu konuyla ilgili daha detaylı bilgileri ADS Menkul Kıymetler’den ekonomi uzmanı Nurettin El Hammuri’den alacağız.

Tahminlere göre İran, yılın sonuna kadar üretimini artıracak. OPEC, bu durumu nasıl karşılayacak ve o zamana kadar petrol piyasalarında eğilim nasıl olur?

Nurettin El Hammuri, ADS Menkul Kıymetler: Çok sayıda haber ve yorumda, İran’ın, yaptırımlarının kalkmasının hemen ardından günde 1 milyon varil petrol ihraç etmesinin zor olacağı belirtiliyor.

Şimdi herkesin cevap beklediği soru şu: “OPEC böyle bir riski nasıl göğüsleyecek?” Bu yıl, son dönemde fiyat istikrarı yakalayabildiklerini gördük. Eğer yeniden büyük çapta bir dalgalanma ya da düşüş olursa bunu tekrar sağlayabileceklerini de de düşünüyoruz.

Batı Teksas tipi ham petrolün fiyatının 49.88 Dolar düzeyinde olması da şimdiye kadar bu durumu en fazla destekleyen unsur oldu.

euronews: İran’ın çevresindeki ülkeler, ticaretin yeniden canlanmasından karlı çıkacaklar mı? Sence, örneğin, Birleşik Arap Emirlikleri’nin kazancı ne olabilir?

Nurettin El Hammuri: Elbette, İran’a yaptırımların son bulması sadece Orta Doğu’da değil, tüm dünyada yeni fırsat kapıları açacaktır. Ancak söylemekte fayda var, burası açısından, coğrafi yakınlık önemli bir artı.

Dahası, İran ve Batı arasındaki anlaşma, bölgedeki jeopolitik gerilimi besleyen korkuları yatıştırabilir. İran ile bölge arasındaki ticaret ve yatırım olanakları ile mali fırsatlar daha da önem kazanıyor.

REKLAM

Yunanistan’ın durumu karışık, yeni plan da ekonomik büyüme vaat etmiyor

Yunanistan’la ilgili yorumlarını merak ediyorum. Fırtınalı geçen görüşmeler, Avrupa Finansal Destek Komitesi’nin kararı ile sona erdi. Yunanistan ve Euro Bölgesi 93.3 milyar Dolar’lık üçüncü kurtarma paketi üzerinde görüşmeye başladı.

Yunanistan Başbakanı Çipras, bu müzakerelerin Yunanistan’da hayatı daha da zorlaştırabileceğini, ancak bunu kabul etmek zorunda olduklarını, aksi halde diğer seçeneğin bundan daha da kötü sonuçlar doğurabileceğini söyledi.

Uluslararası Para Fonu Başkanı Christine Lagarde, ciddi anlamda borç indirimi ya da kısıtlama yapmadan, programın uygulanabilir olacağını düşünmediğini belirtti.

Programın uygulanabilirliği konusunda Avrupa Merkez Bankası Başkanı Draghi de, önlemlerin, Euro Bölgesi ülkeleri tarafından kurtarma paketinin bir parçası olarak görülmesi gerektiğini belirtti.

REKLAM

Bazı analistler kurtarma programının ayrıntılı görüşmelerinin sona ermesiyle birlikte, bazı sorunların Ağustos sonunda veya Eylül ayında ortaya çıkabileceğini belirtiyorlar.

euronews: Yunanistan ile üçüncü kurtarma paketine ilişkin yapılan görüşmelerle ilgili olarak, bu görüşmelerin borç indirimi ve kısıtlamalar olmadan verimli olabileceğini düşünüyor musunuz?

Nurettin El Hammuri:Yunanistan’ın durumu karısık. Hükümet tarafından reddedilen plan, aynı hükümet tarafından, plana inanmadıklarını söylemelerine rağmen onaylandı.

Ancak, biz Yunanistan hükümetiyle aynı görüşü paylaşıyoruz. Bu plan, borçlarını geri ödeyebilmesi için yeterli büyüme zeminini Yunanistan’a sağlamıyor. Bu birinci ve ikinci kurtarma paketlerindeki durumun tıpa tıp aynısı.

Bence bu program, mevcut haliyle cok elverişli değil, Yunanistan için en iyi çözüm, üçüncü kurtarma paketini yürürlüğe sokmadan önce borçlarının geri ödeme süresini uzatmak veya borçlarını yeniden yapılandırmak.

REKLAM