Rusya’da internet üzerinden hükümet yanlısı propaganda yapmak için parayla eleman çalıştırıldığını ortaya çıkaran gazeteci açtığı davayı kazandı
REKLAMRusya’da internet üzerinden hükümet yanlısı propaganda yapmak için parayla eleman çalıştırıldığını ortaya çıkaran gazeteci açtığı davayı kazandı.
Lyudmila Savchuk ‘troll fabrikası’ olarak adlandırdığı şirketin gerçek niyetini ifşa etmek için çalışmaya başladığı internet ajansına, sözleşme yapılmadığı ve maaş alamadığı gerekçesiyle dava açtı.
17 Ağustos’ta sonuçlanan duruşmada mahkeme şirketin Savchuk’a 1 Ruble sembolik tazminat ödemesine hükmetti.
Tazminatın bedeli çok düşük olsa da 34 yaşındaki gazeteci için davayı kazanmak büyük bir zafer.
Savchuk bu adli mücadelesi ile birlikte şirketin gizli politikasını da duyurma fırsatını yakaladı.
Savchuk’un ifşa ettikleri
Savchuk’un anlattıklarına göre St. Petersburg merkezli şirket, çalışanlarına sosyal medya ağlarında Kremlin yanlısı yorumlar paylaşması için maaş ödüyor. İş veren ile çalışan arasında, gizlilik anlaşması haricinde resmi bir sözleşme imzalanmıyor, ödemeler elden yapılıyor.
Savchuk iki ay boyunca aylık 40-50 bin Ruble karşılığında, diğer iş arkadaşları ile birlikte internet sitelerinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i öven yazılar yazdıklarını söylüyor.
Şirketin asıl amacını basınla paylaşınca işten atılan Savchuk, o süreci şöyle anlatıyor:
“İşe gittiğimde bir an oradan kaçmam gerektiğini hissettim. Herkes bir koşuşturma ve telaş içindeydi. Biri: ‘Yaptıklarımızı bir ortaya çıkarmış’ diye bağırıyordu. Herkes stresliydi. İki saat sonra patronlar bunu yapanın kim olduğunu öğrendi. Ofise çağrıldım. Aralarında tanımadıklarım da vardı. Hepsi küfürlü sözler savuruyordu.”
“Ofisten çıktığımda gazeteci arkadaşlarımı arayıp durumu anlattım. Onların güvenliğinden endişe ediyordum çünkü ellerinde benimle ilgili tüm kişisel bilgiler vardı.”
Troll fabrikası nedir?
Savchuk’un ifşa ettikleri Rusya’da uzun zamandır şüphe edilen paralı ‘internet trollerinin’ varlığına bir delil olarak eklendi.
New York Times’a konuşan Platon Mamatov da Savchuk’un iddialarını doğrular ifadeler kullanıyor ve kendisinin de 2008-2013 yılları arasında bu tür bir şirket işlettiğini söylüyor. Mamatov bu süre zarfında 20-40 çalışanı işe almış. Çoğunluğu öğrenci ve ev kadınlarından oluşan ekip Kremlin yanlısı paylaşımlar yapmakla görevlendirilmiş.
Mamatov ülke çapında, yönetimin her kademesi için çalışan bu tür şirketlerin yaygın olduğunu söylüyor. Paravan şirketlerle yürütülen sektörde kaç kişinin çalıştığı bilinmiyor ancak Mamatov’a göre bu sayı binlerle ifade edilebilir.
Sektör nasıl işliyor?
Kremlin yanlıları tüm sosyal medya ağlarını aktif bir şekilde takip ediyor. Söz konusu şahıslar forumlarda ve yayınlanan haberlerin altına yönetim lehine ve batı karşıtı yorumlar yapıyor. Çoğu Rusça’yı kullanıyor.
Ekipler takip ettikleri sosyal ağlara göre oluşturuluyor. Görevlerinin karşılığını nakit olarak elden alıyorlar.
Savchuk’a göre aylık 50 bin Ruble gayet iyi bir meblağ. Kimse paranın kaynağını bilmiyor.
“Sorumlu bir vatandaş olarak sosyal projelere kaynak bulunamayıp yüzlerce kişiye bu saçmalık için maaş ödenmesi beni çileden çıkarıyor” diyor Savchuk.
Kremlin ise ‘troll fabrikası’ ile bağlantısının olmadığını savunuyor. Putin’in sözcüsü Dmitriy Peskov, 5 Haziran’da yaptığı açıklamada Savchuk’un iddialarına ve çalıştığı firmanın faaliyetlerine dair Putin yönetiminin bilgi sahibi olmadığını ifade etti.
Bu değirmenin suyu nereden geliyor sorusuna gelince: Kimse net bir cevap veremiyor, ortada sadece şüpheler ve spekülasyonlar dolaşıyor. Basına sızan belgeler Kremlin’e yakın kişileri işaret etse de ortada somut bir kanıt yok.
Kaynaklar:
REKLAMhttp://www.theguardian.com/world/2015/aug/18/woman-who-sued-pro-putin-russian-troll-factory-gets-one-rouble-in-damages
http://www.nytimes.com/2015/06/07/magazine/the-agency.html
http://www.nytimes.com/aponline/2015/05/29/world/europe/ap-eu-russia-kremlin-propaganda.html?_r=0
http://www.theguardian.com/world/2015/apr/02/putin-kremlin-inside-russian-troll-house
http://time.com/3901303/kremlin-trolls-russia/
REKLAMRusça: http://www.kommersant.ru/doc/2790709
http://www.kommersant.ru/doc/2743150
Savchuk’un röportajı (İngilizce) :
http://www.spiegel.de/international/world/interview-with-ex-russian-internet-troll-lyudmila-savchuk-a-1036539.html
Savchuk’un röportajı (Rusça) :
http://www.novayagazeta.ru/politics/68627.html
REKLAM