Elie Barnavi: 3. İntifada sosyal medya üzerinden gelişiyor

REKLAM

İsrail’in Mescid-i Aksa’ya girişleri kısıtlamasının ardından başlayan şiddet olaylarında 32 Filistinli ve 7 İsrailli yaşamını yitirdi. Doğu Kudüs’te bir İsrailliye bıçaklı saldırıda bulunduğu öne sürülen 17 yaşındaki bir Filistinli, güvenlik görevlileri tarafından vurularak öldürüldü. İsrail artan bıçaklı saldırıları durdurabilmek için Doğu Kudüs’te Filistinlilerin yoğun olduğu caddelere barikat kurdu. Kentte bu tür saldırılar neredeyse her gün yaşanır oldu. Filistinliler bıçakla Yahudilere saldırıyor, İsrail askerleri de Filistinli gençlere ateş ediyor.

Durumu değerlendirmek üzere Tel Aviv’de bulunan eski diplomat tarihçi Elie Barnavi’ye uzanıyoruz:

Mohamed Abdel Azim, euronews, Lyon :
Sayın Elie Barnavi İsrail devletinin eski bir diplomatı olarak şu an Batı Şeria, Beytüllahim ve aynı zamanda Gazze’de neler olduğunu kısaca açıklayabilir misiniz?

Elie Barnavi, İsrail :
Şu sözlerle özetleyebiliriz: Aniden şiddet olayları ortaya çıktı, yeni bir İntifada başlangıcı diyebiliriz. Bu diğerlerine benzemiyor çünkü tamamen gençler tarafından yönetiliyor ve sosyal medya üzerinden organize ediliyor. Filistinli liderler hiç bir kontrole sahip değil. Bunun ilk nedeni İsraillilerin Haremi Şerife olan bağlılığı, diğer ana nedenlerin başındaysa, bu işgal durumuna hiçbir diplomatik çözüm perspektifinin görünmemesi geliyor. Bir çeşit nefret ve hayal kırıklığı birikimi diyebiliriz.

euronews :
Mescid-i Aksa’dan bahsettiniz. Sizce Mescid-i Aksa, İsrail’in aşırı sağ eğilimlerinden dolayı tehlikede mi?

Elie Barnavi :
Şu an durumu değiştirmek isteyen hükümet içerisinde de dahil olmak üzere aşırı sağcı eğilimler mevcut. Başbakan Netanyahu da defalarca açıkça söyledi. Mescidi Aksa’nın hiç bir şekilde değişme ihtimali yok. Ama El Aksa toplanma ve sesini duyurmak için çok uygun ve sembolik bir yer. Bir araya gelmek için sesini duyurmak isteyenler için ideal bir alan.

euronews :
Bıçaklar ve sosyal medya ortasında, üçüncü bir intifadaya girmiş sayılır mıyız?

Elie Barnavi :
Henüz değil ama olanlar buna benziyor. Bu şiddet dalgasına hızlı bir şekilde son veremezsek gerçek bir intifadaya dönüşme ihtimali çok yüksek. Şiddet olayları gün geçtikçe artıyor. Halkı şimdiden bir çeşit histeri ele geçirmiş durumda. İnsanlar sokağa çıkmaktan korkuyor. Hükümet ise ne yapacağını bilmiyor. Çünkü diğer intifadalarda belirli bir adres vardı, kimden hesap sorulacağı biliniyordu. Şimdiyse bilinmiyor, özgür bir seçim mevcut, bunu kimin yönettiğiyse bilinmiyor. Bu açıdan öngörmek ve şimdiden cezalandırmak çok zor.

euronews :
Bu noktaya değinecek olursak Doğu Kudüs’e erişimin kapatılmasına rağmen İsrail hükümeti ve Filistin yönetiminin müzakereleri sürdürmesi beklenebilir mi?

Elie Barnavi :
Doğu Kudüs’ün kapatıldığı falan yok, bu sadece bir slogan haline geldi. Sadece halka bir şeyler yaptıklarını gösterme çabası içerisindeler. Ama aslında erişimin engellenmesi gibi bir durum yok. Bu şehri kapatamazsınız, üstelik Kudüs kentinin ideolojisi birleştirici olmaktır. Bir kentin bazı mahallerini kapatarak birleşmeyi nasıl sağlayabilirsiniz?

euronews :
İsrail halkı şu an bu durumu nasıl yaşıyor?

Elie Barnavi :
Yakın bir zamanda saldırı olacakmış korkusuyla yaşıyor. Ama ya çok erken, ya da bir takım basın mensupları haricinde, kimse bu olayların neden çıktığını ve nasıl bu gergin ortamın üstesinden gelineceği sorusunu kendine sormuyor.