Türk-Rus ekonomik ilişkilerinde öne çıkanlar

REKLAM

Türkiye’nin Suriye sınırında Rus jetini düşürmesi Moskova-Ankara hattında gerilimi tırmandırdı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “sırtımızdan bıçaklandık” ifadelerini kullandığı olay için “ciddi sonuçları olacak” dedi. Gözler bir anda iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilere çevrildi.

İlk akla gelen Rusya’nın soğuyan havalarla birlikte doğalgaz kartını oynama ihtimaliydi. Ancak Türkiye’ye yönelik ekonomik yaptırımlar turizm sektörüyle başladı, gıda sektörüyle devam etti. Her ne kadar Rus hükümeti bir gıda ambargosunun söz konusu olmadığını söylese de, gümrükten geri gönderilen tır haberleri gündemdeki yerini aldı.

İşte yaşanan krizin gölgesinde Türk-Rus ekonomik ilişkilerinde öne çıkanlar:

Turizm

Türkiye’nin özellikle Akdeniz sahilleri Rus turistlerin gözde mekanları arasında. Bu bölgelere Alman turistlerin ardından en çok ilgili gösterenler Rus turistler.

Vize muafiyetinin de etkisiyle 2014 yılı içinde Türkiye yaklaşık 3.3 milyon Rus turisti misafir etti.

Uçak krizinin ardından, Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov terör tehdidi seviyesinin Mısır’la aynı olduğunu öne sürerek Rus vatandaşlarına Türkiye’ye gitmemelerini tavsiye etti.

Rusya’nın önde gelen tur operatörleri de Türkiye’e tur satışlarını askıya aldı.

Gıda

Geçen yıl, Moskova’nın Ukrayna krizinden dolayı birçok Batı ülkesine uyguladığı gıda ambargosundan Türkiye’nin gıda ihracatı etkilenmedi. Türkiye, 2014’de ihracatının yüze 4’ünü oluşturan, Rusya’ya çoğu gıda ve tekstil ürünü olan 6 milyar Dolar değerinde mal sattı.

Ancak, Türkiye’nin Rusya’ya ihracatı bu yıl Ocak-Eylül arasında yüzde 40 gerileyerek 2.7 milyar Dolar’a düştü.

Enerji ve emtia ürünleri

Türkiye, Almanya’nın ardından Rusya’nın en büyük ikinci doğalgaz müşterisi. Ankara yıllık 50 milyar metreküp doğalgaz ihtiyacının 28-30 milyar metreküpünü Rusya’dan satın alıyor.

Rusya ayrıca Türkiye’ye petrol ve petrol ürünleri de ihraç ediyor. Moskova’nın verilerine göre Rusya 2013’te Türkiye’ye petrol ve petrol ürünleri sağlayan ülkeler listesinde dördüncü sıradaydı.

Türkiye, Mısır’la birlikte Rus buğdayının en büyük müşterisi konumunda. Türkiye, 30 Haziran’da sona eren geçen pazarlama yılında 4.1 milyon ton Rus buğdayı satın aldı.

Türkiye ayrıca Rusya’dan yarı mamul çelik ürün satın alan ülkelerin başında geliyor.

Ortak projeler

Türkiye, 2013’te, 1.200 megavatlık nükleer reaktörlerin inşa edilmesi projesini Rus kamu şirketi Rosatom’a verdi. Projenin toplam değerinin 20 milyar Dolar olduğu sanılıyor.

Rusya ve Türkiye, Türk Akımı boru hattı projesini de ortak yürütüyor. Güney Akım’a alternatif olarak geliştirilen proje Rus gazını Ukrayna’dan geçmeden Avrupa’ya ulaştırmayı hedefliyor. Güney Akım projesi geçtiğimiz yıl AB Komisyonu’nun itirazından dolayı iptal edilmişti.

Rus enerji şirketi Gazprom yakın zamanda Türk Akım boru hattının kapasitesini yıllık 32 milyar metreküpe çıkarmayı planladığını duyurmuştu.