İspanya'da siyasi dengeler değişiyor

REKLAM

İspanya’da 20 Aralık’ta yapılacak seçimlerin ardından Temsilciler Meclisi’ndeki 350 koltuğun dağılımı nasıl olacak? Kararsız seçmen sayısı göze alındığında bunu tahmin etmek oldukça güç. Ancak siyasi dengelerin değişeceği ve hiç bir partinin mutlak çoğunluğa ulaşamayacağına kesin gözüyle bakılıyor.

Başbakan Mariano Rajoy iktidarı kimle paylaşacak?

Mevcut Başbakan Mariano Rajoy, anketlerin öngördüğü sonuçlara göre görevini sürdürmekte kararlı. Kamuoyu yoklamaları Rajoy liderliğindeki Halk Partisi’nin (PP), tek başına iktidara gelemese dahi, seçimlerden birinci çıkacağına işaret ediyor. Peki Rajoy’un koltuğunu korumasına hangi parti destek olacak? Diğer bir değişle koalisyon seçenekleri neler?

Başbakan geçtiğimiz pazartesi günü bu konuya değinerek Almanya örneğinde olduğu gibi ana muhalefetteki Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) ile büyük koalisyona gitmeyi düşünmediğini ifade etti. Aynı gün Sosyalistlerin lideri Pedro Sánchez ile Rajoy arasında hararetli bir tartışma yaşanmıştı.

PSOE oylarını yeni partilere kaptırabilir

Rajoy hükümetinin kemer sıkma politikalarıyla ülkede gündemden düşmeyen yolsuzluk skandallarının Sánchez’in elini güçlendirmesi beklenmiyor. Zira bölgesel seçimlerden çıkan sonuç, seçmenin alternatifi uzun yıllardır oluğu gibi merkez soldaki Sosyalistlerde değil, yükselişe geçen yeni partilerde aradığını gösteriyor.

Ciudadanos siyasi dengede ne kadar etkili?

Sağ kanattaki Ciudadanos, muhafazakar Halk Partisi’nin (PP) duruşuna en yakın parti olarak görülüyor. Fakat Ciudadanos’un lideri Albert Rivera ne PP ile ne de PSOE ile koalisyona sıcak bakıyor. Baksa dahi, son anketlere göre Ciudadanos’un yer aldığı bir ortaklığın toplam koltuk sayısı güvenoyu almak için yeterli olmayacak.

Bölgesel seçimlerde sürpriz başarı kazanan ‘Podemos’

Seçimlerde dengeleri değiştirebilecek son aktör ise Podemos hareketi. Pablo Iglesias liderliğindeki parti Yunanistan’ın Syriza’sına benzetiliyor. Kamuoyu yoklamaları ve bölgesel seçimlerdeki başarısına bakılırsa halk desteği giderek artıyor.

Anketlerdeki ibrenin Temsilciler Meclisi’ne nasıl yansıyacağı, iki köklü partinin gücünü yeni siyasi partilerle ne oranda paylaşacağı 20 Aralık’ta cevabını bulacak.

“Yönetim alternatif partilerin eline geçebilir”

Anket uzmanı ve Madrid III. Carlos Üniversitesi’nden Dr. Luis Orriols, İspanya’da yapılacak seçimlerle ilgili euronews muhabiri Isidro Murga’nın sorularını yanıtladı.

Isidro Murga, euronews
“Pazar günü yapılacak seçimlerin Sosyalistler (PSOE) ve Halk Partisi’nden (PP) oluşan iki partili sistemi sonlandıracağı aylardır konuşuluyor. Bu görüşü anketler de destekliyor mu? Seçimi kimin kazanması bekleniyor?”

Lluís Orriols, Madrid III. Carlos Üniversitesi:
“Evet, kamuoyu yoklamaları bu görüşü teyit ediyor. Son anketlere göre PP birinci sırada. Bu nedenle seçimin galibi PP olacak diyebiliriz. Fakat yakın tarihte ilk kez seçimin galibi iktidarı da garantilemiş olmayacak. Yönetim alternatif partilerin eline geçebilir.”

euronews:
“Koalisyon seçeneklerine bakıldığında en güçlü adaylar olarak kimler öne çıkıyor? Portekiz’de de olduğu gibi muhalefetteki bir ittifakın en fazla oyu alan partiyi saf dışı bırakması söz konusu olabilir mi?”

Lluís Orriols:
“Bunda hiç şüphe yok. Eğer Halk Partisi, Albert Rivera liderliğindeki Ciudadanos ile güçlerini birleştirirse bir ortaklık söz konusu olabilir. Fakat her iki parti mutlak çoğunluğa ulaşamadığı takdirde ikinci partinin liderliğinde bir alternatif koalisyon da gündeme gelebilir. Dolayısıyla yarışta ikinciliği kimin alacağı kritik öneme sahip. Her ne kadar anketler Sosyalistlerin ikinci olacağına işaret etse de bunun bir garantisi olmadığını görüyoruz.”

euronews:
“Ekonomik kriz, kemer sıkma politikaları, işsizlik, yolsuzluk ve bağımsızlık söylemleri… Bunların hepsi seçimlerde büyük deprem yaratması beklenen faktörler.. Peki neden daha önce değil de şimdi?”

REKLAM

Lluís Orriols:
“Bu siyasi deprem meselesi zaten genel seçimlere gidildiği için ortaya çıktı. İki partili sistemin çöküşü ilk kez 2013’de gündeme geldi ancak bu siyasi deprem ilk kez 2014’teki Avrupa Parlamentosu seçimlerinde kendini hissettirdi. Deprem bu yıl da devam etti. 2015’te bölgesel seçimler yapıldı ve iki partili sistemin çöktüğünü açık bir şekilde gördük. Bunun, belki anketlerin öngördüğü şiddette olmasa bile tekrarlanmasını bekliyoruz. Avrupa seçimleri ile bölgesel seçimler pazar günkü yarışın bir provası oldu denebilir. İspanya’daki siyasi sistemin çöktüğüne aslında son bir senedir şahit oluyoruz.”

euronews:
“Ciudadanos ve Podemos sıfırdan yol alarak parlamentoda en çok temsil edilen partiler arasında yer alacak gibi. Bu iki parti arasında ne gibi benzerlikler ve farklılıklar var?”

Lluís Orriols:
“İki parti aslında birbirine çok benziyor. Her ikisi de halkın öfkesini, partilere olan güvensiliği, siyasi sistemin yarattığı hayal kırıklığını öne çıkarıyor, dile getiriyor. Bu nedenle her ikisi de aynı çizgide denebilir. Peki farklılıkları nerede? Podemos sol kanattaki seçmene hitap ederken Ciudadanos ise aksine merkez sağ seçmenden oy topluyor. Bu yüzden, benzer metotlarla halka seslenseler dahi ideolojik olarak farklı ve keskin profile sahipler.”

euronews:
“Pazartesi günü iki köklü partinin lideri arasında çetin bir tartışma yaşandı. Çarşamba günüyse genç adaylar Başbakan Rajoy’u zorladı. Bu koz paylaşmalar seçimin sonucunu ne kadar etkileyecek.”

Lluís Orriols:
“Bu tartışmalar bir noktaya kadar etkili olacaktır. Etkilerini abartmamak gerekir fakat bir şekilde seçmeni yönlendireceği kesin.

REKLAM

Pazartesi günü yapılan tartışma programı Sosyalistlerin kendilerini Halk Partisi’nden ayrıştırmak, Ciudadanos ve Podemos’un sürekli öne sürdüğü iki köklü partinin aynı olduğu kanısını bozmak için bir fırsat oldu.

Pazartesi günkü tartışma sınırların çizilmesi adına Sosyalistlerin işine yaradı. Rajoy’un aldığı bu darbe medyada büyük yankı buldu. Fakat şahsen bu olayın seçmeni çok etkileyeceğini düşünmüyorum. Etkilediyse de tesiri çok hafif olmuştur.”