ABD seçimleri ile ilgili bilmeniz gerekenler

ABD seçimleri ile ilgili bilmeniz gerekenler
By Fatih Yetim
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

ABD seçimleri: “Primary” ve “Caucus” nedir? Amerika Birleşik Devletleri’nde 8 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimi öncesi ülkenin iki ana partisi

ABD seçimleri: “Primary” ve “Caucus” nedir?

REKLAM

Amerika Birleşik Devletleri’nde 8 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimi öncesi ülkenin iki ana partisi Demokrat Parti ve Cumhuriyetçi Parti adaylarını belirlemek için kritik sürece girdi.

Her parti Beyaz Saray için sadece bir aday çıkaracak. Bundan dolayı aday adayları ABD’ye has bir ön seçim sisteminden geçmek zorunda: “Primary” ve “Caucus”.

Ön seçimler Şubat’ta Iowa ve New Hampshire eyaletleri ile başlıyor.

İşte seçim süreciyle ilgili bilmeniz gerekenler:

Primary ve Caucus arasındaki fark nedir?

Bu kısa açıklamadan önce eyaletlerin çoğunun Primary sistemini tercih ettiğini hatırlatalım. Ayrıca, başkan adaylarının belirlenmesiyle ilgili yasal bir düzenleme de söz konusu değil. Halihazırdaki ön seçim sistemi, partilerin yıllar içinde oluşturdukları bir teamülden ibaret.

Primary

Primary olarak ifade edilen ön seçim türü eyalet hükumetleri tarafından organize edilir ve o eyaletlerde tüm ABD vatandaşlarına açıktır. Örneğin, New Hampshire’da düzenlenecek ön seçime, seçmen kütüğüne kayıtlı her ABD vatandaşı katılabilir. Bu sistem bazı eyaletlerde “açık” ve “kapalı” olarak farklı şekillerde uygulanır. “Açık” olan Primary, adından da anlaşılacağı üzere, oy hakkı için parti üyeliği aramaz. Yani bu sistemde Cumhuriyetçi Parti’nin başkan aday adaylığı için bir Demokrat seçmenin oy kullanması mümkün. Ancak her seçmene sadece bir ön seçimde oy kullanma hakkı verildiği için, seçmenlerin rakip partinin oylamasına katılması pek olası değil.

“Kapalı” Primary’de sadece parti üyelerinin adaylarının ön seçiminde oy kullanmasına olanak tanınır. “Kısmen kapalı” diye tanımlayabileceğimiz bir diğer sistemde ise, parti üyelerinin yanı sıra herhangi bir partiye üyeliği bulunmayan “tarafsız” seçmene de oy hakkı verilir.

Caucus

Caucus ise Primary’nin aksine hükumetler tarafından değil, partiler tarafından finanse edilir. “Caucus” terimi, Amerikan yerlilerinin dilinde “kabile şeflerinin bir araya toplanması” anlamına gelir. Bu sistem sadece partiye kayıtlı seçmenlerin seri toplantılarından oluşur. Bölge temsilcilerinin önderlik ettiği toplantıların sonunda seçilen aday ilan edilir. “Caucus“da seçmenin parti politikalarına daha fazla etkisi söz konusu iken, partilere mali yükü de Primary’ye oranla fazladır.

Ön seçim süreci ne kadar sürüyor?

Şubat’ta başlayan ön seçimler Haziran ayının başına kadar sürüyor. Ancak genelde aday, ön seçimler sona ermeden belirlenmiş oluyor. Ön seçimlerin başladığı Iowa eyaletinde zaferini ilan eden aday adayının, Haziran 2016’ya geldiğinde partisi tarafından seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor.

Zira öne çıkan aday adayı karşısında rakipleri yarışı bırakıyor. Üstelik bağışçıları da azaldığı için, bazen yarıştan çekilmek zorunda kalabiliyor. Elbette son eyalete kadar yarışın sürdüğü ender durumlar da var. Tıpkı 2008 yılında Demokrat Parti içindeki ön seçimde olduğu gibi.

Diğer yandan, mevcut başkanın ikinci dönem seçime gitme kararı vermesi durumunda parti içinde rakip çıkmaması da ABD siyasi geleneğinin bir parçası. 2012 başkanlık seçimlerinde Başkan Barack Obama, ikinci dönem için yarışacağını duyurunca Demokrat Parti içinde ön seçim düzenlenmedi. Benzer bir durum 2004 yılında Cumhuriyetçi Parti içinde yaşandı.

Son karar parti kurultayına ait

Ön seçimlerden galibiyetle çıkan başkan aday adayının, başkan adaylığı ancak parti kurultayının açıklaması ile resmiyet kazanır. Yani, ön seçimlerde rakipleri geride bırakması beklenen Donald Trump’ın partisi tarafından aday gösterilmeme ihtimali de var.

Bu yıl Demokratlar 25-28 Temmuz’da Pennsylvania eyaletinin Philadelphia kentinde, Cumhuriyetçiler ise18-21 Temmuz tarihleri arasında Ohio eyaletinin Cleveland kentinde kurultay düzenleyecek. Başkan yardımcısını ise başkan adayı kendisi, kurultaydan hemen önce belirler.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

ABD'de önseçimlerde aileler yarışıyor

'Dolandırıcılık Davası'nda 454 milyon cezaya çarptırılan Trump, teminat bulamıyor; haciz kapıda

81 yaşındaki ABD Başkanı Biden, Trump'ın akıl sağlığıyla dalga geçti