Fransa'nın 1961 tarihli Birleşmiş Milletler Vatansızlığın Azaltılmasına Dair Sözleşme'yi imzalamadığı gerçeği hemen yanıbaşımızda duruyor. 40 devlet tarafından imza altına alınan Sözleşme, vatansızlı
REKLAMFransa Cumhurbaşkanı aşağıdaki sözleri, geçen yıl 13 Kasım’daki Paris saldırılarının ardından, Fransa hükümetinin terör suçlularını vatandaşlıktan çıkarma konusunda yasa hazırlıklarına başladığında yapılan tartışmalar sırasında söyledi:
“Birinin vatandaşlıktan çıkarılması onu vatansız hale getirmemeli ancak temel hak ve özgürlüklere ya da kamu düzenine kastettiği ya da teröre bulaştığı kanıtlanmış birinin Fransız vatandaşlığından çıkarılmasını da öngörecek iradeye sahip olmalıyız. O kişi Fransa’da doğmuş olsa bile. Açıkça söylüyorum, Fransa’da doğmuş olsa bile.”
Fransa Meclisi’nin henüz alt kanadı tarafından onaylanan ve terörle etkin mücadele amacıyla düzenlenen anayasa değişikliği, devlete, kişileri vatandaşlıktan çıkarma yetkisi veriyor.
BM Vatansızlığın Azaltılması Sözleşmesi devlete sadakat durumunu farklı değerlendiriyor
Fransa’nın 1961 tarihli Birleşmiş Milletler Vatansızlığın Azaltılmasına Dair Sözleşme’yi imzalamadığı gerçeği hemen yanıbaşımızda duruyor.
40 devlet tarafından imza altına alınan Sözleşme, vatansızlıkla sonuçlanabilecek durumlarda, kişilerin vatandaşlıktan mahrum edilmemesini temel alıyor.
Ancak sözleşme, kişilerin, sözleşmeci devlete sadakat yükümlülüğünü bozacak biçimde davranmaları ya da devletin yaşamsal önemdeki çıkarlarına ciddi olarak zarar verecek şekilde hareket etmeleri durumlarını farklı değerlendiriyor.
Bu gibi durumlarda, taraf devlete, vatansızlık sonucu yaratsa bile, kişilerin vatandaşlıkla ilişkisini kesebileceği bir neden sunuyor.
Yani Fransa, aslında sözleşmeye taraf olmuş olsaydı bile yasal olarak şu an niyetlendiği uygulamaları gerçekleştirebilecekti.
Dünyada 12 milyon vatansız insan yaşıyor
Dünya genelinde 12 milyon vatansız, yani hiçbir ülkenin vatandaşı olmayan insanın yaşadığı tahmin ediliyor. Bu durumun siyasi ve tarihsel pek çok nedeni var.
Sovyetler Birliği’nin yıkılması ile ortaya çıkan durum, Yugoslavya’nın bölünmesi veya Bosna’da 90’lı yıllarda olduğu gibi, savaş ve çatışmaların ardından yaşanan tarihi dönüşümler başlıca sebepler arasında gösteriliyor.
Etnik azınlıklar da bazen, aidiyetleri ile ilgili bir tek politik kararın verilmesi ile kendilerini birden bire vatansız bulabilirler.
Örneğin Burma nüfusunun yüzde 4’ünü oluşturan ama kabul edilen bir yasa ile bir günde vatandaşlıklarını kaybeden müslüman Rohingya halkı gibi.
Dünyada bireyleri herhangi bir vatandaşlık bağından yoksun bırakarak onları temel haklarından mahrum eden çok dramatik gelişmeler yaşanıyor.
Ancak kişileri terör suçlamasıyla ve resmi bir işlemle vatandaşlıktan çıkarmak bir hayli sıra dışı bir durum.
Fransa’nın bu girişimini sadece Avrupa Adalet Divanı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi engelleyebilir.
Fakat, bu mücadeleyi bu makamlarda sürdürmek de çok uzun yıllar alabilir.