Macaristan Başbakanı Orban'ın Moskova ziyareti öncesi iki ülke arasındaki ilişkilere genel bir bakış.
REKLAMMacaristan Başbakanı Victor Orban’ın Viladimir Putin’in davetlisi olarak 17 Şubat’ta Moskova’ya yapacağı ziyaret önce ülkesinin Avrupa Birliği-Rusya ilişkilerindeki rolü tekrar mercek altında. İki liderde geçtiğimiz yıl hemen hemen aynı tarihlerde Budapeşte’de bir araya gelmişti. İsminin açıklanmasını istemeyen hükümet kaynakları ve uzmanlara göre Putin Avrupalı ortaklarından AB-Rusya ilişkilerinin yaptırımlar öncesindeki iyi durumuna dönmesi için bakıları arttırmalarını istiyor.
Macaristan sınırları geçmiyor sadece itiyor
Orban masada bekleyen konular nedeniyle ateş altına itilebilir:
Macaristan’ın 12.5 milyar dolarlık Paks nükleer santralinin genişletme projesinin finansmanını Moskova’dan alınan büyük destekle yapması en önemli soru işaretlerinden biri. Brüksel bunun AB kanunlarıyla uyuşmadığını söyleyerek finansmana yönelik bir çok inceleme başlattı.
Bazı anlaşmalar da ABD’nin çıkarlarına ters düşebilir: Bir NATO üyesi olan Macaristan Rusya’dan 22 ile 24 adet arası askeri ve 6 tanede sivil helikopter almayı planlıyor. Bu ticaretin toplam hacminin 560 milyon Euro’yu bulması bekleniyor.
Yeni kurulacak bir Macaristan havayolu şirketine Rusların katkı yapması yönünde tartışmalar var.
Resmi olarak doğrulanmasa da Orban ve Putin’in Avrupa’nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımlar ve aynı zamanda Rusya’nın Macaristan’a uyguladığı yaptırımlar konusunda görüşmesi bekleniyor.
Medvedev: “Bunu başlatan biz değiliz ve sonlandıran da biz olmayacağız”
Çok açık bir şekilde Macaristan ile yapılan bütün iş anlaşmaları Rusya açısından kritik önemde. Moskova için Macaristan ile sıkı bağların olması Brüksel’e AB içinde arkadaşları olduğunun bir göstergesi.
Rusya’ya uygulanan AB yaptırımlarının daha yeni altı ay uzatılmasına karşısın bazı Avrupa ülkeleri Rusya’ya uygulanan yaptırımların yumuşatılması düşüncesinde. Bu arada ham petrol fiyatlarındaki düşüş Rusya’nın petrole bağımlı ekonomisini uçuruma sürüklerken, bu gelişme Rusya açısından artık AB ile ilişkilerin eski günlerine döndürülmesi düşüncesini getiriyor.
Bütün bu baskıya rağmen Rusya yaptırımların kaldırılması yönünde AB’ye direkt başvurma eğiliminde değil. Daha çok dostlarını kullanarak aracı başka kanalları kullanmak istiyor. Rusya Başbakanı Dmitri Medvedev daha yakın zamanda euronews’a verdiği özel röportajda “Bunu başlatan biz değiliz ve sonlandıran da biz olmayacağız” şeklinde konuştu.
Dünya Ekonomi Enstitüsü’nün önemli analizcilerinden András Deák’a göre sahne arkasında Rusya bazı AB ülkelerini kullanarak 28 üyeli yapı içerisinde yaptırımların ve misilleme olarak Rusya’nın ekonomik misillemelerinin kaldırılması için loby yapıyor. Euronews’ a konuşan Deak, bazı AB üyelerinin özellikle Yunanistan, Bulgaristan, Kıbrıs, İtalya ve Macaristan gibi kırılgan ekonomilere sahip ülkelerin Rusya’nın yaptırımlarından sert bir şekilde etkilendiğini, bu yüzden Avrupa Konseyi’nde bunların kaldırılması için adım atabileceğini söyledi.
Macaristan ne istiyor?
İhracat odaklı ekonomiye sahip Macaristan, Avrupa’nın yaptırımlarını desteklese de perde arkasında Rusya’ya ihracata devam etmek için yollar arıyor. Bazı uzmanlar Budapeşte’nin özellikle Macaristan’ın Rusya’ya ihracatının son iki yılda yüzde 50 düştüğü göz önüne alındığında yaptırımların kaldırılması konusunu tartışmaya hazır olduğunu belirtiyor.
Rusya’nın Macaristan’daki çıkarları – bir alternatif bakış açısı
Buna karşın eski Dışişleri Bakanı Peter Balazs’a göre Macaristan Rusya’ya dönerek ve enerji konusundan daha da Moskova’ya bağlı hale gelerek Brüksel’in gözünde fazla ileriye gitmiş olabilir. Balazs bu hassas duruma Macaristan’ın NATO ve AB üyesi olarak elinden geleni yapmadığını aksine yanlış tarafta müttefik aradığını düşünüyor. Eski bürokrat Macaristan’ın AB-Rusya ilişkilerinin ilerletilmesi konusunda yardım edebileceğini ancak bunun sadece Avrupalı ortaklarının istemesi durumunda olabileceğini düşünüyor ki bu şu anda olasılık dahilinde görülmüyor. Aslında eski Avrupa Bölgesel Politikalar Komiseri Balazs’a göre Macaristan Rusya’nın gözünde AB içinde basit bir kışkırtıcı rolünde.