Karadzic ,'Bosna Soykırımı'ndan dolayı hüküm giyecek mi?

Karadzic ,'Bosna Soykırımı'ndan dolayı hüküm giyecek mi?
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button
Aşağıda yerleştirilen video haber linkini kopyalayın/yapıştırınCopy to clipboardCopied

Reporter bu hafta Bosna Hersek'te 1992 ile 1995 yılları arasında yapılan soykırımı konu alıyor. Sırp lider Radovan Karadzic acaba 24 Mart'taki Lahey Mahkemesi'nde savaş suçu ve soykırım gerekçesiyle m

Bu kararı Bosna yıllardır bekliyor. Ve 24 Mart’ta bu bekleyiş son bulacak.

Sıp lider Radovan Karadzic savaş suçu işledi mi?

Savaş suçu… Ve daha da önemlisi soykırım yaptı mı?

Saraybosna’yı 1992 ile 1995 yılları arası kuşattığı için suçlu bulundu. İddialara göre bu süre zarfında sivilleri katletti ve bazılarını da keskin nişancılarla vurup Bosna halkı arasında terör estirdi.

Bu katliamda 10 bin kişi öldü.

Binlerce Bosnalı Müslüman ile Hırvat vatandaş zorla esir alınıp kamplarda tutuldu ve sonra da katledildi. Karadzic acaba bu olaylardan dolayı cezalandırılacak mı?

Yoksa ülkenin kuzey doğusunda bulunan Biljani Gornji kasabasında yüzlerce insanın katledilerek etnik temizlik yapılması cezasız mı kalacak?

Ancak en çok merakla beklenen karar Srebrenitza hakkında… Karadzic, 1995 Temmuz’unda yaklaşık 8.000 erkek ve çocuğun planlı bir şekilde katledilmesi olayından ceza alacak mı? Bu soykırım sadece Bosna Hersek’te değil, Avrupa’da II.Dünya Savaşı’ndan beri yapılan en büyük katliamdı.

Karadzic ikisi katliam olmak üzere toplam 11 savaş suçundan tam altı yıldır yargılanıyor.

Hasan Nuhanovic, Srebrenitza soykırımından kurtulan nadir insanlardan…

Nuhanovic, Srebrenitza’da Birleşmiş Milletler için tercümanlık yaptığı için katliamdan kurtuldu. Ancak tüm ailesi katledildi.

Üç sene önce Hollanda’ya karşı açılan bir davayı kazandı. Hollandalı Birleşmiş Milletler Barış Gücü askerleri Srebrenitza’daki halkı söz vermesine rağmen korumadı.

Savaş sırasında şehrin güvenliğinden sorumlu olan Hollandalı Komutan Thom Karremans kendisine sığınan 25 bin mülteciyi ve şehri Sırplara teslim etti.

Hasan Nuhanovic, Srebrezitza katliamından kurtulan Bosnalı: ‘‘Annem babam ve kardeşim öldürüldü. Ben Srebrenitza’da savaş boyunca hayatta kalmayı başardım. Ben 1995 Temmuz’unda yapılan soykırımdan kurtuldum. Ancak üç buçuk sene boyunca acı çektim. Etrafımız sarılmıştı. Şehir bombalanıyordu ve hepimiz açtık. Hayatımın en zor günlerini geride bıraktım. Karadzic’in yargılanmasına gelince… Özel hayatımı etkiler mi bilmiyorum. Ancak bu bölgeye kesinlikle etki edecektir çünkü buradaki siyasi yapı pek durağan değil. Bosnalı Sırp liderler her gün farklı fikirlerle gelip, ‘bu ülke aslında var olmamalı gibi’ söylemlerde bulunuyor. Karadzic’in yapmaya çalıştığı şey de buydu zaten…’‘

1995 yılı sonunda Dayton Antlaşması ile savaş sona erdi. Bu süreçte 100 bin insan hayatını kaybetti ve 2.5 milyon insan evini ya da ülkesini terk etmek zorunda kaldı.

Ancak barış görüşmelerinden sonra Bosna halkı ikiye bölündü. Bosna Hersek Federasyonu ile Bosna Sırp Cumhuriyeti… Bir tarafta Müslümanlar ve Hırvatlar… Diğer tarafta Sırplar…

Dayton Antlaşması ile sözlü olarak mültecilerin ülkelerine geri dönmesine izin verildi.

Mirsad Duratovic 1993’te Almanya’da mülteci aramaya başladı. 2001 yılında Sırp Cumhuriyeti’nin kuzey batısındaki memleketi Biljani’ye geri döndü.

Mirsad Duratovic, Toplama kampı soykırımından kurtulan Bosnalı: ‘‘Gördüğünüz gibi bu evlerin çoğu boş. Bu ev halkı Avusturya’da, şunlar Almanya’da ve diğeri de İspanya’da yaşıyor.

Burası Duratovic’in babası, kardeşi ve diğer aile fertlerinin gömülü olduğu mezarlık. 1992 Temmuz ayında Biljani Katliamı’nda 140 kişi hayatını kaybetti. Duratovic hayatta kaldı çünkü başka bir toplama kampına götürülmüştü. Ancak 15 yaşındaki kardeşi onun kadar şanslı değildi.

Mirsad Duratovic, Toplama kampı soykırımından kurtulan Bosnalı: ‘‘Kardeşim ve ben diğer iki kişiyle birlikte köy merkezine getirildik. Sonra bizi ayırdılar. Kardeşim ve kuzenimin eve gitmesine izin verdiler. Bir otobüse bindirildik ve Keraterm Kampı’na gittik. Daha sonra bizi Omarska, Manjana ve son olarak Trnopolje’ye getirdiler. Kardeşim ve kuzenim yolda Sırp polisi tarafından durduruldu ve hemen oracıkta öldürüldü. Bütün bunlar sadece bir günde oldu.’‘

Duratovic’in kardeşi ve babasının cesetlerinin teşhis edilip gömülmesi 13 sene sürmüş.

Ona göre Karadzic’in soykırımdan dolayı suçlu bulunması onları bir nebze rahatlatacak, ancak adalet getirmeyecek.

Mirsad Duratovic, Toplama kampı soykırımından kurtulan Bosnalı: ‘‘Asıl acı veren şeyse Karadzic’in mirasının devam etmesi… Bosna Sırp Cumhuriyeti kardeşim, babam, anneannem ve 47 aile ferdimizin soykırıma uğratıldığı ve kemiklerinin gömülü olduğu topraklar üzerinde kuruldu. Adaletin yerini bulması için Karadzic ve Mladic’in mahkum edilmesi ve soykırım yapılarak kurulan Sırp Cumhuriyeti devletinin de sona erdirilmesi gerekir. Ölen insanlar için adalet bu şekilde yerini bulabilir.’‘

Milomir Kovacevic, kuşatma boyunca Saraybosna’da yaşayan Sırp asıllı Boşnaklardan… Daha sonra Fransa’ya göç etmiş.

Bu fotoğrafçı şimdi kuşatma boyunca çektiği fotoğrafları Saraybosna’da bir sergide kullanıyor.

Ona göre bu savaş çok karmaşıktı. Yugoslavya dağıldı. Ancak ulusalcılık söylemlerinin yerini silahlar aldı.

‘‘Karadzic hakkında neden konuşmak istemiyorsun?’‘

Milomir Kovacevic, Saraybosna kuşatmasında hayatta kalan Bosnalı: ‘‘Konuşmak istemiyorum. Ne biliyim, zaten savaş boyunca birçok şeyimizi kaybettik. Karadzic’in suçlu olduğundan bahsediyoruz. O gerçekten de suçlu mu? Bu soykırım tek başına yapılamaz. Orada birçok ordu vardı. Orada Birleşmiş Milletler askerleri vardı. Peki neden bir şey yapmadılar? Bilmediğimiz karmakarışık birçok şey var. Konuşmak istemiyorum çünkü söylenenler farklı algılanabiliyor. Dünya bizi kaderimize terk etti. Ve şimdi de dünya Karadzic’in arkasına sığınıyor. Bilmiyorum işte…’‘

Milovan Bjelica Bosna’da öldürülen tüm insanların Müslüman olmasının çok dikkat çekici ve önemli olduğunun altını çiziyor.

Buradaki mezarlıkta binden fazla Sırp asıllı Bosnalı Müslüman’ın yattığını söylüyor. Hepsi de savaşta öldürülmüş.

Bjelica, savaş döneminde Pale şehrinin belediye başkanıymış. Pale, Karadzic’in etnik temizlik planlarını yaptığı önemli bir şehirmiş.

Bjelica şu anda Sırp Cumhuriyeti’na bağlı farklı bir şehrin belediye başkanı… Ona göre Karadzic’in savaştaki rolü yanlış anlaşılıyor.

Milovan Bjelica, Pale Belediye Başkanı (1992-95): ‘‘Radovan Karadzic kararları kendi vermedi. O sadece kendine yakın kişilerle olan toplantıları düzenliyordu. Cumhurbaşkanı, meclis başkanı, general ve diğer devlet yetkilileri onunla uzun uzun görüşüyordu. Radovan Karadzic gerçek bir demokrattı. Bu süreç devam ederken birçok kişi onu savaş ilan etmemesi sebebiyle eleştiriyordu.’‘

Karadzic hakkındaki kararla ilgili bazı şüpheler bulunuyor. Herkes bu durumdan memnun değil.
Bosna savaşında hayatı tamamen değişenler, bu kararla birlikte ülkelerinin en karanlık döneminin kapanmasını umut ediyor.

Hasan Nuhanovic, Srebrezitza katliamından kurtulan Bosnalı: ‘‘Bu kararla birlikte Sırp halkından bazı insanlar en azından adaletin yerini bulduğunu kabul edecek. Bu gerçek. Hangisinin daha önemli olduğunu bilemiyorum. Adalet ve gerçeklik, bu kararın bir parçası olmalıdır. Demir parmaklıklar ardında kaç sene geçireceği ya da alacağı ceza önemli değil. Asıl önemli olan o karada ne yazılacağı… Savaş zamanında ne olduğuyla ilgili varacağımız tek fikir birliği bu olacak…’‘

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Görünmez işçiler: Düşük ücretlerle Avrupa çiftliklerinde sömürülen ve tehlikeye atılan insanlar

İklim değişikliği, hava kirliliği ve ekonomik zorluk üçgeninde Polonya

Kaçak göçmenler AB'ye hangi yollardan giriyor?