Nobel ödüllü ekonomist: ''Kemer sıkma politikaları işe yaramıyor''

REKLAM

Nobel ödüllü Joseph Stiglitz, kemer sıkma politikalarının tehlikeli olduğu ve hiç bir zaman işe yaramadığı görüşünde.

Dünyaca ünlü ekonomist, Euronews’ün Global Conversation programına bu hafta konuk oldu.

Euronews Oleksandra Vakulina: ‘‘Joseph Stiglitz, Euro bölgesinin en büyük sorununun, ortak para biriminin kullanılması olduğunu düşünüyor. Nobel ödüllü ekonomiste göre, ortak para birliği bu şekilde oluşturulmamalıydı ve bu deneme başlangıç itibarıyla hatalıydı. Dünya Bankası’nın eski Baş Ekonomistine göre, bu hata yine de düzeltilebilir.

Oleksandra Vakulina: ‘‘Sayın Stiglitz, bize konuk olduğunuz için teşekkür ederim. Son kitabınızın adı, ‘Euro: ortak para birimi nasıl Avrupa’nın geleceğini tehdit tehdit ediyor’. Ortak para birliğini kurtarmanın ve onu daha başarılı kılmanın bir yolu var mı?’‘

Joseph Stiglitz: ‘’‘Evet onun bir yolu bulunuyor. Ancak bunun için mevduat sigortası gibi bazı kurumları yaratmak gerekiyor, bankalarda ortak bir yolla sorunları çözmeye çalışmak sorunlarla karşılaşabilir. Bir şekilde borçları karşılıklı hale getirmek gerekebilir. Bunun için Euro tahvilleri gibi, Avrupa Merkez Bankası’nın kurallarında değişiklik öngören araçlara ihtiyaç olabilir. Bu sayede sadece enflasyon değil, büyüme, istihdam ve mali istikrar gibi kriterlere bakılması ihtiyacı doğar. Ayrıca, Ortak dayanışma fonu ile işsizlik finanse edilebilir ve Euro bölgesindeki diğer konjoktürel ihtiyaçlara çare bulunabilinir. Bu reformlar aslında büyük reformlar değil, ancak bunu siyasetçiler gerçekleştirebilir mi ? Buna bakmak gerekir. Bence bu reformlar hızlı bir şekilde hayata geçirilmeli.’‘

Oleksandra Vakulina: ‘’‘Bunun için ne kadar zaman gerekiyor?’‘

Joseph Stiglitz: ‘‘Bunun için size bir zaman veremem. Ancak kesin olan şu ki Avrupa adeta ip cambazı numarası yapmaya çalışıyor. Burada sorun, her zaman bu ipten bir düşme riskinin olması. Bir yıl önce Yunanistan krizi vardı. Bu ülkedeki krizi çözme yöntemi şu anda Yunanistan’ın gerçekten daha da gerilemesine yol açtı.’‘

Oleksandra Vakulina: ‘‘Geçen yıl orada kemer sıkma politikaları için referandum vardı. Çoğunluğun bu politikalara karşı çıktığını gördük.’‘

Joseph Stiglitz: ‘‘Yüzde 62’si’‘

Oleksandra Vakulina: ‘‘Referandumdan bu yana bir yıl geçti, Yunanistan krizi atlattı mı?’‘

Joseph Stiglitz: ‘‘Daha kötü oldu. Geçen yıldan daha kötü. Çünkü onlar daha fazla dozda kemer sıkmada ısrar etti, daha fazla tasarruf onların ekonomisinin daha kötüleşmesine yol açtı.’‘

Özgeçmiş: Joseph Stiglitz

• Joseph Stiglitz, 2001 yılında ekonomi alanında Nobel ödülünü kazandı
• 73 yaşındaki profesör Columbia Üniversitesi’nde ders veriyor
• Dünya Bankası’nda bir dönem başkan yardımcığı ve b.aş ekonomist olarak görev yaptı
• 1993 ve 1995 yılları arasında Clinton yönetimi sırasında Ekonomik Danışmanlar Konseyi’nde görev aldı
• OECD’de Ekonomik Performans ve Sosyal Gelişme Üst Düzey Uzmanlar Grubu Eş-Başkanı
• Roosevelt Enstitüsü’nde Baş Ekonomist
• Joseph Stiglitz , kemer sıkma politikalarının tehlikeli olduğunu ve hiç bir zaman işe yaramadığını düşünüyor.

Oleksandra Vakulina: ‘‘Siz kemer sıkma politikalarına ihtiyaç olduğunu düşünüyor musunuz?’‘

Joseph Stiglitz: ‘‘Kemer sıkma politikaları tehlikeli ve gerekli değil, bu politikalar Avrupa ülkelerinin ekonomilerine zarar veriyor. Tasarruf politikası hiç bir zaman faydalı olmadı.’‘

Oleksandra Vakulina: ‘‘Geçen yılki referandum, bir çoğu tarafından genelde Euro bölgesine ve Avrupa’ya ‘hayır’ şeklinde yorumlandı. Sizce Yunanistan, Euro bölgesi dışında bu krizi daha rahat çözebilir miydi? ‘’

Joseph Stiglitz: ‘‘Evet ben buna inanıyorum. Zaman geçtikçe, Almanya ve troyka olmadan, borç yapılandırma olmadan ve IMF’nin ‘mutlaka gerekli’ dediklerini dinlemeden ve bu politikaları hayata geçirmeden, Yunanistan için izlenecek yolun daha farklı olması gerekirdi diye düşünüyorum. ‘’

Oleksandra Vakulina: ‘‘Siz Atina’ya gidip hükümet ile tanıştınız. Siz geçen yıl oraya gittiğiniz sizi en fazla neyin şaşırttığını öğrenebilir miyim ?’‘

Joseph Stiglitz: ‘‘Beni en fazla şaşırtan onların Euro bölgesinin bir parçası olmakta ısrar ederken ve kemer sıkma politikalarıyla başarılı olmayı çok isterken, bunun ikisinin de aynı anda yapılamayacağını bir türlü anlayamamış olmaları.’‘

Oleksandra Vakulina: ‘‘Avrupa Birliği’nden ayrılmaya karar veren İngiltere ile ilgili bir soru sormak istiyorum. Siz İngiltere’nin üyelik dışında kalarak daha fazla refaha kavuşacağını düşünüyor musunuz ?’‘

REKLAM

Joseph Stiglitz:’‘Üyelikten çıkışın etkisi ekonomiden ziyade siyasi olacak. Burada önemli konu, Avrupa Birliği’nin geleceği ile ilgili soru. Bu siyasi bir sorun. Avrupa Birliği, gerektiği gibi mesajı okuyup, ‘Biz Avrupalı vatandaşları, birliğin faydalı ve avantajları olduğuna, üyeliğin refaha yol açtığı konusunda yeteri kadar ikna edemedik diyebilecek mi? Beni asıl şaşırtan AB Komisyonu Başkanı Jean Claud Juncker’in, ‘Başka bir ülkenin daha üyelikten çıkmasını önlemek için koşulları daha da zorlaştıracağız‘şeklindeki demeci. Bence bu çok yanlış bir tutum. İnsanlara üyeliğin faydaları anlatılacağına, korkutmaya çalışmak yanlış. İnsanlar, fayda sağladıklarını görürlerse zaten üyelikten çıkmaz, onlar tersini yapacaklarına üyelikten çıkılmaması için korku aşılamaya çalışıyor.’‘

Oleksandra Vakulina: ‘‘Siz Avrupa Birliğinde başka bir üyenin daha üyelikten veya Euro bölgesinden çıkmak için referanduma gidebileceğini düşünüyor musunuz?’‘

Joseph Stiglitz: ‘‘Bu Avrupa Birliği’nin nasıl tepki vereceğine bağlı. Bir çok ülke sadece ekonomilerinin değil demokrasilerinin de zarar gördüğünü düşünüyor. Sadece Yunanistan’da değil, İspanya, Portekiz, Fransa ve İtalya’da da insanlar kemer sıkma politikaları aleyhinde oy kullanıyor. Onlara, ‘kusura bakmayın, bu meseleler oldukça önemli ve bunların sizin demokrasilerinizle ilgileri yok’ deniliyor. Bu konuların Brüksel, Berlin ve Frankfurt’ta çözüleceği yine onlara söyleniyor. En çok önem taşıyan bir konuda egemenlik Brüksel’e devredilmiş durumda ve bazı ülkelerdeki seçimlerde adaylar, artık Almanya ile en iyi müzakere edecek kişinin kendisi olduğunu anlatmak için kampanya yapıyor. Onlar, ‘en iyi politika bizimki’ demek yerine başka yerde kararlaştırılan politikayı kabul edip, sadece kendilerinin en iyi müzakereci olduğunu halka ikna etmek için çalışıyor.’‘

Oleksandra Vakulina: ‘‘Şu ana kadar hep referandum düzenleyen Yunanistan ve İngiltere’den bahsettik. Güney Avrupa’da bazı ülkeler bize sadece kemer sıkma politikalarının değil eşitsizliklere de şiddetle karşı olduklarını dile getiriyor. Bunu Amerika’da seçimlerde de görüyoruz değil mi?’‘

Joseph Stiglitz: ‘‘Evet kesinlikle, Avrupa’da güncel olan bazı bazı konular, Amerika Birleşik Devletleri için de geçerli. vatandaşlarımızın bir çoğu, mali pazarların, küreselleşmenin ve finans sektöründeki serbestliğin toplum içinde geniş uçurumlar yaratığını ve liderlerin verdikleri sözlerini tutulmadığını düşünüyor. Bu durumdan avantaj sağlamak isteyen siyasetçilerin olması şaşırtıcı bir durum değil.Maalesef, Amerika’da en kötü adayın cumhurbaşkanı olma ihtimali bile buna bir örnek. Biz Amerikalılar bundan büyük endişe duyuyoruz. Bunun bizim için olduğu kadar diğer dünya vatandaşlarının için de endişe verici olması gerekiyor. Amerika’nın küresel ekonomi ve küresel güvenlik içinde kendine özgü bir rolü bulunuyor. Bizim çoğumuz Amerika’da, dengesiz ve elinin altında nükleer düğme bulunan bir kişi olduktan sonra kimsenin rahat edemeyeceğini söylüyoruz.’‘

REKLAM