Güney Sudanlı mültecilerin komşu ülkelerdeki sayısı geçtiğimiz Eylül ayında 1 milyonu geçti.
REKLAMGüney Sudanlı mültecilerin komşu ülkelerdeki sayısı geçtiğimiz Eylül ayında 1 milyonu geçti.
Yaklaşık 250 bin Güney Sudanlı şiddet olaylarının patlak verdiği Temmuz ayında ülkeyi terk etti.
Uganda Güney Sudan’dan çıkanların üçte ikisine ev sahipliği yapıyor.
Uganda mülteci krizi yönetimi konusunda yenilikçi ülkelerden biri. Büyük bölümü Güney Sudan’dan gelen mültecilerin burada çalışmasına izin veriliyor. Okullar onların kendilerine güven kazanmalarında önemli rol oynuyor.
Norveç Mülteci Konseyi tarafından işletilen Nyumazi mesleki eğitim merkezi 2015’te Adjumani’de açıldı. Merkez 200’den fazla mülteciye ev sahipliği yapıyor. Onlar burada hayata tutunmaya çalışıyor.
Fırıncılık kursu en çok rağbet görenlerden. 40 kişi burada işi öğreniyor: “Fırıncılık kursu 6 ay sürüyor ve haftanın beş günü kurs var. 31 kişiden oluşan ilk grubun yarısı kendi işini kurdu. Diğerleri de bu süreçte. Bu yıl sonundan önce onların yarısından fazlası iş bulmuş olacak.”
Yarkon da kursun bir parçası. Dört çocuğuyla birlikte Güney Sudan’dan kaçtı: “Çalışmak istiyorum çünkü kendi iş yerimi açmak istiyorum. Bu parayla aileme bakabilirim.”
Piyasa değerlendirmeleri sonucu açılan bu kurslar mültecileri daha iyi anlamayı ve onların ihtiyaçlarını karşılamayı hedefliyor. Bu kurslara olan talep de oldukça fazla: “Piyasa sistemini anlamak da önemli. Bunun üzerinde çalışıyoruz. Mülteciler çevre piyasalarla nasıl bağlantıya geçer bunu araştırıyoruz. Bu alandaki finansal merkezler ve mezunlar arasında bağlantı kuruyoruz. Onlar arasında küçük kurumlar, tasarruf ve kredi kuruluşları ile bankalar var.”
Önceki kurstan mezun olanlar altı ay içinde başlangıç parası ve ihtiyaç olan araçlara ulaşıyor. Daruka, evinin yanında diğer dört mülteciyle kendi fırınını açtı. Bugün onlar iç pazara ürün satıyor: “Başlangıçta bu güne kadar bu iş için çalıştım. Şimdi rahatım. Bütün çocuklarımın kıyafeti ve ayakkabısı var. Eğer okulda bir ihtiyacı varsa bunu ödeyebilirim. Güney Sudan’dan buraya geldiğim zamana göre birçok şey değişti.”
Mültecilerin akınından hemen sonra geçtiğimiz aylarda hızla yeni yerleşim alanları açıldı. Güney Sudan’da silahlı gruplar insanları ayrılmaya zorluyor. Uganda’nın ana kabul merkezi Elegu’ya gelen mülteciler kendilerinin silahlı gruplara katılmaya zorlandığını söylüyor: “Şu anda günde 100-180 arasında mülteciyi kabul ediyoruz. Ancak 17-18 Temmuz’da yani göçün zirve noktasında günde 3-4 bin kişiyi kabul ettik.”
Mülteciler birkaç gün kabul merkezinde kalıyor. Ancak büyük göç zamanlarında işler daha da zorlaşıyor. Bir hafta beklemesi gerekenler aylarca burada kalabiliyor. Ancak artan rakamlar sorunla mücadeleyi de zorlaştırıyor.
Uganda’da yaklaşık 300 iş ve eğitim merkezi var. Ülkedeki yasa ve düzenlemelerle birlikte onlar yerel topluma entegre olmakta anahtar bir rol oynuyor.
