İran'a damgasını vuran bir lider: Haşimi Rafsancani

İran'a damgasını vuran bir lider: Haşimi Rafsancani
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button
Aşağıda yerleştirilen video haber linkini kopyalayın/yapıştırınCopy to clipboardCopied

Batılı ülkeler Haşimi Rafsancani'yi merkezci ve reformist bir politikacı olarak görüyor. İranlıların bir kısmına göre ise O, Ayetullah Humeyni'nin bir müridi, İran İslam Cumhuriyeti'nin kurucularından

REKLAM

Batılı ülkeler Haşimi Rafsancani’yi merkezci ve reformist bir politikacı olarak görüyor. İranlıların bir kısmına göre ise O, Ayetullah Humeyni’nin bir müridi, İran İslam Cumhuriyeti’nin kurucularından biriydi.

82 yaşında hayata gözlerini yuman Rafsancani 17 yıl boyunca Meclis Başkanlığı görevinde bulundu. Bu süre zarfında İran’ın en güçlü ikinci kişisi haline geldi. Ülkesinin Irak ile sürdürdüğü savaşın sona ermesi için Ayetullah Humeyni’nin ikna edilmesinde baş rolü oynadı.

“Rehber“in vefatının ardından 1989’da İran Cumhurbaşkanlığı’na seçildi. Ülkenin en büyük düşmanı olarak görülen Amerika Birleşik Devletleri ve Batı ile ilişkilerin canlandırılması için çalıştı.

1997’deki seçimlere yeniden katılma hakkı kalmadığı için diğer bir reformist Muhammed Hatemi’yi destekledi. 2005’e kadar görevde kalacak Hatemi döneminde Rafsancani Yargı Gücü Konseyi’ndeki çalışmalarına ağırlık verdi. Ayrıca İran politikasındaki etkisini sürdürdü.

Çoğunluğunu öğrencilerin oluşturduğu bir kesimin de desteği ile 2005’te cumhurbaşkanlığı için yeniden aday oldu.Fakat rakibi aşırı muhafazakar Mahmud Ahmedinecat’tı. Seçimlerin ilk turunu kazansa da ikinci turda yenilmekten kurtulamadı. Kariyerinin bu en büyük hezimeti politikadaki etkisinin de azalmasının ilk sinyaliydi.

2009’da Ahmedinecat yeniden seçildi. Reformistler ise bu yenilgiyi hazmedemedi. Haşimi Rafsancani liderliğinde birçok kişi törenleri boykot etti.

2009 seçimleri protestolara da sahne oldu. “Twitter Devrimi“adı verilen bu gösteriler Ahmedinecat’ın yeniden seçilmesine karşı bir tepkiydi. Fakat gösteriler sert bir şekilde bastırıldı. Olaylarda 150 kişi hayatını kaybetti.

Bu harekete destek vermesi ve Ahmedinecat’ı eleştirmesinden dolayı Rafsancani reformistlerin sembolü haline geldi. Fakat aynı zamanda da politikadan uzaklaştırıldı.

İlk olarak 2011’de İran’ın dini liderini belirleyen Uzmanlar Meclisi’nin başkanlığını kaybetti.

2013 seçimlerine katılmasına ilerleyen yaşı sebep gösterilerek izin verilmedi. O da desteğini Ruhani’den yana kullandı.

Eski İran Cumhurbaşkanı ve Menfaat Muhakeme Konseyi Başkanı Haşimi Rafsancani, 2009’da yapılan seçimde radikal kesimler tarafından siyasi yalnızlığa itilmeden önce İran İslam Cumhuriyeti’nin güç dengelerinin önemli taşlarından biriydi.

Euronews muhabiri Maria Sarsalari Paris’te bulunan siyasi analist ve eski İran milletvekili Ahmed Salamatian ile Rafsancani’nin ölümünün İran iç siyasetini nasıl etkileyeceğini konuştu:

Sayın Salamatian, İran’da bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimleri Mayıs 2017’de yapılacak. Zaten çok hassas olan bu konuyu Rafsancani’nin ölümü nasıl etkileyecek?

“Rafsancani Ruhani’nin önemli destekçilerinden biriydi. Hatta bazılarına göre Ruhani İran İslam Cumhuriyeti’nin yeni Rafsancani’si. Şimdiye kadar Ruhani’nin arkasında olan Rafsancani’nin desteği şimdiden sonra da eksiksiz bir şekilde onun yanında olacak. Halkın Ruhani’ye olan desteğine gelince, Rafsancani’nin ölümü kötü bir olay, fakat Ruhani için olumsuz sonuçlar doğurmayacak. Hatta şunu söyleyebilirim; Ruhani’ye olan toplumsal desteği sağlamlaştırmak için siyasi bir fikir birliği oluşturma konusu da gündemde.”

Uzmanlar Meclisinin, Ali Hamaney’i 1989’da liderliğe seçmesinde Rafsancani’nin büyük rolü vardı. İki eski arkadaşın yolları daha sonra ayrıldı. Devrimden sonra ikisi gibi siz de milletvekiliydiniz. Rafsancani’nin ölümü Hamaney’in pozisyonu nasıl etkiler?

“Hamaney’in hastalığı nedeniyle etrafa dedikodu yayılırken, herkes Rafsancani’nin olası lider yokluğunda nasıl pozisyon alacağını merak ediyordu. Kader bunun tam tersini getirdi. Eğer Uzmanlar Meclisi’nde Hamaney’in halefi için bir tartışma açılırsa, sonuç seçimle gelen organlar arasındaki güç dengesi, diğer yandan da güvenlik ve askere göre belli olacaktır. İran’ın etrafındaki uluslararası tansiyon da belirleyici olacaktır.”

Amerika Birleşik Devletleri’nde Donald Trump’ın seçilmesi ABD’nin İran’a olan yaklaşımını değiştireceği yönünde endişeler mevcuttu. Rafsancani’nin ölümü bu beklentileri daha da karamsarlaştırır mı?

“Aslında meselenin gerçeği Rafsancani’nin yokluğuyla yerli ve uluslararası güç dengelerinin sahneye Ali Hamaney’yi oturtması olacak. Ve tek başına kalacak. Ali Hamaney’in Rafsancani’nin yerine dengeleyici rolü üstlenmesi büyük bir olasılık.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

İranlılar, 45. yılını kutlayan İslam Devrimi ile ilgili ne düşünüyor?

İranlı ünlü yönetmen Daryuş Mehrcui ve eşi evinde bıçaklanarak öldürüldü

70 yıl 'demir akciğerde' yaşayan Paul Alexander hayatını kaybetti