16 Nisan referandumu: Bir genel seçimden çok daha fazlası
REKLAMTürkiye 16 Nisan referandumuyla önemli bir dönemeçte bulunuyor. Sandık başına gidecek seçmenler 100 yıla yaklaşan cumhuriyet tarihinin en önemli değişikliklerinden biri için oy kullanacak.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan reformların yönetimde istikrar getireceğini savunarak “evet” oyu verilmesini istiyor:
“Peki anayasa değişikliğine karşı çıkanlar ne diyor? Türkiye’nin böyle daha iyi yönetildiğini söylüyorlarsa darbeleri, koalisyonları, krizleri, kaos dönemlerini savunuyorlar demektir.”
“Evet” taraftarlarına göre ülkede koalisyon yönetimlerinin adı her zaman krizle anıldı, buna karşılık ekonomik gelişmeler ise her zaman tek partiden oluşan hükümetler döneminde sağlandı.
Buna göre aynı gün sandığa gidecek olan seçmen yürütmenin başı konumuna gelen cumhurbaşkanı ve meclis için benzer yönde oy kullanacak ve bu sistemle cumhurbaşkanı ve meclis uyum içerisinde çalışabilecek.
Ancak cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tura kalması halinde sonuç farkı olabilecek. Meclisteki birinci partinin aksine 2. turda muhalefetin tek bir isim ardında birleşerek seçimi kazandırması durumunda ise hedeflenen bu “uyumun” yeniden seçime gidilmeden nasıl sağlanacağı muğlaklığını koruyor.
Reform teklifi 18 madde içeriyor ancak bunlar arasında bir bölümü tartışmalarda daha çok öne çıkıyor:
*Başbakanlık makamı kaldırılıyor ve cumhurbaşkanı yardımcılığı makamı ihdas ediliyor. Ancak kaç cumhurbaşkanı yardımcısı olacağı açıklığa kavuşmuş değil.
*Cumhurbaşkanı devletin ve yürütmenin başı konumuna geliyor. Cumhurbaşkanın partisiyle ilişkisini kesme şartı da kaldırılıyor.
*Cumhurbaşkanı kanun hükümünde kararname çıkarma yetkisine sahip olacak ve meclisi seçime götürebilecek. Meclisi seçime taşıdığı takdirde kendi görev süresi de sona erecek.
Değişikliklere karşı “Hayır” kampanyası yürütenler ise ülkede 15 Temmuz darbe girişimi sonrası ilan edilen OHAL kapsamında propaganda yapılmasının güç olduğunu ifade ediyor ve OHAL sürecinde referandum yapılmasına da karşı çıkıyor.
“Hayır” cephesinde konumlanan HDP’nin çok sayıda yöneticisi gibi Erdoğan’a hitaben “seni başkan yaptırmayacağız” çıkışı yapan parti eşbaşkanı Selahattin Demirtaş da referandumu demir parmaklıklar arkasında izliyor.
“ ‘Hayır’ sonucu aslında halihazırdaki durumun devamı anlamına gelecek. Bugünkü şartlar gözönüne alındığında da unutmamak gerekiyor ki “hayır” oyu çıkması durumunda bugünkü cumhurbaşkanı ülkeyi seçildiğini günden bugüne olduğu gibi yönetmeye devam edecek. (Ahmet Kasım Han, akademisyen)
Referanduma yurt dışından da katılımın arttığı ve yüzde 50 oranına yaklaştığı görülüyor. Yurt dışında Ak Partinin önemli ağırlığı olduğu biliniyor.
Diğer yandan Recep Tayyip Erdoğan da İstanbul Belediye Başkanı seçildiği 1994 seçimlerinden bugüne girdiği hiçbir seçimden mağlup ayrılmadı ve “evet” cephesinin en büyük kozu da yine Erdoğan’ın halk içerisindeki yüksek popülaritesi olarak görülüyor.