Euronews muhabiri Claudio Rosmino, CERN Genel Başkanı Fabiola Gianotti ile Cenevre'de bir araya gelerek bilim dünyasındaki son gelişmeleri ele aldı.
Cenevre’deki Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi (CERN) karanlık maddeden Higgs bozonuna kadar ilimin dev adımlarla ilerlemesine katkı sağlıyor.
Euronews muhabiri Claudio Rosmino, CERN Genel Başkanı Fabiola Gianotti ile Cenevre’de bir araya gelerek bilim dünyasındaki son gelişmeleri ele aldı.
“Sınırsız büyüklüğü anlamak için sınırsız en küçük olanı incelemek. Cenevre’deki CERN araştırmacılarının sihirli sözcükleri bunlar… Global Conversation’ın bu haftaki bölümünde bilginin sınırlarının hangi boyuta ulaştığını anlamaya çalışacağız. Parçacık hızlandırıcının faaliyeti uzun süren bir teknik arızanın ardından bir kaç gün önce yeniden başlatıldı. Evreni oluşturan maddenin gizemini araştıran bu muazzam makinenin nasıl çalıştığını bize açıklayabilir misin?“
CERN Genel Başkanı Fabiola Gianotti : “Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC,Large Hadron Collider) şimdiye kadar insan tarafından yapılmış dünyanın en büyük ve en güçlü parçacık çarpıştırıcısı.
Proton ışınlarını 27 kilometrelik bir halka içerisinde ters yönde hızlandırır ve dört büyük dedektörün yüklü olduğu dört noktada çarpışmasını sağlar.
Bu çarpışmalar sayesinde, maddenin ve evrenin temel unsurlarını inceleyebilir ve doğadaki her şeyin temel unsurlarını ve evrenin yapısını ve evrimini anlayabiliriz “
Voici les images des premières collisions pour la physique de cette année, cliquez et admirez
https://t.co/SkEiftEktHpic.twitter.com/rzipZEjqmp
— CERNpress (@CERNpress) 24 mai 2017
“Günümüzde Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC), Higgs parçacığının keşfedilmesini sağlayan enerjiden daha yüksek bir seviyede çalışabiliyor. Şu anki bilimsel hedefleriniz nedir, neler keşfetmeyi umut ediyorsunuz?” CERN Genel Başkanı Fabiola Gianotti : “Örneğin, evrenin karanlık tarafını nelerin oluşturduğunu hala bilmiyoruz… Şu an yıldızlara, gezegenlere ve galaksilere baktığımızda evrenin sadece yüzde 5’lik bir kısmını görüyoruz. Geri kalan yüzde 95’lik kısım ise şu an için ne olduğunu bilmediğimiz maddeler ve enerjilerden oluşuyor. Bu konu bizim için en büyük soru işaretlerinden biri. Bu nedenle burada bulunan madde ve enerjileri “karanlık” kesim olarak adlandırıyoruz. “Karanlık” terimi bizim bu konudaki bilgisizliğimizi yansıtıyor ama aynı zamanda bu evrenlerdeki maddelerin bizim teleskop vs gibi cihazlarımızla etkileşimde olmadığını anlıyoruz. Bu maddelerin varlığını gözlem ve yer çekimi gibi kanıtlarla anlıyoruz.”
“Ocak 2016’dan beri CERN Genel Başkanı’sınız, burada geçen bir buçuk yılınızı nasıl değerlendiriyorsunuz? Bir röportajınızda küçük bir köyün Belediye Başkanı olmak gibi demiştiniz.“
CERN Genel Başkanı Fabiola Gianotti : “Çok farklı yönlü sorunları ele almanızı gerektiren zengin ve teşvik edici bir işte çalışıyorum. Bir yandan bilimsel tarafı var ki bu kısım benim önceliğim… Bilimsel projeler hazırlamak ve geleceği planlamak. Fakat diğer yandan da bütçe, personel ve uluslararası ilişkiler gibi farklı bir boyutu bulunuyor… Oldukça zengin ve farklı yönleri olan ve her zaman yeni şeyler öğrendiğim bir iş. Benim için eve dönüp “bugün şunları öğrendim” diyebilmek kadar büyük bir mükafat yok.”
“CERN tarafından dünyaya ilan edilen Higgs bozonunun keşfedildiğini açıkladığınız o günü, 4 Temmuz 2012 tarihine geri dönelim. O gün neler hissettiniz, aklınızda kalan anılarınız neler?“
CERN Genel Başkanı Fabiola Gianotti : “Profesyonel açıdan çok mükemmel bir gündü ve belkide hayatımda yaşadığım en heyecanlı andı. O gün dünyanın her yerinde bulunan bir fizikçi toplumunu temsil ediyordum. Ama aynı zamanda makinemizin kurulmasına ve sonrasında verilerin incelenmesine katkıda bulunup heyecanla çalışan genç araştırmacıları temsil ediyordum. Ve gurur duyarak şunları söyledim : “Bugün bilim adına bir adım daha atarak insanlığa katkıda bulunduk.” Açıkçası bu benim için çok muhteşem bir duyguydu.”
Pressrelease: Article in Nature Physics. New #ALICEexperiment resultsshow novelphenomenain proton collisions. https://t.co/xXJJu7RA3fpic.twitter.com/SmeaEDxEwL
— ALICE Experiment(@ALICEexperiment) 24 avril 2017 “Bu inanılmaz makine LHC sayesinde Büyük Patlama Bing Bang’ı anlamaya ne kadar yaklaştınız?“
CERN Genel Başkanı Fabiola Gianotti : “Big Bang’e çok yakın olan bir sürecin özelliklerini ve gelişiminini anlamaya çok yaklaştık. Elde ettiğimiz bilgi Big Bang’den milyonda bir saniye sonrasını kapsıyor. Bu belki bir hiç olarak görülebilir fakat öncesinde çok şey yaşandı. Big Bang anında hala gerçek anlamda ne olduğunu anlamaktan çok uzağız. Şu an çok çeşitli varsayımlara sahibiz. Genel anlamda evrenin oluşumunun ilk aşamalarında neler yaşandığını anlamak için önemli ilerlemeler katettik. “
“Avrupa’daki bilimsel araştırmalar konusunda nasıl bir görüşe sahipsiniz? Genç araştırmacılar için yeteri kadar imkan var mı?“
CERN Genel Başkanı Fabiola Gianotti :“Genel olarak en büyük sorun, temel araştırmalar için gerekli maddi kaynağa ulaşabilmek. Bazı ülkelerde bilime ayrılan bütçe çok daha fazla. Somut çalışmalar üzerinde yürütülen bilimsel araştırmalara kaynak bulmak daha kolay zira kısa vadede sonuç elde edebiliyorsunuz. Somut araştırmaları unutmamak gerek tabii ama uzun vadede sonuç veren ve hemen bir sonuca ulaşmakta güçlük çektiğimiz temel araştırmaların ne kadar önemli olduğunu hatırlatmakta fayda görüyorum.”
“Einstein “Mantık seni A noktasından B noktasına götürecek, fakat hayal seni her yerde gezdirecek “demişti. Fantezi ve tutku duygusu bir bilim adamının çalışmalarında nasıl bir rol oynar?”
CERN Genel Başkanı Fabiola Gianotti : “Bu duygular araştırmanın temelidir. Bilim ve araştırma fikir ve yaratıcılık üzerine kuruludur. Fakat bu fikir ve duyguların pratiğe dökülebilmesi için büyük bir özveriyle birleşmesi gerekir. Burada yaptığımız iş için tutku, motivasyon ve yaratıcılık temel niteliklerdir.”
“Tutku ve fantezi bizi hayal dünyasında gezdirir… Çocukken hayalleriniz neydi? Bilim insanı olmak istediğinizin ne zaman farkına vardınız?”
CERN Genel Başkanı Fabiola Gianotti : “Küçüklüğümde komik ve gerçekleştirmesi güç hayallerim vardı. Bir dönem klasik dans dersleri aldım ve dansçı olmak istedim. Sonrasında piano dersi aldım ve kendimi müzik dünyasında hayal ettim, müzik hayatımda önemli bir yere sahipti. Çok meraklı bir çocuktum ve çok soru sorardım. Ve bir dönem lisedeki fizik ve matematik derslerinin ardından fiziğin tüm bilimlerin temeli olduğunu ve bilim dalının benim sorularıma yanıt bulacağını ve meraklarımı gidereceğini anladım. “
“Burada CERN’de son teknolojiyle donanımlı makinelerle çalışıyorsunuz. Peki günlük hayatınızda teknolojiyle aranız nasıl?”
CERN Genel Başkanı Fabiola Gianotti : “Teknolojinin hayatı verimli ve eğlenceli bir hale getirdiğini düşünüyorum. Fakat aynı zamanda günlük yaşantımızda olumsuz etkileri var: teknoloji bazen bizleri köleye dönüştürebiliyor zira günümüzde sürekli, telefona, maillere ve mesajlara bakmak zorundayız. Dolayısıyla bu teknolojilerin hayatımızda fazla yer edinmemesine ve bağımlı hale gelmemeye dikkat etmek zorundayız.”
Veryinterestinginterview with#Cern DG Fabiola #Gianotti. Sheisa veryhigh-leveland passionatescientist. Soonon euronews</a> <a href="https://t.co/wkewWLDUuA">pic.twitter.com/wkewWLDUuA</a></p>— stroclaudio(@RosmiNow) 24 mai 2017