Polonya'da tartışmalı yargı reformu: Yargı ve iktidar kapışması

Polonya'da tartışmalı yargı reformu: Yargı ve iktidar kapışması
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

"Yargı sisteminde reform gerekiyor, zira mevcut sistem yabancı güçler tarafından kontrol ediliyor." - Jaroslaw Kaczynski, Polonya

REKLAM

Yargı sisteminde reformlar gerekiyor, zira mevcut sistem sol kanat ve yabancı güçler tarafından kontrol ediliyor.” – Jaroslaw Kaczynski

Polonya’da tartışmalı yargı reformu yasası parlamentonun alt kanadından geçti. Muhalefetin yargının bağımsızlığını sekteye uğratacağını ileri sürdüğü reformu Polonya’da binlerce kişi “Mahkemeleri Korumak Adına” sloganıyla protesto etti. Söz konusu yasa tasarısı milletvekilleri ve Adalet Bakanı’na, Yüksek Mahkeme üyelerini yargı çevrelerine danışmadan atama yetkisi veriyor. Söz konusu tartışmalı yasanın yürürlüğe girmesi için Devlet Başkanı Andrzej Duda’nın onayı bekleniyor .

İktidarın argümanları

  • Jaroslaw Kaczynski liderliğindeki iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi (PiS) mevcut sistemin “sadece seçkin sınıfa hizmet ettiği ve yozlaştığı” gerekçesiyle reformunu istiyor.

  • Aynı zamanda avukat olan Kaczynski, ülkedeki yargı sisteminin, komünizm döneminden kaldığını ve bir takım “radikal değişiklere” ihtiyaç duyulduğunu savunuyor.

Reforma karşı olanların argümanları

  • Ülkedeki reform karşıtlarına ve hatta AB yetkililerine göre “yargının bağımsızlığı ve hukukun üstünlüğü” ihlal ediliyor.

  • Öte yandan iktidardaki parti PiS’in parlamentoda çoğunlukta olduğu göz önünde bulundurulursa “yargıçların atanmasında güçler ayrılığı ilkesinin” ihlalinden ve Pis’e daha fazla söz hakkı tanınmasından endişe ediliyor.

Yargı-iktidar: Karşılıklı güvensizlik

Ülkede iktidardaki parti PiS ve yargı arasında 2001’den bu yana karşılıklı güvensizlik yaşanıyor.

Hukuk ve Adalet Partisi (PiS) ismini taşıyan iktidardaki parti, ülkedeki mevcut hukuki sisteme bir takım reformlar getirerek bu alandaki yetkilerini genişletmeyi hedefliyor.

Partinin 68 yaşındaki lideri avukat Jaroslaw Kaczynski ve sağ kolu olarak tanımladığı Adalet Bakanı avukat Zbigniew Ziobro uzun yıllardır komünist rejimle çalışmış hakimlerin ihraç edilmesini ve mahkemelerin işleyişinin daha fonksiyonel hale getirilmesi için mücadelelerini sürdürüyor.

Yapılanlar seçim kampanyalarında belirtilmişti

Tartışmalı yasa tasarısının öncülerinden Andrzej Matusiewicz bu reformların seçim öncesi halktan saklanmadığını, aksine “Şimdiye kadar yapılanların tamamının 2015 seçim kampanyalarında yer aldığını” iddia ediyor.

Maliye ve Ceza Hukuku alanında reformlar

PiS ekim 2015’te göreve geldikten bu yan gerek mali gerekse ceza hukukunda bir takım reformlar hayata geçirdi. Geçtiğimiz hafta ise Yüksek Mahkeme üyelerinin atanma görevini milletvekilleri ve Adalet Bakanına verilmesini öneren yasa tasarısını parlamentonun alt kanadına sundu ve onay aldı. Şimdiyse Devlet Başkanı ve parlamentonun yüksek kanadının onayı bekleniyor.

Kaczynsk “Yargı sisteminin yabancı güçler ve sol kanat tarafından kontrol edildiğini bu nedenle reforme edilmesi gerektiğini savunuyor:

Polonya Hukuk Sistemine Benzer Yönlerimiz

1-Her iki hukuk sisteminde de Anayasa Mahkemesi vardır. Anayasa Mahkemesi üyeleri belirli bir süre için seçilmektedir.

2- Her iki hukuk sisteminde de yargı sistemi adli ve idari yargı olmak üzere iki temel bölüme ayrılmıştır.(bizde farklı olarak askeri idari yargı ve askeri ceza yargısı ve uyuşmazlık yargısı, seçim yargısı vardır ancak en temel 2 yargı kolu adli ve idari yargıdır.)

3- İdari Yargıda yazılı yargılama usulü vardır. Bu yargılama da (bizde Bölge İdare Mahkemelerini birer istinaf Mahkemesi olarak görmezsek) ilk derece mahkemesi ve bu mahkeme kararlarına karşı başvurulan Yüksek İdare Mahkemesi vardır.

4-Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler yargı denetimi dışında tutulmuştur.

REKLAM

5-Mahkemelerin ve hakimlerin her türlü etkiden uzak ve bağımsız oldukları inancı yanı sıra hakim olarak görev yapıyor olmanın bir takım sosyal yaşam kısıntılarına neden olabileceği kanaati mevcuttur

6-Adli Yargıda bulunan istinaf sisteminin bizde de yürürlüğe girmesi halinde benzer bir yön olarak ele alınabilecek bir haldir. Her karar
(dava) Yüksek Mahkeme önüne gelmemektedir. Bizde de İstinaf Mahkemeleri faaliyete geçtiğinde benzer bir uygulama olacaktır. Onlarda
temyiz mahkemesi sayısı 11 iken bizde İstinaf Mahkemesi sayısı 15 olacaktır. Onların bölge mahkemeleri diye belirttiği mahkemeler ise
aslında bizim ağır ceza mahkemeleri gibidir.

7-Hakimlerin özlük hakları, mesleğe alınmaları hakkında çoğunluğu yargı mensuplarınca seçilen bir üst kurul (Ulusal Mahkeme Kurulu,
Ulusal Savcılık Kurulu, Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu gibi) yapılanmaları vardır.

8-Yüksek İdare Mahkemesi ve Yüksek Mahkemede temyiz üzerine incelenen kağıtlar hakkında not fişi düzenlenmemektedir.

9-Teftiş sisteminin olması ve teftişlerin hakim müfettişler tarafından
yapılmaktadır.

REKLAM

10-Hakim ve Savcıların özel izne tabi olarak soruşturulmaları ve basit kabahat türü suçlar nedeniyle yargılanamamalarıdır.

11-Hakim ve Savcı maaşları bizdekiyle aynı seviyelerdedir. Hatta bizdeki satın alma gücü ile Polonya kıyaslandığında bizdeki hakim ve
savcıların maaşları daha iyidir. Bu arada Polonya’da da maaşlarda göreve ve kıdeme göre artış olmaktadır.

Polonya yargı sistemi de Arzu Kayaoglu

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Polonya'da muhalefetin yargının bağımsızlığını sekteye uğratacağını ileri sürdüğü tartışmalı yargı reformu parlamentonun alt kanadından geçti.

Varşova, kentte yeni bombardıman sığınakları yapacak

Polonya Meclisi'nden 15 yaş ve üzerine reçetesiz 'ertesi gün hapı'na erişim izni