REKLAMPolonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, parlamentoda onaylanan ve hükümetin yüksek yargı organlarına üye seçim kurallarını düzenleyen 3 yasa değişikliğinden ikisini veto edeceğini söyledi.
Duda, yaptığı açıklamada, “Yasayı yeniden meclise göndereceğim. Bu da 3 değişiklikten ikisinin veto edileceği anlamına geliyor. Yani Yüksek Mahkeme ile Ulusal Yargı Konseyi’ne yapılacak atamalar konusu” ifadelerini kullandı.
Poland’s President Andrzej Duda says decides to veto top court bill reforming judiciary system. #Poland
— Mustafa Bağ (@mustafa__bag) July 24, 2017
Siyasi analistler Duda’nın bu kararının, ülkede kuvvetler ayrılığı ilkesinin garanti altına alınması ve yargının iktidarın tekeline verilmeyeceği anlamına geldiğini belirtiyor.
Söz konusu değişikliklerden biri hükümete Yüksek Mahkeme üyelerinin tamamını anında görevden alma yetkisi verirken, yeni üyelerin atanmasını, aynı zamanda başsavcılık görevini yürüten adalet bakanının inisiyatifine bırakıyor.
İktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi (PiS) hükümetinin geçen hafta parlamentonun alt kanadına sunduğu, 192’ye karşı 235 ‘Evet’ oyuyla kabul edilen tartışmalı yasa değişikliği, yargı organlarının hükümetin kontrolüne girmesine yol açacağı ve yargı bağımsızlığını ortadan kaldıracağı gerekçesiyle günlerdir protesto ediliyor.
İktidar partisi ise reformun ülkenin komünizmden demokrasiye geçişinin ardından yargıdan tasfiye edilmeyen eski komünistleri “temizlemeyi” amaçladığı iddiasında.
Protestocular ise komünist olduğu iddia edilen yargıçların zaten yıllar içinde emekli olduğunun, mevcut kadrolar içinde en yaşlı yargıçların 1980’li yılarda komünist rejime muhalif olan hukukçulardan oluştuğunun, daha genç olanların ise zaten komünist dönemde mesleğe başlamadığının altını çiziyor.
Muhalifler, iktidar partisi lideri Jaroslaw Kaczynski’nin bu yolla ülkedeki denge ve denetim sistemini ortadan kaldırarak kendi iktidarını perçinlemeyi amaçladığı görüşü savunuyor.
Avrupa Birliği’nin tepkisi
Partinin yargı organlarını denetim altına almaya yönelik hamlesi AB çevrelerini de rahatsız etmiş, Avrupa Komisyonun Başkan Yardımcısı Frans Timmermans, Brüksel’in hukuk devleti aleyhine atılan adımlara karşı Polonya’yı birlikteki oy haklarından yoksun bırakabileceği uyarısında bulunmuştu.
Almanya Adalet Bakanı Heiko Maas da AB’nin Polonya’ya olası yaptırımlarını desteklediğini belirtmişti.
“Hukukun üstünlüğüne saygı göstermeyenler, kendilerini siyasi olarak izole etmeyi göze almış demektir” diyen Mass, “AB, bu duruma kayıtsız kalamaz. Hukukun üstünlüğü ve demokrasi birliğin temelidir” ifadelerini kullandı.
Ancak AB’nin Polonya’yı oy haklarından yoksun bırakabilmesi için Polonya dışındaki 27 üyenin oy birliğini sağlaması zor görünüyor.
Zira Macaristan Başbakanı Victor Orban, Timmermans’ın açıklamaları sonrasında, bir yaptırım ihtimaline karşı Polonya’yı “Avrupa engizisyonuna” karşı korumak için tavır alacağını bildirmişti.