Resmi temaslarda bulunmak üzere gittiği İran'da konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kürt referandumuna ilişkin; 'MOSSAD'la masaya oturarak verilen karar gayrimeşrudur' dedi
REKLAMCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, resmi temaslarda bulunmak üzere İran’a gitti.
Başkent Tahran’daki Sadabad Sarayı’nda gerçekleştirilen baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ortak basın toplantısı düzenledi.
Erdoğan, sözlerine “Aziz kardeşim Ruhani’nin davetiyle şu anda Tahran’da bulunuyoruz. Gösterilen ev sahipliğine şahsım ve heyetim adına şükranlarımı ifade etmek isterim” diyerek başladı.
İran halkının yüksek katılımıyla gerçekleştirilen seçim neticesinde tekrar cumhurbaşkanlığı görevine seçilen Ruhani’yi tebrik eden Erdoğan, zatı devletlerine ve heyetine de muvaffakiyetler diledi.
“Peygamber Efendimizin ‘şehrullah’ dediği yani Allah’ın ayı olarak nitelediği Muhharrem Ayı’nın tüm İslam dünyası ve alemi için hayırlara vesile olmasını Allah’tan niyaz ediyorum” ifadesini kullanan Erdoğan, şöyle devam etti:
“Hicri 61 yılında 10 Muharrem gününde Kerbela’da şehit edilen Hazreti Hüseyin Efendimiz ve Ehli Beyti şehadetlerinin bin 378’inci yıl dönümünde bir kez daha kemali edeple ve tazimle yad ediyoruz. Şehit Hüseyin Efendimizle birlikte bugün arşın yanına asılmış küpelerden Hazreti Hasan Efendimizi ve babaları Şahı merdan Allah’ın arslanı Aliyyül Mürteza Efendimizi de hürmetle anıyor, Allah’ın selamı, rahmeti, bereketi üzerlerine olsun diyoruz. Mevlam’dan bu mübarek günleri İslam dünyasının vahdeti, uhuvveti ve muhabbeti için bir vesile kılmasını niyaz ediyorum”
“Merkez Bankalarımız anlaşmayı imzalayacak”
Bugün dar kapsamlı ve yüksek düzeyli 4’üncü stratejik konsey toplantısının bereketli bir şekilde gerçekleştiğini belirten Erdoğan, iki ülke arasındaki siyasi, askeri, ekonomik, ticari, kültürel, turizm, bütün bu konuları kapsayan verimli görüşmeler yaptıklarını aktardı.
Erdoğan, bu vesileyle bakanların ve kurumların kendi aralarında ikili görüşmelerini gerçekleştirdiklerini söyledi.
Türkiye-İran arasındaki son dönemlerde üst düzey ziyaretlerin artışının, ilişkilerin çok daha farklı ve olumlu istikamette bir düzeye taşıyacağına işaret eden Erdoğan, şöyle konuştu:
“Yıllar önce belirlediğimiz 30 milyar dolar hedefimiz ticaret hacmi itibarıyla vardı, fakat son dönemlerde bu 10 milyar dolarda takılı kaldı. Dördüncü yüksek düzeyli stratejik konseyde, 30 milyar dolarlık bu hedef gündemimizin ana belirleyici maddesi oldu. Enerjiden turizme, karayolu taşımacılığından savunma sanayiciliğine varıncaya kadar her türlü alanda yoğun bir şekilde arkadaşlarımızın çalışmasını teşvik ettik. Merkez bankalarımızın riyasetinde ve bankaların kendi aralarındaki iş birliğiyle finans sektörüne bir canlanma, hareketlilik getirme kararına vardık. Ekonomik ilişkilerimizi mevcut kur baskısından kurtarmak suretiyle yerli parayla alışveriş yapma sürecini hayata geçirme kararını verdik. Merkez Bankalarımız önümüzdeki hafta bir araya gelmek suretiyle bu noktadaki anlaşmayı imzalayacaklar. Bunlarla birlikte aynı zamanda örneğin bankalarımızın İran’da şube açmaları, İran bankalarının Türkiye’deki şube sürecini zenginleştirmeleri hareketlenecektir”
Enerji sektöründe iş birliği yoğunlaştırma noktasında kararlılığın ortaya konulduğunu vurgulayan Erdoğan, bu yüzden enerji bakanlarının iş birliğinin önem arz ettiğini dile getirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, kültür ve turizm bakanlarının da kendi aralarındaki iş birliğinin önemine işaret ederek, “Bu konudaki tecrübemizi İran’la özellikle paylaşmak istiyoruz. Medeniyetler noktasında çok ciddi bir geçmişe sahip olan İran’a inanıyorum ki, ülkemizden binlerce, on binlerce insan ziyarete gelecektir. Şu anda Türkiye’den THY olarak İran’a olan seferlerimiz zaten bunun bir işaretidir. Turizm sektöründeki yatırımcılarımızı İran’da yatırım yapmaya teşvik ediyoruz, edeceğiz” dedi.
“Irak sorunu önümüzdeki ilk madde haline gelmiş vaziyette”
Bölgesel sorunların şu anda gündemlerinde olduğunun altını çizen Erdoğan, şunları söyledi:
“Özellikle şu anda üçlü mekanizmalar şeklinde çalıştığımız Irak sorunu, önümüzdeki ilk madde haline gelmiş vaziyette. Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi’nin gayri meşru referandumunu zaten tanımadığımızı ifade ettik. 350 kilometre sınırla kuzeyde Türkiye, doğusunda İran, güneyinde merkezi yönetim, batısında Suriye. Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi neyin referandumunu yapıyor? Ve kendisini İsrail’den başka tanıyan bir dünya ülkesi yok. MOSSAD’la masaya oturarak verilen karar meşru olamaz, gayrimeşrudur. Bir tarafına malum bir zatı alıp, bir diğer tarafına bir başka malum bir zatı alıp, bu şekilde böyle bir adımı atmak inanıyorum ki Kuzey Irak yerel yönetimini yalnızlığa mahkum edecektir. İran ve Türkiye olarak bu konudaki kararlılığımız bellidir. Irak’taki muhatabımız merkezi yönetimdir ve bu referandumu da kesinlikle gayrimeşru olarak telakki ediyoruz. Attığımız adımlar var, gerek İran’ın gerek Türkiye’nin, gerek merkezi yönetimin ama bundan sonra daha ağırlaştırılarak atılacak adımlar var”
“Çatışmasızlık bölgesini çok çok önemsiyoruz”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, aynı şekilde Suriye’de de bir üçlü mekanizmanın bulunduğuna değinerek, “Orada da İran, Rusya, Türkiye olarak Astana süreciyle çerçevelenen bir süreci işletiyoruz. Burada da çatışmasızlık bölgesini çok çok
önemsiyoruz. Bu üçlü mekanizmanın özellikle terör örgütleri, başta DEAŞ olmak üzere El Nusra, bunlara karşı mücadelesini birlikte inanıyorum ki oradaki mazlum ve mağdur insanların kurtuluşuna vesile olacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Erdoğan, bu ayın 24-25’inde yapılacak Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı’nın da özellikle hayırlara vesile olmasını dileyerek, ev sahiplikleri dolayısıyla da Ruhani’ye teşekkürlerini iletti.
REKLAMİran Cumhurbaşkanı Ruhani
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Tahran’da gerçekleştirdiği ortak basın toplantısında, yapılan görüşmelerde, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi konusunda önemli kararların alındığını söyledi.
Ruhani, iki ülkenin bölgedeki istikrar ve güven için önemine değinerek, “Bölgedeki iki güçlü dost ve Müslüman ülke Türkiye ve İran, Ortadoğu’da istikrarın merkezidirler” dedi.
Son yıllarda iki ülke ilişkilerinin siyasi, bölgesel, kültürel ve ekonomik yönden günden güne gelişmekte olduğunu dile getiren Ruhani, “Bugünkü görüşmelerimizde, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi konusunda önemli kararlar alındı. Bankacılık ve ticaretin iki ülke milli para birimleriyle yapılması alınan önemli kararlardandı.” ifadelerini kullandı.
Bankacılık alanında alınan kararların önümüzdeki haftanın sonuna kadar neticeleneceğini belirten Ruhani, “3 gümrük kapısının 24 saat çalıştırılması kararı alındı. Böylece transit yük taşımacılığı ve gümrük işlerinin kolaylaştırılması hedeflenmektedir. 2 sınır kapısı yarın itibarıyla 24 saat çalışmaya başlayacaktır. 3’üncü kapıdaki inşaat ve teknik işlerin sona ermesiyle o da 24 saat çalışmaya başlayacaktır” diye konuştu.
REKLAMBaşta petrokimya, turizm, alt yapı ve taşımacılık alanlarında olmak üzere Türk yatırımcıların İran’da yatırım yapabilmeleri için gerekli kolaylıkları sağlama konusunda hazır olduklarını dile getiren Ruhani, “Petrol ve doğalgaz konusunda
Türkiye’nin İran’dan daha fazla gaz alması konuları görüşüldü. Bu konuda iki ülkenin ilgili bakanlıkları arasında gerekli müzakereler yapılacak. Yine İran tarafının doğalgaz konusunda Türk yatırımcılarının yapacakları faaliyetler için hazır olduğunu bildirmek isterim” açıklamasında bulundu.
Ruhani, İran ve Türkiye arasında kurulacak ortak komisyonların turizm alanında yapılacak faaliyetlere katkı sağlayacağını belirtirken, iki ülke arasındaki ticaret hacminin yıllık 30 milyar dolara çıkması konusunda da kararlı bir duruş sergileneceğini kaydetti.
Suriye ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) gibi hassas konularla ilgili uzun görüşmeler yapıldığını aktaran Ruhani, “İki ülkenin nihai hedefi, istikrar ve güvenliğin tüm bölgede sağlanmasıdır” ifadesini kullandı.
Ruhani, Suriye’deki güvenlik ve barış konularında, Türkiye, İran ve Rusya ile, Kuzey Irak konusunda da Türkiye, İran ve Irak merkezi hükümetiyle çözüme ulaşmak için daha fazla iş birliği gerçekleştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Yabancı ülkelerin, ırkçılık ve mezhep ayrılıklarına dayalı bölgedeki “komplo“larına karşı dikkatli olunması gerektiğini dile getiren Ruhani, “Türkiye ve İran hiçbir zaman ayrımcılığı ve toprak bölünmelerini kabul etmemektedir. Irak
bir bütün ve Suriye bir bütün ülkedir. Bölgedeki parçalanmaları asla kabul etmeyeceğiz” dedi.
REKLAMIKBY’nin, İran, Türkiye ve Irak devletlerini bir takım yaptırım kararları almaya mecbur bıraktığını dile getiren Ruhani sözlerini şöyle sürdürdü:
“Terörizmle mücadele her iki ülkenin önemli hedefleri arasındadır. DEAŞ, Nusra cephesi veya PKK, hangi isim altında olursa olsun, teröristler bilmelidir ki bölge ülkeleri insanlık dışı faaliyetlere izin vermeyecektir”
İmza töreni
Basın toplantısı öncesinde iki cumhurbaşkanının huzurunda gerçekleştirilen tören ile iki ülke arasındaki mutabakat zaptı ve program imzalandı.
Buna göre, “Türkiye Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile İran Ekonomik İşler ve Maliye Bakanlığı Arasında Mutabakat Zaptı“na, Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci ile İran Ekonomik İşler ve Maliye Bakanı Mesud Kerbasiyan imza
attı.
REKLAM“Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile İran Merkez Bankası Arasında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı”, Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya ve İran Merkez Bankası Başkanı Veliullah Seyf tarafından imza altına alındı.
Erdoğan, Hamaney ile görüştü
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, daha sonra İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney ile görüştü.
İran Dini Lideri Hamaney’in ofisinde basına kapalı gerçekleşen görüşme 1 saat 10 dakika sürdü.