ABD güç kaybediyor

REKLAM

Amerika Birleşik Devletleri’nin hala dünyanın en güçlü ülkesi konumunda olup olmadığı sorgulanıyor. Çin ve Rusya gibi gelişmekte olan devletler dünya çapında küresel etkilerini arttırıyor. Rusya ve Çin özellikle Orta-Doğu’da daha aktif bir rol oynuyor. Brookings Enstitüsü direktörü John R. Allen konuyu değerlendirdi:

“Amerika Birleşik Devletleri küresel taahhütleri olan bir ülke, bu taahütler kimi zaman genişliyor ve uygulaması daha zor hale geliyor. Örneğin Orta-Doğu’da, Asya’da, Kuzey Kore’de NATO’nun rolünün daha önemli olması talep edilebilir.”

Konu ile ilgili Euronews’in sorularını cevaplayan Fransa’nın eski Dışişleri Bakanı Hubert Vedrine Amerika Birleşik Devletleri’nin hala dünyanın en güçlü ülkesi olduğunu belirtti. Hubert Vedrine şu anda İris düşünce kuruluşunda siyasi uzman olarak görev yapıyor.

Euronews, Sergio Cantone: “Sayın Vedrine, Euronews’e hoşgeldiniz. Amerika Birleşik Devletleri’nin hala bir süpergüç olduğu söylenebilir mi yoksa gelişmekte olan ülkelere yönelik kısmen güç transferi mi yapılmakta ?”

Fransa’nın eski Dışişleri Bakanı Hubert Vedrine: “En son 90’lı yıllarda özel bir dönemde olduğumuzu belirtmek için süpergüç kelimesini kullanmıştım. Sovyetler Birliği’nden sonraki dönemdi. Bugün tam tersi yaşanıyor. Amerika Birleşik Devletleri ve Batı elinde bulundurduğu monopolü yitiriyor. Amerika Birleşik Devletleri’nin tamamen etkisini yitirdiği söylenebilir mi? Tabii ki hayır. Hala bir numaları güç olarak ön plana çıkıyor ancak Çin gücünü giderek artırdığından dolayı onlar da Amerika Birleşik Devletleri ile yarışıyor. Dünya sadece Amerika’dan veya Çin’den ibaret değil. Amerika Birleşik Devletleri sonrası dönemi yaşamıyoruz. Amerika Birleşik Devletleri’nin savunma bütçesi diğer ülkelerin toplamının savunma bütçesine hala eşdeğer.”

Euronews: “Rusya’nın Suriye’deki aktif rolünü nasıl değerlendirmek gerekiyor ? Rusya devlet başkanı Putin bölgede ağırlığını koymayı başardı. Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani’yi biraraya getirerek Suriye’de Esad ile anlaşma sağlanacağı düşüncesini kabul ettirdi.”

Vedrine: “Putin’in ağırlığını büyütmemek gerekiyor. Rusya’nın yok olmadığını gösterdi. Olaylara müdahale edebileceğini gösterdi. Kırım’da veya Ukrayna’nın Doğu’sunda olduğu gibi operasyonlar yapabileceğini gösterdi. Suriye ile ilgili anlaşmaya engel olabileceğini gösterdi.Rusya’nın Suriye’den uzaklaşmayacağı zaten görülüyordu. Ciddi bir geriye dönüş oldu. Rusya’yı tekrar gözönünde bulundurmalıyız. Ancak Rusya soğuk savaşta olduğu gibi küresel anlamda tehditkar bir güç değil.”

Euronews: “Moskova’nın Suriye’de güçlü bir şekilde askeri kuvvete başvurması belirleyici oldu. Amerika Birleşik Devletleri’nin bölgede buna benzer bir rol oynadığı söylenemez.”

Vedrine: “Son yıllarda Batı açısından kaotik bir durum yaşanıyor. Rusya çok daha az hedef belirledi ancak daha etkili ve kalıcı çalışmalar yürüttü. Suriye’deki iç savaşa müdahale etme konusunda tereddüt etmedi. Rejimin düşmesini engelledi. Ancak bütün bu olayları gözönünde bulundurarak Rusya’nın askeri güce başvurarak global bir aktör olduğu söylenemez. Sovyet dönemiyle hiç bir ilgisi bulunmadığını düşünüyorum.”

Euronews: “Washington Kuzey Kore’nin balistik füze tehdidine karşı Çin ve Moskova ile işbirliği yapmamayı tercih edebilir mi ? Amerika Birleşik Devletleri tek taraflı bir eylemde bulunabilir mi ?”

Vedrine: “Amerika Birleşik Devletleri yaptırım uygulayarak baskı uygulamaya çalıştı. Kuzey Kore’nin yaptıklarına karşı olan ülkeleri biraraya getirmeye çalıştı. Çin ile bu hiç bir zaman işe yaramadı. Uzun vadede Çin’in büyük rol oynacağı görülüyor. Kuzey Kore’nin yaptıkları Çin’i öfkelendiriyor ancak Çin Kuzey Kore’yi yalnız bırakmak istemiyor zira Kuzey Kore ve Güney Kore’nin birleşerek Amerikan askerlerinin sınıra dayanmasını istemiyor. Bütün bunlar gözönünde bulundurulduğunda, tüm dünya daha önce 2-3 ülkenin yaptığı gibi Kuzey Kore’nin nükleer güç olduğunu kabul edecek. Yerinde bir soru sordunuz zira son haftalarda Amerikan basınında ilk defa Amerika Birleşik Devletleri Başkanının yüksek askeri komuta merkezinin kabul etmek istemeyeceği bir emir vermesi halinde neler olacağı sorgulanıyor. Senato’da tartışmalar yaşanıyor zira bu daha önce hiç yaşanmadı.”