Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin son günü

Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin son günü
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button
Aşağıda yerleştirilen video haber linkini kopyalayın/yapıştırınCopy to clipboardCopied

Hollanda'nın Lahey kentinde konuşlu Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY), 24 yıllık faaliyetlerini fiilen sonlandırarak kapılarını kapattı

REKLAM

Bundan 24 yıl önce kurulan Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi, faaliyetlerini fiilen sonlandırdı.

Resmi olarak da kapılarını kapatan mahkeme, bugüne kadar 6'sı müebbet 90 kişiyi cezalandırdı.

Kararları zaman zaman "siyasi" olarak değerlendirilse de Hollanda'nın Lahey kentinde konuşlu uluslararası mahkeme, savaş suçları, insanlığa karşı işlenen suçlar, soykırım suçları ve saldırı suçlarını karara bağladı.

1990'lı yıllarda eski Yugoslavya'da yaşanan savaşlarda işlenen suçların cezalandırılması amacıyla 1993 yılında BM kararı ile kurulan ICTY, 24 yıllık çalışmalarıyla savaş suçlarının cezalandırılması adına önemli işler gerçekleştirdi. 

Eski Yugoslavya ülkelerinde adaletin kısmen de olsa sağlanması adına önemli kararlar alan mahkeme, 1990'lı yıllarda birbiriyle savaşan farklı etnik grupların bir arada yaşamaya devam ettiği bölgede sık sık eleştirilmekten ise kaçamadı. 

Zira mahkemenin savaş suçlusu ilan ettiği biri, farklı etnik kökenden başka biri için hala kahraman olarak görülmeye devam ediyor.

Kararları birçok kez "siyasi" olarak değerlendirilse de ICTY'nin verdiği "soykırım", "insanlığa karşı suçlar" ve "savaş suçları" cezaları, bulunduğu konum önemli olmaksızın herkesin yargılanıp cezalandırılabileceğini gösterdi.

Mahkeme aynı zamanda, tarihi gerçeklerin inkar edilemeyeceği noktasında da önemli katkılar sağladı. 

1995 yılında Boşnaklara yönelik toplu katliamların yapıldığı Srebrenitsa'da "soykırım suçu" işlendiğine mahkemece hükmedilmesi buna örnek olarak gösteriliyor.

24 yıllık geçmişi boyunca mahkeme, her ne kadar en fazla Sırpların işlediği savaş suçları üzerine yoğunlaşmış olsa da Boşnakları, Kosovalı Arnavutları ve Hırvatları da cezalandırmaktan geri kalmadı. 

Dolayısıyla mahkeme, aldığı bu kararlarla eski Yugoslavya'daki savaşan tüm tarafların savaş suçları işlediği mesajını verdi. 

Mahkeme, dengeli kararlar vermeye çalıştığı dönemde sık sık siyasi bir kurum olarak değerlendirildi ve eleştirildi.

İlk mahkumiyet kararını 1996 yılında veren ICTY, Bosna Hersek'teki Sırp Cumhuriyeti Ordusu (VRS) askerlerinden Drazen Erdemovic'i 10 yıl hapse mahkum etti. 

Hırvat kökenli olmasına rağmen Sırp ordusunda görev yapan Erdemovic, Srebrenitsa'daki soykırımda işlediği suçlardan hüküm giydi.

ICTY'nin son kararı ise 6 eski Hırvat yetkilinin yargılandığı "Prlic ve diğerleri" davasının temyiz duruşmasında alındı. 

Savaş suçlusu eski Hırvat general Slobodan Praljak'ın zehir içerek intihar ettiği duruşmada, mahkeme 6 Hırvat hakkında Bosna'daki savaşta işledikleri suçlardan toplam 111 yıl hapis cezası verdi. 

19 kişiye beraat, 6 kişiye müebbet

ICTY'nin resmi sitesindeki bilgilere göre, mahkeme bugüne kadar 161 kişi hakkında iddianame hazırladı.

REKLAM

Toplam 90 kişi hakkında bir yıldan müebbete varan farklı hapis cezaları verildi. 

Mahkeme tamamı Sırp 6 kişi hakkında müebbet hapis cezası verdi. Hakkında müebbet verilen isimler; Stanislav Galic, Vujadin Popovic, Ljubisa Beara, Milan Lukic, Zdravko Tolimir ve Ratko Mladic oldu.

ICTY, bugüne kadar 19 kişi hakkında da beraat kararı verdi. Hakkında beraat kararı verilen isimler arasında, Kosova'nın mevcut Başbakanı Ramush Haradinaj ile Srebrenitsa savunmasında önemli başarılar gösteren Boşnak komutan Naser Oric de yer alıyor. Öte yandan Sırp radikal lider Vojislav Seselj hakkında da beraat kararı verilmişti.

20 kişi hakkındaki iddianameler daha sonra geri çekilirken, 10 kişi Lahey'deki mahkemeye sevk edilmeden önce, 7 kişi de sevk edildikten sonra hayatını kaybetti ve haklarında herhangi bir hüküm verilemedi. 

Mahkemeye sevk edildikten sonra ölen isimler arasında Sırbistan'ın eski Devlet Başkanı Slobodan Milosevic de bulunuyor. 

REKLAM

Yargılandıktan sonra cezalarını çektikleri esnada ölenlerin sayısı ise 9.

Daha önce Lahey'deki mahkemede yargılanan 13 kişinin dosyaları ise kendi ülkelerindeki yetkili mahkemelere devredildi. 

ICTY tarafından cezalandırılan isimlerin 56'sı, cezalarını tamamlayıp serbest kaldı.

Mahkemenin cezaevinde halen 9 kişi bulunuyor. 

Cezaları kesinleşen 7 isim, anlaşmalı diğer ülkelere sevk edilmek üzere bekliyor.

REKLAM

ICTY'den sonra ne olacak?

ICTY'nin faaliyetlerini sonlandırmasının ardından devam eden ve olası temyiz davaları ile yeniden yargılanmalarına karar verilen Jovica Stanisic ve Franko Simatovic'in davasını, Uluslararası Ceza Mahkemeleri Mekanizması (MICT) devralacak. 

Yine Lahey'de bulunacak MICT, misyonlarını tamamlayan ICTY ile Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesinin (ICTR) devamı niteliği taşıyor. Dolayısıyla daha önce 40 yıl hapse mahkum edilen Radovan Karadzic'in temyiz davası, hakkında müebbet hapis cezası verilen Ratko Mladic'in olası temyiz başvurusu, beraat eden Vojislav Seselj'in temyiz davası ile Stanisic ve Simatovic'in yeniden yargılanacakları davalar MICT'de görülecek.

ICTY'nin kapanış töreni bugün (21 Aralık 2017'de) yapıldı ve yıl sonu itibariyle de mahkeme resmen çalışmalarını sonlandıracak.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Bosna'da kritik mineraller: Çevre ve ekonomi arasında denge arayışı

Putin, Bosnalı Sırp savaş suçlusu Ratko Samac'a Rus vatandaşlığı verdi

ABD: Bosnalı Sırplar ‘ulusal gün’ kutlamalarıyla suç işliyor